Atmosfera
Zamień czytanie na oglądanie!
i ucz się szybciej!
ATMOSFERATo, co nas otacza, to, czego nie widzimy, a co ma bardzo bardzo duży wpływ na nasze życie, to atmosfera. To dzięki temu, że atmosfera Ziemi wygląda tak, jak wygląda, organizmy żywe mogą istnieć. Warto więc zapoznać się z tym zjawiskiem i zrozumieć, jak to się dzieje, że pewna mieszanina gazów umożliwiła życie miliardom organizmów.Zacznijmy od podstawowej definicji słowa „atmosfera”. Jest to najprościej mieszanina gazów, która otacza planetę. Możemy to wytłumaczenie poszerzyć o informację, że może to być powłoka, która otacza dowolne ciało niebieskie, które ma odpowiednią masę do jej utrzymania w wyniku grawitacji.Nasza atmosfera krąży w przestrzeni kosmicznej, ale dzięki grawitacji znajduje się wokół naszej planety. Nie ma konkretnej linii, którą można by narysować, by wskazać jej koniec. Jest ona układem dynamicznym. Da się jednak określić w przybliżeniu górną granicę ziemskiej atmosfery – około 2000 km nad powierzchnią Ziemi. Co ciekawe, atmosfera nie tylko jest mieszaniną gazów, która pozwala nam żyć. Wpływa ona też na komfort tego życia.Istotną funkcją jest chronienie nas przed promieniowaniem ultrafioletowym (UV). Te naturalne promienie w zbyt dużych ilościach szkodzą naszemu organizmowi. Atmosfera wraz z magnetosferą chroni nas więc przed szkodliwym działaniem tego promieniowania.Dodatkowo chroni nas przed „nieproszonymi gośćmi z kosmosu”, czyli różnymi meteorami. Gdy trafią one do atmosfery ziemskiej, rzadko kiedy trafiają na Ziemię, ponieważ gdy zbliżają się do powierzchni naszej planety, spalają się.POCZĄTKI ATMOSFERYPrzeniesiemy się teraz 4,6 miliarda lat wstecz. Jeśli znacie podstawowe informacje na temat powstawania naszej planety, to wiecie, że mniej więcej tyle lat temu Ziemia powstała. Pojawimy się w momencie, gdy rozgrzana planeta zaczęła powoli stygnąć, by dotrzeć do 100 stopni Celsjusza. Pierwiastki, które się pojawiły wtedy, podzieliły się na dwie grupy. Pierwiastki ciężkie opadły i zbudowały wnętrze, wtedy jeszcze nie „niebieskiej planety”. Pierwiastki lekkie, które wydostawały się przez wiele czynnych wtedy wulkanów, utworzyły pierwszą atmosferę. Niestety nie było wtedy tlenu. Życie nie miało szansy istnieć. Atmosfera miała w składzie głównie wodór, hel, azot, a także parę wodną i tlenek węgla. Dwa pierwsze pierwiastki okazały się na tyle lekkie, że udało im się uciec w przestrzeń kosmiczną.W związku z brakiem tlenu mogły istnieć tylko bakterie niepotrzebujące tego składnika. Te organizmy potrafiły żyć w skrajnie słonych i kwaśnych środowiskach. Przez wiele wiele lat tak to wyglądało. Jednak doszło do przełomu. Bakterie zaczęły wykorzystywać energię słoneczną do życia. To był początek znanego nam procesu zachodzącego u roślin, czyli fotosyntezy. Dzięki temu procesowi zaczął powstawać tlen. Po wielu kolejnych latach wykształciły się glony, która produkowały tlen na dużo większą skalę. Z czasem powstawały nowe organizmy o nowych możliwościach, a w związku z tym formowały się nowe warstwy atmosfery.SKŁAD POWIETRZAPowietrze to określenie, które stosujemy na co dzień i oznacza ono właśnie mieszaninę gazów. Większość z tych substancji w formie gazowej znajduje się przy powierzchni Ziemi dzięki działaniu grawitacji. Nasze aktualne powietrze ma stały skład chemiczny. Oczywiście może różnić się jednymi setnymi, jednymi dziesiątymi, w zależności od terenu, jednak zazwyczaj są to stałe normy. Zmiany w ilości zachodzą w przypadku dwutlenku węgla czy pary wodnej. Większości może się wydawać, że powietrzę to tylko tlen. To błąd. W większości, bo w aż w 78%, jest to azot. Tlen jest na drugim miejscu – 21%. Troszkę mniej niż procent zajmuje taki składnik jak argon. 