archaizm

Jeśli chce się przybliżyć kulturę i życie naszych przodków, trzeba dostrzec ich sposób patrzenia na świat, poznać mnóstwo archaizmów, przestarzałych formuł, które wyszły z użycia. Czy wiesz co to szurzyna, macierz, hawierz, warch, sakwojaż, roztruchan? Drzewiej, czyli wówczas, używano trudno brzmiących słów, których aktualnie nie kojarzymy i nie nadążamy kumać i przenikać myślą. Multum archaizmów znajduje się w twórczości mistrzów pióra. Bogurodzica, Żywot człowieka poczciwego, Bruhl, Krzyżacy, Chłopi, Na skalnym Podhalu czy Monachomachia i mnóstwo innych. Monachomachia to utwór heroikomiczny o wojnie mnichów z dwóch zakonów. Autor krytykuje próżniactwo, chamstwo, zacofanie, uwielbianie gorzałki i różnych trunków. Pisarz obnaża żywot mnichów, świętych próżniaków, najeżonych wężów. Krzątanina przeorów, przeróżne zdarzenia u karmelitów, przedstawicieli zakonu dominikanów, ojców Gaudentego i Hijacynta. Gaudenty wzburzony i pohamowywany przez Hijacynta, snucie planów, zakrztuszenie się przez przeora treścią wychylanego kufla, Dysputy, wrzaski, opuszczenia i dużo przygód, czmychnięcia z pola bitwy, dobór oręża, wróżby, nabożeństwa, służba, duszność i ból, frasunki i uśmierzanie tęsknic, pociecha i żal.