Afryka

Afryka… zaraz po Azji drugi pod względem wielkości kontynent na Ziemi. Zajmuje ponad dwadzieścia procent (20%) powierzchni lądowej naszej błękitnej planety. Przez ten niezwykły kontynent przechodzą południk 0°, zwrotnik Raka, zwrotnik Koziorożca oraz równik, a sama Afryka leży na wszystkich półkulach ziemi. Niesamowite, prawda? Dlatego teraz przyjrzymy się temu kontynentowi nieco wnikliwiej. Moją pracę podzielę na dwie części. Część pierwszą poświęconą środowisku przyrodniczemu Afryki oraz część drugą, w której przyjrzymy się bliżej rolnictwu, przemysłowi czy usługom Afryki.

1. środowisko przyrodnicze Afryki:

– ukształtowanie powierzchni Afryki –

Afryka jest kontynentem typowo wyżynnym, ponieważ aż siedemdziesiąt pięć procent (75%) jego powierzchni znajduję się na wysokościach między trzysta metrów nad poziomem morza (300 m n. p. m.) a dwa tysiące metrów nad poziomem morza (2000 m n. p. m.). Jeżeli uśrednimy te wartości, okazuje się, że Afryka ma wysokość średnio sześćset pięćdziesiąt osiem metrów nad poziomem morza (658 m n. p. m.). Wysokie obiekty znacznie podwyższające tą średnią to między innymi leżąca na wschodzie kontynentu wyżyna Wschodnio Afrykańska czy wyżyna Abisyńska. Warto wspomnieć również o wysokich pasmach górskich, takich jak na przykład leżące na południu góry Smocze i góry Przylądkowe lub północne góry Atlas. Za to najwyższy szczyt nosi nazwę Kibo, ma wysokość pięć tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt pięć metrów nad poziomem morza (5895 m n. p. m. i położony jest w wulkanicznym masywie o nazwie Kilimandżaro.

– czynniki które mają wpływ na to, jaki jest klimat Afryki –

Czynnikiem o największym wpływie na klimat Afryki jest położenie geograficzne tego kontynentu. Z racji specyficznego położenia (po lewej i po prawej stronie równika) strefy klimatyczne na terenie Afryki ułożone są w miarę symetrycznie. Nietrudno więc wywnioskować, że tak jak środek Afryki znajduje się w strefie klimatów równikowych, tak boki kontynentu są już w strefie klimatów zwrotnikowych. Jeśli chodzi o górę i dół. (północ i południe)Afryki, mamy do czynienia ze strefami klimatów podzwrotnikowych. Kolejny czynnik mający wpływ na klimat Afryki to obecność prądów morskich. Wyróżniamy prąd mozambicki, który niesie powietrze cieple oraz prąd benguelski odpowiedzialny za powietrze zimne.

– cyrkulacja powietrza w obszarze strefy międzyzwrotnikowej –

Z racji wspominanego już położenia Afryki, około 4/5 obszary tego oto kontynentu znajduje się w strefie zwana międzyzwrotnikową. W niej natomiast występuje silna i niezmienna cyrkulacja powietrza. Cyrkulacja ta wpływa na obecność różnic w kwestii klimatu na obszarze Afryki. I tu pojawia się pytanie: dlaczego w strefie międzyzwrotnikowej powietrze wykonuje takie ruchy? Odpowiadam. Jest to spowodowane tym, że w tej strefie do powierzchni ziemi dociera zdecydowanie więcej energii słonecznej niż w jakimkolwiek innym miejscu na ziemi. Szybkie przypomnienie, dlaczego tak się dzieje:
Słońce góruje nad każdym miejscem na ziemi (nie licząc nocy polarnych występujących w strefach okołobiegunowych – tam trwa to faktycznie jedną noc- jednakże na samych biegunach zjawisko to trwa pół roku – naprzemiennie z tyle samo trwającym dniem polarnym -). Natomiast w zenicie, czyli pod kątem 90*, górowanie słońca możliwe jest WYŁĄCZNIE w strefie między zwrotnikowej. A im bardziej nad nami góruje słońce, tym więcej ciepła i energii on niego otrzymujemy.
Ale wracając do ruchów powietrza, nad równikiem tworzą one niże baryczne. Oznacza to, że powietrze, które jest wyżej ochładza się, a para wodna, która się w nim znajdowała ulega skraplaniu, tworząc deszcze zenitalne. Następnie powietrze które jest już zimne wędruje w stronę zwrotników Raka i Koziorożca w celu opadnięcia na ziemię i stworzenia w ten sposób wyżu barycznego.