0,04% to zawartość dwutlenku węgla, z którym w ostatnich latach mamy duży problem. Ostatnim elementem są gazy szlachetne, które zajmują około 0,01%. Ważne elementy, które też można znaleźć w powietrzu, to różnego rodzaju pyły, pyłki, cząstki dymu, czyli zanieczyszczenia zwane aerozolami.Ważną informacją jest fakt, że atmosfera jest stała pod względem chemicznym, ale zmienna pod względem fizycznym. Każdy z wymienionych składników ma jakiś wpływ na atmosferę i jakąś funkcję.FUNCKJE PIERWIASTKÓW WCHODZĄCYCH W SKŁAD POWIETRZAAzot obniża stężenie tlenu. To wpływa na spowolnienie spalania oraz przemian różnych materii. Dodatkowo azot pełni istotną funkcję w życiu roślin, ponieważ bierze udział w reakcji, której produktami są białka. Białka to składniki budulcowe potrzebne każdemu organizmowi.Tlen to składnik, który pozwala na oddychanie i wytwarzanie energii w organizmach żywych, ale ma też zastosowanie w spalaniu i rdzewieniu.Mamy też składniki powietrza, które są bardzo istotne. To one wpływają na między innymi na ilość opadów. CO2, czyli tlenek węgla II, ma wpływ na procesy krasowe.CO2 jest to składnik powietrza, z którym jako populacja ludzka mamy problem. Przez różne działania naturalne, ale też te powstałe na skutek działalności człowieka, ilość tego związku w powietrzu się zwiększa. Jak można się domyślić, jego źródłami są wybuchy wulkanów, ale też spalania różnych substancji, takich jak paliwa, gazy, ropy. Przez wiele lat gospodarka świata była oparta na spalaniu wymienionych wcześniej substancji. Nie dziwi więc, że teraz musimy się mierzyć z problemem zanieczyszczonego powietrza. Na szczęście rośliny wykorzystują dwutlenek węgla do wytwarzania energii dla siebie oraz do wytwarzania tlenu. Jednak gospodarka wytwarza ogromne ilości tego związku, a drzewa często są wycinane, przez co pozbywamy się naturalnych filtrów. Zbyt duża ilość tlenku węgla II oraz innych składników przyczynia się do powstawania efektu cieplarnianego, przez co zmienia się klimat naszej planety.BUDOWA ATMOSFERYPrzejdziemy teraz do budowy atmosfery. Poszczególne strefy, na które została ona podzielona, moją różne właściwości, zmiany w składzie, różnice w ciśnieniu oraz zachodzące w nich zjawiska.Oto poszczególne strefy atmosfery: TROPOSFERA, tropopauza (jest to cienka warstwa, która rozdziela pierwszą i drugą strefę), STRATOSFERA, stratopauza (rozdziela drugą i trzecią strefę), MEZOSFERA, mezopauza (rozdziela trzecią i czwartą strefę), TERMOSFERA, termopauza (rozdziela czwartą i piątą strefę) i EGZOSFERA.TROPOSFERA to warstwa, która znajduje się najbliżej powierzchni Ziemi. Co ciekawe, jej górna granica zmienia się wraz ze zmianą szerokości geograficznej oraz pory roku. Na przykład nad biegunem jej górna linia przebiega na 7 kilometrze w zimie, a na 9 kilometrze latem. Na terenach, na których my żyjemy, czyli w strefie umiarkowanej, linia graniczna pojawia się na 11 kilometrze w zimie i na około 12,5 kilometrze latem. Na równiku utrzymuje wysokość około 16 kilometrów. Bardzo ważnym elementem charakterystycznym dla troposfery jest zmniejszanie się temperatury o 0,6 stopnia na każde 100 metrów w górę. Ciśnienie podobnie maleje, w tym przypadku o około 11,5 hPa na 100 metrów. W tej strefie zachodzą często turbulencje powietrzne, czyli takie niekontrolowane ruchy powietrza spowodowane tarciem powietrza o powierzchnię planety. To te ruchy często odczuwamy w podczas lotu samolotem. Tropopauza, czyli taki obszar graniczny, może mieć od pół kilometra do dwóch. Temperatura tam panująca to około -80 stopni Celsjusza nad strefą międzyzwrotnikową, a ciśnienie – od 100 do 200 hPa.STRATOSFREA sięga do maksymalnie wysokość 55 kilometrów. Ciekawe jest to, że tutaj zachodzi odwrotny proces niż w troposferze, ponieważ t
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!