Anekumena

Rozmieszczenie ludności na danym obszarze pozwala zobrazować wskaźnik gęstości zaludnienia. Jest on definiowany jako liczba osób zamieszkujących pewne terytorium w stosunku do wielkości powierzchni, którą zajmuje. Przybliżona wartość tego wskaźnika nie obejmuje jednak zróżnicowania rozmieszczenia ludzi w obrębie poszczególnych kontynentów, bądź państw. W niektórych państwach zdarza się czasami, iż ludzie tam mieszkający żyją w bardzo dużej koncentracji na niewielkim obszarze, natomiast pozostała część terytorium kraju jest praktycznie kompletnie pusta, niezamieszkana. Przykładem takiego miejsca jest między innymi Egipt. Uśredniona wartość wskaźnika gęstości zaludnienia wynosi tam sto jeden osób na kilometr kwadratowy. Jednakże znaczna część powierzchni tego kraju (bo aż dziewięćdziesiąt sześć procent) jest terenem pustynnym, a co za tym idzie – nienadającym się do zasiedlenia. Pozostaje jednak pytanie: Skąd zatem bierze się aż tak duża średnia wartość wskaźnika gęstości zaludnienia w tym państwie? Otóż niemalże cała populacja zamieszkująca państwo egipskie osiedlona jest w dolinie i delcie Nilu, gdzie panują niezwykle dogodne warunki do życia. Gęstość zaludnienia na tym terenie wynosi ponad tysiąc pięćset osób na kilometr kwadratowy. Ogromna wartość tego wskaźnika sprawia, że dolina Nilu uznawana jest za jedno z najgęściej zaludnionych obszarów naszej planety.
Do państw o największej wartości wskaźnika gęstości zaludnienia na świecie, których powierzchnia przekracza pięć tysięcy kilometrów kwadratowych, należą między innymi: Bangladesz, Liban, Korea Południowa, Rwanda, Holandia, a także Indie.
Na kuli ziemskiej występuje bardzo duża ilość wysp całkowicie niezamieszkanych (po prostu bezludnych). Jednakże zdarzają się także takie wyspy, gdzie wartość wskaźnika gęstości zaludnienia jest bardzo, bardzo duża, czyniąc je jednymi z najgęściej zaludnionych miejsc na naszym globie. Doskonałym przykładem właśnie takiego obszaru jest między innymi wyspa Ap Lei Chau, która należy do Hongkongu. Co prawda jej powierzchnia jest niewielka (wynosi zaledwie jeden i trzy dziesiąte kilometra kwadratowego), jednakże liczba osiedlonej na niej ludności przekracza osiemdziesiąt tysięcy osób, zamieszkującej w większości w wysokiej zabudowie. W efekcie tego, wartość wskaźnika gęstości zaludnienia w tym zakątku świata wynosi ponad sześćdziesiąt trzy tysiące osób na kilometr kwadratowy.
Wśród najbardziej zaludnionych obszarów ziemskich należy wyróżnić trzy ogromne obszary o największej koncentracji ludności. Tereny te są zamieszkiwane przez niemal siedemdziesiąt procent światowej populacji.
Pierwszym takim miejscem jest wschodnie wybrzeże Ameryki Północnej wraz z Krainą Wielkich Jezior. O wielkiej koncentracji ludności na tych terenach zdecydowały różne czynniki, zarówno przyrodnicze, jak i pozaprzyrodnicze. Do najważniejszych z nich należy między innymi niezwykle dogodny panujący klimat (umiarkowany ciepły). Kolejne jest występowanie surowców mineralnych, a co za tym idzie, rozwój przemysłu. W efekcie zaczęły powstawać tam licznie bardzo duże ośrodki miejskie. Doprowadziło to do napływu znacznej liczby ludności (na przykład w celach zarobkowych czy kształceniowych) z różnych części całego globu. Przykładem takiego miejsca jest znajdujące się w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej miasto o nazwie Nowy Jork.
