Budowa wnętrza Ziemi

"; �e sięgać ogromnych liczb, nawet do 3000° C.
Przechodzimy do ostatniego elementu, który buduje naszą planetę. Jest nim jądro, które nazywa się też nife lub barysferą. Jądro jesteśmy w stanie podzielić na dwie części, jądro zewnętrzne oraz jądro wewnętrzne. Pomimo rozróżnienia poziomów, to obie części barysfery są zbudowane z pierwiastków żelaza oraz niklu. Jądro zewnętrzne ma płynną konsystencję i jego oraz jego sąsiada rozdziela strefa nieciągłości Lehmana, która znajduje się już aż około 5000 kilometrów w głąb naszej planety. Temperatura z kolej sięga tam już 4500° C.
Ostatnim elementem naszej planety, znajdującym się w samym środku, jest jądro wewnętrzne. Na skutek bardzo wysokiego ciśnienia, do 4 miliardów hektopaskali, ten obszar ma formę stałą i skrystalizowaną. Bardzo ciekawą sytuacją jest fakt, iż wnętrze naszej planety ma 6500° C, czyli temperaturę wyższą, niż ta, która panuje na powierzchni Słońca (około 5500° C). Twierdzi się, że to właśnie dzięki tej wewnętrznej części jądra na Ziemi mamy pole magnetyczne, które sprawia, że mówimy o Ziemi jako o magnesie.
Tak dotarliśmy do końca podstawowego podziału Ziemi na warstwy. Teraz krótka informacja o procentowej wielkości poszczególnych poziomów.
Skorupa ziemska ma bardzo niewielki udział w masie Ziemi, ponieważ stanowi zaledwie 1% masy naszej planety.
Płaszcz ziemski ma już wysoki wynik, najwyższy spośród wszystkich trzech głównych poziomów, a konkretnie 68% masy naszej trzeciej planety w Układzie Słonecznym.
Jądro, które pozornie nie musi mieć dużej masy, okazuje się, że jest praktycznie jedną trzecią wagi Ziemi. Jądro to w przybliżeniu 31% masy naszej planety.
Wspominałam wcześniej, że ludzie nie wybierają się w głąb Ziemi przez niesprzyjające warunki, które stale wzrastają z każdym kilometrem. Największym sukcesem człowieka jest znalezienie się na głębokości delikatnie ponad 4 kilometrów pod powierzchnią. To bardzo niewielki wynik, patrząc na średnicę naszego domu. Jednak nie jesteśmy w stanie pokonać tej bariery, które oddziela nas od wnętrza Ziemi, co jest bardzo dużym paradoksem, jako iż potrafimy zwiedzać kosmos na większe odległości.
Naszą planetę budują różne skały lub też minerały. Zanim przejdziemy do dalszej części, warto wyjaśnić czym właściwie jest minerał oraz skała. Jego definicja brzmi, następująco: minerał jest to najmniejszy naturalny, niepodzielny składnik skorupy ziemskiej, który powstał w wyniku naturalnych procesów geologicznych. Ma on charakterystyczne właściwości fizyczne oraz chemiczne. Główną cechą, która charakteryzuje część minerałów, jest też budowa krystaliczna. Niestety mają one również trudne, ale czasem ciekawe nazwy, a mamy ich około 5 tysięcy rodzajów. Najbardziej popularnymi minerałami, które występują w kuli ziemskiej najczęściej są: plagioklaz, ortoklazy, kwarc, pirokseny i amfibole, mika, magnetyt, oraz kalcyt i wiele więcej. Tych 100 szczególnych przypadków, nazywamy minerałami skałotwórczymi. Można także wyróżnić grupę kamieni szlachetnych, które są bardzo rzadko spotykane, a przez to niezwykle cenne. Ich przykłady są już bardzo znane, a konkretnie to: diamenty, szmaragdy, szafiry lub też piękne rubiny. Ludzie szczególnie lubią kamienie szlachetne, wydają na nie duże pieniądze, by cieszyć się ich pięknem.
Skała z kolei jest to skupisko czasem jednego, choć częściej różnych minerałów, które powstało, podobnie jak minerały w różnych procesach geologicznych. Inna opcja zakłada zbiór odłamków innych skał, a nawet szczątków pochodzenia organicznego. Dzięki różnej budowie, skały mają różne właściwości, które przydały się człowiekowi. Te, które wykorzystujemy nazywamy surowcami mineralnymi.
Przejdźmy teraz do rodzajów skał. Podstawowy podział zakłada grupę skał magmowych, osadowych oraz metamorficznych, inaczej przeobrażonych.
