Andrzejki

Wieczór andrzejkowy świętujemy wieczorem w dniu dwudziestym dziewiątym listopada (29 XI), w wigilię świętego Andrzeja. W czasach dawniejszych andrzejki były rytuałem wyłącznie „przyszło-małżeńskim” i dotyczyły tylko niezamężnych panienek (dla kawalerów, czyli niezamężnych mężczyzn, był odpowiednik – katarzynki). Kiedyś miały charakter tajemniczy i indywidualny i były traktowane dosyć poważnie. Później wróżby nabrały formy grupowej – dla gremium panienek, a współcześnie traktowane są jako miły dodatek do wieczoru andrzejkowego, będącego ostatnim hucznym ceremoniałem imprezowym przed czasem adwentowym. Do najbardziej znanych i zakorzenionych w tradycji wróżb andrzejkowych należą: lanie wosku przez dziurkę od klucza na zimną wodę i odczytywanie z jego kształtu tudzież z jego cienia swojej przyszłości; obieranie jabłka – która z dziewczyn będzie miała najdłuższą obierkę – ta pierwsza wyjdzie za mąż; wróżenie z butów – dziewczęta stawiają w rogu buty, jeden za drugim – który pierwszy z przeplatanki wyjdzie za próg, ta niewiasta pierwsza się zakocha; szczekanie psa – nasłuchiwanie odgłosów psów – z tej strony ma przybyć przyszły mąż; pisanie na kartkach imion męskich – kartki się składa i losuje albo przekłuwa – tak będzie miał na imię przyszły wybranek; losowanie obrazków o odpowiednim znaczeniu – różaniec – panna będzie zakonnicą, pierścionek – wyjdzie za mąż, listek – będzie starą panną; wróżby ze zwierzętami – pies wybiera spośród wielu placków – placek tej dziewczyny, który ugryzie jako pierwszy, świadczy o tym, że pierwsza zmieni stan cywilny; gąsior – panny stoją w kręgu, w środek wpuszczany jest ptak, którą pierwszą pannę uskubie – jak wyżej – będzie pierwsza mężatką. Wróżby fascynowały i dalej fascynują wiele osób z różnych kręgów kulturowych. Obchody Andrzejek to dobra chwila na sprawdzenie ich w praktyce, oczywiście z przymrużeniem oka 😉