Azja

A z j a

Największy kontynent na świecie położony głównie na półkuli północnej i wschodniej, chociaż ma również małe fragmenty na pozostałych dwóch półkulach: południowej i zachodniej, więc mieści się na wszystkich półkulach.

Powierzchnia całkowita tego kontynentu zajmuje prawie czterdzieści cztery miliony sześćset tysięcy kilometrów kwadratowych (44 600 000 km2).

Granica dzieląca Eurazję na Azję i Europę, mówiąc w dużym skrócie, łączy Morze Czarne, Kaspijskie i Karskie. Dokładniejszy przebieg jest jedynie umowny i przechodzi mniej więcej wzdłuż rzeki i gór Ural, wybrzeża Morza Kaspijskiego, gór Kaukaz oraz dwóch cieśnin: Bosfor i Dardanele.

Granica z Afryką przebiega przez Morze Czerwone i kanał Sueski.

Linia brzegowa Azji jest bardzo dobrze rozwinięta i wynosi siedemdziesiąt tysięcy kilometrów (70 000 km) wraz z wyspami.

Wyspy stanowią około 7% powierzchni całego kontynentu. Podzielona są na trzy archipelagi: Malajski, Japoński i Filipiński, a znajdują się głównie na wschodzie.
Azja leży w większości na płycie euroazjatyckiej, jednak należy do niej tak zwany Ognisty Pierścień Pacyfiku, czyli strefa, gdzie spotykają się 2 płyty litosfery: płyta pacyficzna z płytą euroazjatycką, tworząc w ten sposób idealne warunki do częstych wybuchów i trzęsień ziemi.

Rolnictwo w Azji:
Na rolnictwo w Azji mają wpływ wszelakie czynniki. Możemy je podzielić na czynniki korzystne, jak i niekorzystne oraz czynniki przyrodnicze i poza przyrodnicze. Do najważniejszych czynników korzystnych przyrodniczych należą:
– żyzne gleby, między innymi na Półwyspie Indochińskim.
– nie występowanie wahań temperatury,
– brak mroźnych zim,
– rozległe pastwiska, między innymi w Azji Środkowej
– dobry klimat.

Do czynników korzystnych, ale poza przyrodniczych należą:
– nowoczesne technologie
oraz
– wysoki poziom mechanizacji i chemizacji, np. w Japonii.

Do czynników niekorzystnych należy wymienić to, że ponad 50% obszaru Azji zajmują pustynie, tundra i góry, czyli tereny niezdatne do uprawy. Najbardziej niekorzystnym. Czynnikiem poza przyrodniczym jest także ubóstwo wielu krajów, np. Nepalu albo Kambodży.

Azjatycka gospodarka ożywiła się po drugiej wojnie światowej, czego przyczyną była pomoc finansowa, duże inwestycje finansowane między innymi przez USA oraz duży nakład na edukację.

Do najważniejszych surowców energetycznych zaliczamy ropę naftową oraz gaz ziemny najzasobniejsze złoża tych produktów znajdują się w krajach Bliskiego Wschodu.

Historia kontynentu była burzliwa. Najstarszą ze znanych cywilizacji jako była Mezopotamia znajdowała się właśnie na terenie Azji. Sumerowie, bo to o nich mowa, przybyli tam na pod koniec czwartego tysiąclecia przed naszą erą, prawdopodobnie z regionów Iranu. Początkiem ekspansji kolonialnej krajów w Azji sięgają przełomu piętnastego i szesnastego wieku naszej ery. Zwłaszcza Hiszpania i Portugalia podbijały wybrzeża Azji w celach ekonomicznych. W końcu sprzeciwiano się koloniom powstającym w Azji i wraz z 2 wojną światową zaprzestano panowania kolonialnego. Z kolei po drugiej wojnie światowej, największym wydarzeniem w Azji, stała się dekolonizacja, której towarzyszyły reformy społeczno – polityczne, czego skutkiem była proklamacja kolejno wszystkich państw azjatyckich: Liban, Syria, Indonezja…

Państwa w Azji, a zwłaszcza Japonia czy Chiny charakteryzują się wzajemnym zaufaniem i szacunkiem w pracy, hierarchicznością, współpracą w dążeniu do celu, ściśle wykonywanym poleceniom przełożonych, a rolnictwo dzięki temu jest bardzo wydajne i nowoczesne, wykorzystuje dużo nawozów sztucznych, ale ma dzięki temu też wysokie plony takich roślin jak: ryż, pszenica, herbata czy jęczmień. Duże zyski przynosi także rybołówstwo.

W Azji mamy czterdzieści osiem niepodległych państw, dwa państwa (Rosja i Turcja), które leżą także na innym kontynencie, sześć państw, których niepodległość nie jest uznawana na arenie międzynarodowej, czternaście terytoriów autonomicznych i cztery terytoria niesamodzielne.

