Fauna i flora

Człowiek żyje w komunii z przyrodą. Ogół działań człowieka ma ogromny wpływ na przyrodę i odwrotnie. Natura oddziałuje także na człowieka, tylko w nieco inny sposób. Spacer w lesie albo uprawa ogródka to dla człowieka relaks i odpoczynek. Poprzez przyrodę człowiek „oczyszcza” głowę, redukuje poziom stresu, a organizm produkuje endorfiny. Ludzie odwdzięczają się za to pielęgnacją roślin, dbaniem o własny ogród, dbaniem o jakość drzewostanu w lasach, i tym podobne. Jednakże człowiek może mieć też destruktywny wpływ na środowisko, poprzez zanieczyszczenia gleby i wód gruntowych, odprowadzanie ścieków do rzek, pozbywanie się śmieci w lasach. Wielkie zakłady produkcyjne emitują chmury pyłów, złożone z dwutlenku siarki. To wszystko ma szkodliwy wpływ na przyrodę, zarówno florę, jak i faunę. A przecież każdy właściciel psa lub kota twierdzi, że kocha swojego domowego pupila. Przewinienia wobec zwierząt też są powszechne – nadmierne spożycie mięsa, niehumanitarny ubój czy porzucanie zwierząt w lasach lub rowach, kiedy już się znudzą. Dlatego wzajemna korelacja między człowiekiem a przyrodą jest bardzo potrzebna.
W naturze wyróżniamy florę i faunę.
Pojęcie „fauna” ma źródło w imieniu Faunusa, staro italskiego boga płodności, lasu, opiekuna pasterzy i ich trzód. Jako faunę określa się ogół gatunków zwierząt, które zamieszkują dany obszar lub środowisko w określonym czasie. Może to być także fauna ssaków, owadów itd., to znaczy ogół gatunków zwierząt z danej grupy systematycznej. Fauna może być charakterystyczna dla określonego obszaru, na przykład fauna danego kraju, kontynentu, gór lub morza albo charakterystyczna dla określonego środowiska, na przykład fauna sawannowa, jeziora, rzeki, lasu, łąki, albo gleby. Pojęcie fauny odnosi się do danego czasu, okresu geologicznego, to znaczy występuje fauna jurajska, fauna gadów mezozoicznych, fauna współczesna Europy, i tak dalej. Określa wtedy ogół zwierząt, które występowały lub występują w danym czasie na określonej powierzchni Ziemi.
Fauna danego środowiska mówi o ilości i jakości gatunków zwierząt na danym obszarze, również o gatunkach, które na tym regionie dominują.
Świat zwierzęcy przystosował się do panujących tam warunków klimatyczno-wodnych oraz charakteru roślinności i zasobów pokarmowych. Jednocześnie – w obrębie poszczególnych stref klimatyczno-roślinnych – zauważa się zróżnicowanie faunistyczne, które wynika z historii geologicznej określonego lądu, jego izolacji lub łączności z pozostałymi kontynentami. Przykładem może być tutaj odrębność faunistyczna Australii, która jest właśnie rezultatem długotrwałej, prawie całkowitej izolacji tego kontynentu od reszty świata.
Biorąc pod uwagę podobieństwa i różnice w faunie poszczególnych lądów wyróżniamy sześć krain zoogeograficznych. Są to: nearktyczna i neotropikalna w Nowym Świecie (Ameryka), palearktyczną, etiopską, orientalną w Starym Świecie (Azja, Afryka, Europa) i australijską.
Pomimo takiego zróżnicowania faunistycznego w obrębie krain zoogeograficznych, świat zwierzęcy poszczególnych stref klimatyczno-roślinnych wykazuje pewną dozę podobieństw, które mogą wynikać z przystosowania się zwierząt do warunków życia.
Strefa lasów równikowych jest najbogatsza w rodzaje gatunkowe zwierząt. Zwłaszcza mocno uderzające jest bogactwo ptaków oraz ślimaków i owadów. Większość gatunków zwierząt zamieszkuje tylko określone piętro lasu. Najbardziej zróżnicowana jest fauna piętra drzew, na przykład na drzewie żyją nietoperze, które żywią się pyłkami, a także tukany, które są owocożerne, małpy, papugi oraz leniwce, które karmią się liśćmi. Natomiast, jako największe zwierzę, które zamieszkuje dolne pasmo lasów, uważa się hipopotama. Na uwagę zasługują także goryle, żyjące w Afryce okapi albo mieszkające w Ameryce tapiry, kapibary oraz jaguary. Często w tych lasach można spotkać także gady, takie jak żółwie i krokodyle oraz płazy, a szczególnie żaby.