Drugim obszarem o bardzo dużej koncentracji ludności jest kontynent europejski (zarówno zachodnia, środkowa, jak i południowa jego część). Wpływ na to miało wiele czynników. Do najważniejszych z nich, podobnie jak w przypadku wcześniejszego obszaru, należą warunki klimatyczne. Oprócz klimatu umiarkowanego ciepłego, występuje tu jednak również klimat podzwrotnikowy. W Europie przeważają tereny nizinne, co umożliwia łatwe prowadzenie działalności rolniczej. Przyczyniają się do tego również żyzne gleby (takie jak gleby brunatne i czarnoziemy), które występują na tych obszarach. Ponadto na terenach europejskich występuje wiele złóż surowców mineralnych, dzięki czemu doszło do znacznego rozwoju przemysłu. Oprócz tego na dużą koncentrację ludności na kontynencie europejskim wpływ miało występowanie licznych miast. Już w starożytności bowiem zaczęły powstawać tutaj liczne ośrodki miejskie, które miały bezpośredni wpływ między innymi na rozwój cywilizacyjny w różnych dziedzinach życia. Obszary europejskie są dodatkowo chętnie zasiedlane ze względu na bardzo wysoki poziom rozwoju gospodarczego. Przykładem takiego miejsca są między innymi, sięgające swoją historią czasów starożytnych, Ateny – miasto znajdujące się w Grecji.
Trzecim, a jednocześnie ostatnim, obszarem, gdzie widoczna jest znaczna koncentracja ludności są tereny południowo-wschodniej Azji. Zdecydowały o tym liczne czynniki przyrodnicze oraz pozaprzyrodnicze. Po pierwsze występują tam bardzo dogodne warunki klimatyczne w charakterze klimatu umiarkowanego, klimatu podzwrotnikowego, a także klimatu zwrotnikowego o odmianie monsunowej. Na kontynencie azjatyckim przeważają obszary o nizinnej rzeźbie terenu oraz żyzne gleby, takie jak mady, występujące w dolinach i deltach rzek. Ma to duży wpływ na rozwój rolnictwa na tych obszarach. Co więcej, można tam spotkać bogate złoża surowców mineralnych, prowadzące bezpośrednio do wysokiego rozwoju przemysłu. W tej części Azji znajduje się również wiele ośrodków miejskich. Na dodatek rozpowszechniony jest tam model rodziny wielodzietnej (między innymi ze względu na przekonania religijne), co skutkuje wysokim poziomem wskaźnika przyrostu naturalnego. Przykładem takiego miejsca jest między innymi chińskie miasto Shenzen.
Wspomniane wyżej obszary stanowią kontrast do tych miejsc, które są słabo zaludnione, pomimo znacznie większego terytorium.
Przykładem takiego terytorium są między innymi pustynne obszary znajdujące się na kontynentach: afrykańskim, azjatyckim oraz australijskim. Wpływ na to mają różne bariery osadnicze. Przyczyną niskiego poziomu zasiedlenia, a co za tym idzie niskiego poziomu wskaźnika gęstości zaludnienia na tym obszarze, jest przede wszystkim niesprzyjający klimat zwrotnikowy suchy, który stanowi zarówno barierę termiczną (zbyt wysoka temperatura powietrza), jak i barierę wodną (znaczne niedostatki wody, a w wielu przypadkach jej całkowity brak). Deficyt wody występujący na tych terenach uniemożliwia rozwój rolnictwa, a co za tym idzie – również osadnictwa. Ponadto na pustyniach nie ma żyznych gleb, które umożliwiałyby uprawę roślin.
Kolejnym przypadkiem miejsca, na którym występuje bardzo niewielka koncentracja ludności są obszary okołobiegunowe. Życie tam jest utrudnione przez wiele czynników. Po pierwsze występują tam bardzo niedogodne odmiany klimatu: klimat polarny, a także klimat subpolarny. Jest to problem, pod którym ukryte są dwie bariery osadnicze: bariera termiczna (zbyt niskie temperatury powietrza, do których większość organizmów ludzkich nie jest przystosowana) oraz bariera świetlna (wiążąca się bezpośrednio ze zjawiskiem nocy polarnej i jego nieodpowiednim oddziaływaniem na organizm człowieka). Dodatkowo na obszarach tych prowadzenie działalności rolniczej jest praktycznie uniemożliwione. Ma to związek z występowaniem mało żyznych gleb (takich jak gleby bielicowe, a także gleby tundrowe), a w wielu przypadkach – całkowitym ich brakiem. Na dodatek, na obszarach okołobiegunowych pojawia się zjawisko wieloletniej zmarzliny. Jest to zjawisko, które spowodowane jest utrzymywanie się części skorupy ziemskiej w temperaturze poniżej punktu zamarzania wody, występujące niezależnie od aktualnej pory roku. W jej efekcie prowadzenie uprawy jakiegokolwiek rodzaju roślin jest zwyczajnie niemożliwe.