Spisz wszystkich państw niepodległych:
1.) Afganistan.
2.) Arabia Saudyjska.
3.) Armenia.
4.) Azerbejdżan.
5.) Bahrajn.
6.) Bangladesz.
7.) Bhutan.
8.) Brunei.
9.) Chiny.
10.) Cypr.
11.) Filipiny.
12.) Gruzja.
13.) Indie.
14.) Indonezja.
15.) Irak.
16.) Iran.
17.) Izrael.
18.) Japonia.
19.) Jemen.
20.) Jordania.
21.) Kambodża.
22.) Katar.
23.) Kazachstan.
24.) Kirgistan.
25.) Korea Południowa.
26.) Korea Północna.
27.) Kuwejt.
28.) Laos.
29.) Liban.
30.) Malediwy.
31.) Malezja.
32.) Mjanma.
33.) Mongolia.
34.) Nepal.
35.) Oman.
36.) Pakistan.
37.) Rosja.
38.) Singapur.
39.) Sri Lanka.
40.) Syria.
41.) Tadżykistan.
42.) Tajlandia.
43.) Timor Wschodni.
44.) Turcja.
45.) Turkmenistan.
46.) Uzbekistan.
47.) Wietnam.
48.) Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Geozagrożeniami, które występują w Azji są: trzęsienia ziemi, tsunami, erupcje wulkanów i tajfuny.

W Azji możemy wyróżnić dwa wiatry, tak zwane monsuny. Jest to wiatr zależny od pory roku. Wyróżniamy monsun letni, zwiastujący pogodę deszczową i wilgotną, przylatujący znad morza, oraz monsun zimowy, który charakteryzuje się suchą i bezdeszczową pogodą, gdyż jego źródło jest znad kontynentu.

Azja jest najbardziej skontrastowanym kontynentem na świecie zarówno klimatycznie, jak i pod względem ukształtowania powierzchni. Jej najwyższy punkt – Mount Everest (8848 m n.p.m.) jest jednocześnie najwyższym punktem na całym świecie i to samo dotyczy się punktu najniższego, znajdującego się na depresji Morza Martwego (422 m p.p.m.).

Azję możemy podzielić na sześć głównych regionów:
1.) Azję Północną (Syberię),
2.) Azję Środkową,
3.) Azję Zachodnią (Bliski Wschód),
4.) Azję Południową,
5.) Azję Wschodnią (Daleki Wschód),
6.) Azję Południowo-Wschodnią.

Najwyższe punkty Azji znajdują się głównie w Azji Środkowej zwanej również Azją Wielką.to tam znajduje się Wyżyna Tybetańska otoczona trzema wysokimi pasmami górskimi: Himalajami, Karakorum i Kunlun. Azja Północna, jak i zachodnia charakteryzuje się wieloma nizinami, np. Niziną Turańską.

Duże zróżnicowanie klimatyczne jest spowodowane tym, że kontynent leży we wszystkich strefach klimatycznych. Do konkretnych stref klimatycznych są przyporządkowane występujące tam strefy roślinne:
[strefa klimatyczna – najbardziej charakterystyczna strefa krajobrazowa]
1.) Strefa klimatów równikowych – lasy równikowe.
2.) Strefa klimatu zwrotnikowego monsunowego – lasy równikowe.
3.) Strefa zwrotnikowa sucha – pustynie.
4.) Strefa klimatu umiarkowanego ciepłego i kontynentalnego suchego – pustynie chłodne.
5.) Strefa klimatu umiarkowanego chłodnego kontynentalnego – tajga.
6.) Strefa klimatów około biegunowych – tundra i wieczne lody.

Krótkie omówienie poszczególnych stref roślinnych:

1.) Lasy równikowe – bardzo wilgotne lasy zajmujące głównie wybrzeża półwyspu Dekan. Lasy wiecznie zielone, bez zmian pór roku. Strzech podstawowych warstw: runa leśnego, krzewów i drzew, to warstwa drzew jest najbardziej bujna. Występują tam takie rośliny jak liany, epifity, mszaki, glony, porosty, a także takie drzewa jak pieprz, muszkatołowiec czy cynamonowiec.

2.) Pustynie i pustynie chłodne – znajdują się głównie w środku kontynentu. Nie ma tam zbyt wielu roślin, a te, które się pojawiają się oprócz zwykłych traw czy ziół, są okresowe i nazywamy je roślinami efemerycznymi. Na pustyniach piaszczystych położonych w Azji środkowej możemy spotkać również takie rośliny jak rośliny motylkowe czy krzewiaste saksauły.

3.) Tajga – inaczej nazywana lasami borealnymi, obejmuje dość gruby pas poniżej