Fauna sawannowa to przede wszystkim duże roślinożerne zwierzęta kopytne, które tworzą grupy lub stada. Podczas zwiedzania afrykańskich sawann możemy się natknąć na: słonie, żyrafy, dużo gatunków antylopy oraz zebry. Mieszkają tu także nosorożce, ale również drapieżniki, takie jak lwy, gepardy i lamparty. Nie brakuje także hien, sępów i szakali, czyli zwierząt padlinożernych. Wśród owadów spotkać możemy termity, mrówki oraz szarańczaki.
Podobny do fauny sawanny, tylko nieco bardziej ubogi, jest świat zwierząt pustyń strefy gorącej. Na pustyniach żyją szakale i hieny, a także skoczki pustynne. Bardzo dobrze przystosowane do życia na pustyni są wielbłądy – afrykański dromader i azjatycki dwugarbny baktrian. Żyją tu także różne gatunki gadów, na przykład węży, a także owady, takie jak szarańcza i chrząszcze.
W faunie stepów spotkamy głównie szybkobiegaczy, to znaczy gazele, suhaki. Występują tu też gryzonie – pieski preriowe, myszy, susły i nornice. Nie brakuje na stepach także drapieżników. Wśród nich są: lisy, rysie i wilki. Wśród ptactwa spotkamy tu zwłaszcza skowronki, kuropatwy, przepiórki, ale nie brakuje także drapieżnych ptaków. Licznie można zobaczyć mrówki i szarańczaki.
Fauna lasów liściastych strefy umiarkowanej to w dużej mierze zwierzęta roślinożerne, takie jak sarny, dziki, żubry, łosie i jelenie. Występuje tu dużo rodzajów owadów, które są pożywieniem dla ptaków owadożernych. Z kolei bezkręgowce, które żyją w ściółce leśnej, są pożywieniem dla jeży, ryjówek i kretów. Pojawiają się tu także drapieżniki, to znaczy niedźwiedzie, rysie, lisy i wilki.
Fauna tajgi, biorąc pod uwagę inne lasy, jest uboga. Część ptactwa, która zamieszkuje tajgę, odlatuje na zimę do cieplejszych miejsc. Przez cały rok żyją tu tylko sikory, głuszce, sójki czy mysikróliki. Licznie natomiast występują tu gryzonie, na przykład wiewiórki, które żywią się nasionami, zające, a także nieduże drapieżniki – rysie i kuny. Charakterystyczne owady to mrówki, komary oraz kleszcze. Natomiast największym zwierzęciem, które zamieszkuje tajgę, jest niedźwiedź.
Fauna tundry jest jeszcze uboższa niż fauna tajgi. Podczas krótkiego sezonu letniego pojawiają się ptaki wodne i błotne. Żyją tu lemingi i renifery, którym jedzenie dostarcz skąpa roślinność. Nie brakuje tu także drapieżników, takich jak lis polarny, sowa polarna czy gronostaj. Przedstawicielem gatunku owadów są komary.
Jednakże zróżnicowanie świata zwierzęcego w morzu jest zdecydowanie większe niż lądu. W wodzie najliczniej występują gatunki planktonowe, ale są i ssaki, czyli gatunki rozwinięte wyżej. Różnorodność w środowisku wodnym jest w dużym stopniu skutkiem warunków siedliskowych, jakie panują na dnie morza oraz w toni wód na poszczególnych głębokościach.
Nauka, która bada faunę, nazywana jest faunistyką i jest jednym z działów zoologii. Wyniki jej badań wykorzystują także inne dziedziny nauk biologicznych, takie jak: etologia i ekologia. Faunistyka ma dużo zagadnień do zbadania. Analizuje różnice między danymi grupami zwierząt, a ich naturalnymi biotopami. Śledzi także zmiany zachodzące w faunie danego obszaru i poszukuje przyczyn tych zmian. Skupia się także na badaniu zależności pomiędzy zwierzętami na różnych warstwach organizacji – odnosi się to do pojedynczego gatunku, ale także i ekosystemu ogółem. Bada także to, jak gospodarka i człowiek wpływają na kształt fauny danego terenu, czyli bada zmiany wywołane przez antropopresję. Faunistyka wyciąga wnioski z wyżej wymienionych badań i tworzy szereg metod, która mają za zadanie zapobiec ochronie fauny przed niepożądanym wpływem działalności ludzkiej. Dodatkowo faunistyka zajmuje się opisywaniem technik i metod, pozwalających na właściwe wykorzystywanie, kształtowanie oraz odtwarzanie tejże fauny.
Rezu