Lista lektur szkolnych 2023/2024 - Szkoła podstawowa - Klasa 5

W jaki sposób dobierane są książki, które potem czyta jako lektury klasa 5? Obowiązkowe i uzupełniające lektury coś łączy? Na pierwszy rzut oka wydają się być tak zróżnicowane, jak tylko to możliwe. Od pojedynczych legend i mitów, poprzez nowele, aż po obszerne, wielowątkowe powieści. Od dzieł starożytnych, po współczesne. Napisane przez Polaków, Anglików, Francuzów, Amerykanów, Niemców, Węgrów… Są wśród nich książki zabawne, pouczające, wzruszające… Z mniej lub bardziej wciągającą fabułą. Dlatego też po jedne lektury klasa 5 sięga z przyjemnością, a inne uczniowie czytają wyłącznie z konieczności. Część w mniejszym lub większym stopniu nawiązuje do autentycznych wydarzeń, inne są wyłącznie dziełem wyobraźni autora. Co w takim razie zdecydowało o tym, że wszystkie znalazły się w kanonie lektur? Chodzi nie tylko o ich walory edukacyjne, ale i wychowawcze. Łączy je przedstawienie wyraźnego systemu wartości. Opowiadają o przyjaźni, o odwadze, o miłości, ale i odpowiedzialności - za siebie i za innych. A walor edukacyjny? Objawia się między innymi poprzez pokazanie uczniom, że świat literatury ma bardzo różne oblicza i każdy może znaleźć w nim coś dla siebie. Jakie książki składają się na lektury klasa 5? Lista nie jest jednoznaczna i może różnić się w poszczególnych szkołach, a nawet w równoległych klasach. Wszystko zależy bowiem od nauczyciela języka polskiego. To jemu ministerstwo pozostawia wybór, które dokładnie lektury uczniowie będą czytać w piątej klasie. Ta dowolność bierze się stąd, że listy lektur układane są nie dla konkretnych klas, ale na określony etap edukacji. I tym sposobem w szkole podstawowej jedna lista lektur obowiązkowych i uzupełniających przypada na 2 albo 3 klasy. Z kolei dla szkół średnich listy są dwie, ale podział sprowadza się do tego, czy lekcje języka polskiego realizowane są na poziomie podstawowym, czy też rozszerzonym. A czy książki, które ma za lektury klasa 5, nowa podstawa programowa dobierała też pod takim kątem, aby zachęcały one uczniów do czytania? Mówi się przecież o zapaści czytelnictwa. Polacy czytają bardzo mało i są to niepokojące statystyki. Skoro dorośli niewiele czytają, to ciężko oczekiwać, żeby dzieci wyniosły z domu wzorzec spędzania wolnego czasu z książką w ręku. Ogromną rolę odgrywa tu zatem szkoła. I jak wypadają pod tym kątem lektury? Klasa 5 obowiązkowe do przeczytania książki wybrałaby pewnie posługując się innym kluczem niż ministerstwo. Jak już jednak wspomnieliśmy, lektury mają określone funkcje. Na liście nie zabrakło jednak książek, które uczniowie czytają z przyjemnością. Należą do niej lektury, które krótko omówimy poniżej. Jakie zatem książki może mieć w ramach lektury klasa 5? Obowiązkowe to mogą być na przykład dwie angielskie powieści fantasy” “Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa” oraz “Hobbit, czyli tam i z powrotem”. Pierwsza opowiada o przygodach czwórki rodzeństwa, Piotra, Edmunda, Zuzanny i Łucji, którzy przypadkiem trafili z naszego świata do magicznej krainy przez przejście w szafie w domu profesora Kirke. W Narnii spotykają magiczne stworzenia oraz zwierzęta, które potrafią mówić. Pomagają odzyskać panowanie nad krainą prawowitemu władcy. Lew, czarownica i stara szafa to pierwsza część serii składającej się z aż siedmiu książek. I choć powstawały one w latach 50. XX wieku, to nadal cieszą się niegasnącą popularnością wśród czytelników. Dodatkowo przyczyniła się do tego niedawna ekranizacja. Co ciekawe, autor “Opowieści z Narnii”, C.S. Lewis, oraz autor “Hobbita”, J.R.R. Tolkien, przyjaźnili się. Wzajemnie czytali też i recenzowali swoje dzieła. Przechodząc do kolejnej lektury - klasa 5 to również dobry moment na przeczytanie wspomnianej powieści Tolkiena “Hobbit, czyli tam i z powrotem”. W tym przypadku cała fabuła rozgrywa się w fantastycznej krainie - stworzonym z niesamowitym rozmachem Śródziemiu. Główny bohater, hobbit Bilbo Baggins wyrusza wraz z grupą krasnoludów na niebezpieczną wyprawę. Ich celem jest odzyskanie skarbu krasnoludów, zagarniętego przez groźnego smoka Smauga. Pomaga im czarodziej Gandalf. Po drodze spotykają trolle, elfy, gobliny… Po przeczytaniu tej lektury klasa 5 może, już na własną rękę, sięgnąć po słynną trylogię Tolkiena “Władca Pierścieni, stanowiącą kontynuację wydarzeń opisanych w “Hobbicie”. Zarówno “Hobbit”, jak i “Władca Pierścieni” zostały też zekranizowane. Powstało łącznie 5 filmów: trzy z serii Władca Pierścieni oraz dwie części Hobbita. W ramach lektury klasa 5 może również czytać słynną powieść Henryka Sienkiewicza “W pustyni i w puszczy”. Ta wydana w 1911 roku książka stała się światowym bestsellerem. Przetłumaczono ją na 21 języków! Jej akcja toczy się w Afryce, pod koniec XIX wieku, początkowo na terenie dzisiejszego Egiptu. Opisuje losy dwójki polskich dzieci, 8-letniej Nel i 14-letniego Stasia, który zostają porwani, a po wydostaniu się z niewoli rozpoczynają morderczą wędrówkę przez kontynent. Zmagają się z upałem, dziką przyrodą, chorobami. Wokół tej lektury narosły zresztą niemałe kontrowersje, a to z uwagi na bardzo stereotypowy sposób przedstawienia mieszkańców czarnego lądu. Z jednej strony można go uznać za typowy dla epoki, w której tworzył autor. Z drugiej - za niepoprawny politycznie i niekoniecznie odpowiedni dla młodych czytelników. Niewykluczone zatem, że za jakiś czas przygotowując lektury klasa 5 nowa podstawa programowa dokona w tej kwestii zmian. Do tego czasu na barkach nauczycieli może spoczywać wyjaśnienie perspektywy autora, a także tego, jak dziś odnosimy się do plemion zamieszkujących Afrykę. Może to być punkt wyjściowy do rozwijającej debaty w klasie. To, w jakiej kolejności będzie czytać lektury klasa 5 (obowiązkowe, jak i uzupełniające) zależy od nauczyciela. Zazwyczaj ta informacja pojawia się na początku każdego roku szkolnego. Wiemy, że niektórzy uczniowie lubią czytać lektury z wyprzedzeniem, wykorzystując w tym celu czas wolny, jakim dysponują w czasie wakacji. W takiej sytuacji polecamy bezpośrednio przed zajęciami odświeżyć znajomość danego utworu literackiego, na przykład oglądając nasze opracowanie wideo lub zapoznając się z licznymi opracowaniami w formie tekstowej. Takie materiały na temat każdej szkolnej lektury znajdziesz wygodnie na naszej stronie lub w aplikacji ZDAY.

Zobacz też inne przedmioty

Lektury dla klas 1 - 3

Lektury dla klas 4 - 6

Lektury dla klas 7 - 8