Dyktando o dziennikarzu śledczym

Dziennikarstwo należy do jednych z najpopularniejszych zawodów w Polsce. W opinii publicznej dziennikarze uchodzili zawsze za ludzi wykształconych, wpływowych, będących wyrazicielami głosu społeczeństwa, mogących kształtować i zmieniać istniejącą rzeczywistość. Obecnie dziennikarstwo stało się ważną formą komunikacji publicznej, stało się nie tylko rzemiosłem, ale także powołaniem i misją. Jedną z odmian dziennikarstwa jest dziennikarstwo śledcze. W dziennikarstwie śledczym niezwykle ważny jest wymóg prawdy. Zasada prawdy jest pierwszą i podstawową normą postępowania dziennikarskiego. Przekazywanie prawdy w dziennikarstwie śledczym ma swoje uzasadnienie oraz uwarunkowanie w podstawowej zasadzie służby prawdzie. Dzięki pracy dziennikarzy śledczych światło ujrzała niejedna wielka afera. W kręgu zainteresowań dziennikarstwa śledczego znajdują się sprawy związane z ujawnianiem afer, korupcji, malwersacji, nadużyć władzy, nieprawidłowości systemu społecznego itp. Metody, jakimi posługuje się dziennikarstwo śledcze, różnią się od tradycyjnych metod dziennikarskich. Należą do nich tzw. przebieranki, prowokacje, świadome wprowadzanie rozmówców w błąd. Zainteresowania dziennikarstwa śledczego krzyżują się z zainteresowaniami organów ścigania. W pracy dziennikarzy śledczych nierzadko dochodzi do nadużycia prawa do informacji. Może dojść do tego w sensie przedmiotowym, kiedy zakres oraz sposób jej uzyskania nie mieści się w granicach prawa, a także w sensie podmiotowym, gdy na uprawnienie powołują się osoby, którym ono nie przysługuje albo będąc uprawnionymi, domagają się udzielenia informacji od osób, na których nie ciąży obowiązek do udzielenia informacji. Nadużycie prawa do informacji jest wpisane na stałe w pracę dziennikarzy śledczych. Istota ich działalności sprowadza się bowiem do ujawniania tajnych informacji za pomocą jawnych i niejawnych metod gromadzenia informacji. Celem pracy dziennikarzy śledczych jest osiągnięcie faktycznego skutku, nie tylko ujawnienie, ale również napiętnowanie i ukaranie osób, które naruszają prawo lub też ogólnie przyjęte zasady moralne. Zadaniem dziennikarzy śledczych jest również przebudowa systemu społecznego lub politycznego, wykluczenie negatywnych zjawisk społecznych występujących w demokracji, działanie na rzecz szeroko pojętego dobra publicznego.