– opady atmosferyczne w Afryce –

W omawianym przeze mnie właśnie kontynencie opady atmosferyczne (czyli albo deszczu, albo śniegu, albo gradu itd.) swoje położenie uzależniają od równika, z racji tego, iż nad tym oto najdłuższym ziemskim równoleżnikiem występuje najwyższa suma opadów w ciągu roku za to im bardziej od równika się oddalimy, tym te wartości maleją. Wymienione zjawiska spowodowane są z tym, że układ krążenia powietrza cały czas zmienia swoje położenie – po obszarze strefy międzyzwrotnikowej, a to zależy od miejsca górowania słońca w zenicie w danej chwili -. W Afryce występują pory roku, ale nie tak jak u nas (wiosna, lato, jesień, zima) tylko jest pora sucha oraz pora deszczowa.

– rzeki oraz jeziora na terenie Afryki –

Na terenie tego pięknego kontynentu, Afryki, już lata temu rozwinęła się niesamowicie rozbudowana sieć rzeczna. Naprawdę, bardzo intrygujący jest zbiór rzek i jezior w okolicy równika. A rzeka która najbardziej rzuca się w oczy, wydaję się najgrubsza, najdłuższa, po prostu największa, to Kongo. Pozostałe, mniejsze rzeki nazywamy rzekami okresowymi. Dlaczego okresowe? Ponieważ „działają” i napełniają się wodą tylko podczas trwania pory deszczowej. Czyli niezbyt często. Istnieje jeszcze jeden rodzaj rzek, ale tym razem w obszarze klimatu zwrotnikowego. A mianowicie rzeki epizodyczne. Kluczowe w tej kwestii są całkowicie suche koryta rzeczne, o których mówi się wadi tudzież Uedy, które to po nastąpieniu ulewnych deszczy zmieniają się w takie właśnie epizodyczne rzeki. To, co zaraz przeczytasz, może wydać Ci się abstrakcją, jednak mówię (czyt. piszę) to całkowicie poważnie. JEDYNA rzeka w strefie klimatów zwrotnikowych, która nie jest rzeką epizodyczną to rzeka o nazwie Nil. Rzeka, która jest najdłuższą rzeką świata (ma długość 6671 km). Wracając do jezior, w Afryce są one rozmieszczone bardzo nieregularnie, jednakże jesteśmy w stanie ocenić, gdzie znajdują się te największe. Leżą one we wschodniej części kontynentu, a nazwy niektórych z nich brzmią: Jezioro Niasa, Jezioro Wiktorii, Jezioro Tanganika.

2. rolnictwo oraz przemysł i usługi na kontynencie Afryka:

– wpływ warunków przyrodniczych dla rozwoju Afrykańskiego rolnictwa –
Uprawy rolne w Afryce są dość ciężkim tematem, mimo tego, że dzięki przyzwoitej długości okresu wegetacyjnego rośliny w Afryce mogą rosnąć i rozwijać się przez cały rok. Sytuacje pogarsza między innymi niedostatek czystej wody, częste występowanie suszy lub mało żyzne gleby. Przez to zbiory są bardzo niewielkie. Również z tych powodów, aby móc korzystać z ziem uprawnych, trzeba zainwestować dużo pieniędzy chociażby w sztuczne „dowodnienie” tych terenów. Ponad 60% powierzchni zajmowanych przez obszary nadające się do uprawy to obszary znajdujące się we wschodniej oraz bardziej środkowej części Afryki.

– warunki pozaprzyrodnicze –
pomijając warunki przyrodnicze, warunki pozaprzyrodnicze mają ogromny wpływ na to, jak wygląda i jak kształtuje się Afrykańskie rolnictwo. Wiele osób twierdzi nawet, że gdyby nie one, tereny uprawne Afryki miałyby nieoceniony potencjał i wkład w światowy eksport żywności. Oto najczęściej przedstawiane powody warunków pozaprzyrodniczych wpływających na taki, a nie inny stan rzeczy, jeśli chodzi o rolnictwo w Afryce:

1. stosowanie dość prymitywnych i przestarzałych metod uprawy przez rolników w Afryce. Bardzo rzadkim widokiem na Afrykańskich uprawach jest traktor, kombajn czy jakakolwiek inna maszyna rolnicza. Jest to w dużej mierze spowodowane słabą sytuacją finansową większości mieszkańców Afryki.

2. nie stosowanie przez Afrykańskich rolników nawozów albo sztucznego nawodnienia pól uprawnych. Przyczyny to przede wszystkim – tak jak w poprzednim przypadku – słaba sytuacja finansowa większości mieszkańców Afryki, a także nie wiedza, nie doinformowanie Afrykańskich rolników w tych