Skały magmowe mogą być głębinowe lub wulkaniczne. Głębinowe powstały na skutek krystalizacji magmy, bardzo głęboko pod ziemią, a są to skały takie jak granit (widać w nim minerały takiej jak kwarc) lub gabro. Wylewne to bazalt czy andezyt i charakteryzują się tym, że powstały z lawy, która zastygła po zetknięciu z chłodniejszą temperaturą naszego powietrza.
Skały osadowe mają podział na aż trzy grupy. Pierwsze z nich, czyli okruchowe, powstały na skutek gromadzenia się pod wodą lub też na lądzie okruchów skał, skąd też nazwa tej grupy. Te skały mają postać luźno oddalonych od siebie ziarenek lub skał zwięzłych. Należą do nich skały takie jak piasek (który często stworzony jest z kwarcu), żwir lub piaskowiec czy zlepieniec. Druga grupa to skały osadowe pochodzenia chemicznego. Ich powstaniu towarzyszy odparowywanie różnego rodzaju roztworów z płytkich zbiorników wodnych. W taki właśnie sposób powstała sól kamienna oraz gips. Ostatnimi z tej grupy są skały osadowe pochodzenia organicznego. Jak można się domyślić z nazwy, powstały one głównie z obumarłych szczątek różnych organizmów, zwłaszcza roślin lub zwierząt. Takimi przykładami skał pochodzenia organicznego są wapienie, torfy, węgiel brunatny lub też węgiel kamienny.
Trzecim rodzajem skał są skały, których nazwa brzmi skały metamorficzne, czyli inaczej przeobrażone. Ich proces powstawania polega na jednoczesnym oddziaływaniu wysokich wartości ciśnienia i wysokiej temperatury, na istniejące już skały magmowe lub skały osadowe. Wobec tego ten proces powstawania jest najdłuższy, ponieważ potrzeba najpierw stworzyć skały z pierwszej lub drugiej grupy, a później przejść do procesu, który zmieni skały magmowe lub osadowe z metamorficznych. Stąd ich druga nazwa, czyli właśnie przeobrażeniowe. Na przykład marmur powstaje z przeobrażenia się wapnia, a gnejs powstaje, gdy granit poddamy wysokiej temperaturze i ciśnieniu.
Skały mają też zastosowania duże dla ludzi i ich wynalazków. Można z nich uzyskać surowce mineralne, które przez swoje właściwości znalazły zastosowanie w różnych dziedzinach gospodarki. Pierwszą z nich jest grupa surowców energetycznych. Do niej należą powszechnie znane węgiel kamienny, gaz ziemny oraz ropa naftowa. To właśnie one są głównymi źródłami energii cieplnej, którą wykorzystujemy często w naszych domach lub energię elektryczną. Niestety wiele państw oparło swoją gospodarkę na tych surowcach, przez co są na wyczerpaniu.
Surowce chemiczne, dają nam często możliwość transportu, ponieważ używa się ich jako paliwo do samochodów oraz do budowy drogi i co bardzo powszechne w naszych czasach, z czym ludzkość ma duże problemy, to tworzywa sztuczne i kosmetyki. Te produkty powstają głównie z ropy naftowej, która ma miejsce w dwóch grupach. Z węgla kamiennego tworzymy również surowce materialne. Do tej grupy zalicza się jeszcze sól kamienną i siarkę.
Trzecia grupa, którą możemy wyróżnić, to surowce metaliczne. Występują najczęściej w postaci rud. I tak: żelazo ma wykorzystanie w produkcji stali, miedź stosuje się w produkcji urządzeń elektrycznych lub elektronicznych, a ołów z kolej możemy zastosować w produkcji baterii, amunicji czy farb.
Ostatnia grupa tak zwanych surowców skalnych ma w sobie żwir, piasek, glinę, bazalt czy wapń. Ich głównym zastosowaniem jest budownictwo. Piasek służy do wyrabiania zaprawy murarskiej, a z wapnia wyrabia się cement.
Tak prezentuje się budowa wnętrza Ziemi. Przedstawiłam wam poszczególne piętra naszej planety z ich charakterystyką zawierającą ważne i ciekawe informacje. Później wspomniałam o skałach i ich rodzajach, a także w jaki sposób my, jako ludzie, z nich korzystamy. Mam nadzieję, że pomimo że nie możemy udać się do wnętrza Ziemi, znacie już podstawowe informacje na temat jej budowy i nasza planeta nie będzie już dla was tak wielką niewiadomą.