Jeziora w Polsce
Zamień czytanie na oglądanie!
i ucz się szybciej!
Każdy kraj ma swoją specyficzną florę i faunę. Posiada też charakterystyczną rzeźbę terenu, ładne krajobrazy i zachwycające jeziora, które decydują o atrakcyjności terenu.
Jeziora to życie. Zarówno jeśli chodzi o człowieka, jak i o świat roślinny i zwierzęcy. Ludzie zawsze osiedlali się przy zbiornikach wodnych, gdyż woda stanowiła życie.
Ale jak możemy zdefiniować jezioro?
Jeziorem można nazwać naturalny zbiornik wodny, który usytuowany jest pomiędzy lądami.
Najprościej można powiedzieć, że jezioro to misa jeziorna, czyli zagłębienie wypełnione wodą powierzchniową. Takie zagłębienie powstaje najczęściej tam, gdzie kiedyś znajdował się lodowiec. Kiedy lodowiec topniał, woda wypełniała doliny i powstawały jeziora.
Zatem można stwierdzić, że powstanie mis jeziornych związane jest głównie z procesami geologicznymi. Natomiast zasoby wodne zależą przede wszystkim od warunków klimatycznych.
Kiedy poznamy czy zbiornik wodny jest stawem czy jeziorem?
Jezioro i staw na pierwszy rzut oka to to samo. Zarówno jezioro, jak i staw znajdują się pośrodku lądu. Zazwyczaj jezioro zajmuje większy obszar niż staw. Jednak z geograficznego i biologicznego punktu widzenia, te dwa zbiorniki wodne znacząco się od siebie różnią. Cechą, która pozwala odróżnić czy dany zbiornik jest jeziorem czy stawem, jest występowanie strefy afotycznej. Strefa afotyczna to taka strefa, gdzie światło nie dociera do dna, skutkiem czego jest fakt, że roślinność nie może się tam rozwinąć. Jezioro taką strefę posiada, natomiast staw nie.
Warunki ekologiczne, które panują w jeziorach, są znacznie zróżnicowane. Wiąże się to z występowaniem charakterystycznych stref i warstw w obrębie jeziora. Wyróżnia się strefę litoralną, strefę pelagiczną oraz strefę profundalną i denną. Każda z tych stref charakteryzuje się czym innym, ale od każdej zależą warunki, jakie będą w jeziorze panować.
Klasyfikacja jezior jest ogromna. W zależności od źródła pochodzenia, lokalizacji, warunków panujących w wodach wyróżniamy szereg rodzajów jezior.
Jeziora rozróżnia się według sposobu powstania niecki albo według cech hydrologicznych, chemicznych, fizycznych oraz biologicznych. Współcześnie przy klasyfikacji jezior nie bierze się pod uwagę powierzchni jeziora, jednakże często można spotkać opinię, że aby zbiornik wodny nazwać jeziorem, powinien on mieć powierzchnię większą niż jeden hektar.
Badaniem całej wiedzy na temat jezior zajmuje się nauka limnologia, która jest działem hydrologii i hydrobiologii.
Jeziora mają duże znaczenie gospodarcze. Są obszarami rekreacyjno-sportowymi, stanowiącymi miejsce relaksu dla społeczeństwa. Jeziora są również wodnymi drogami komunikacyjnymi, ich wodami transportowane są towary, a także organizowane są rejsy krajoznawcze dla społeczeństwa. Jeziora są także łatwo dostępnym źródłem wody, która jest niezbędna praktycznie we wszystkich gałęziach przemysłu. Bez wody nie ma życia. Bez wody nie będzie żył człowiek, zwierzę, ale też nie urośnie roślina.
Zastanówmy się teraz, jak wygląda kwestia jezior w Polsce.
Polska zalicza się do państw europejskich, które obfituje w jeziora. Krajobraz jeziorny dominuje głównie w północnej części kraju, czyli na terenie obejmującym obszar ostatniego zlodowacenia (Pojezierze Pomorskie, Pojezierze Mazurskie). Cofający się lodowiec, który nie dotarł na południe kraju, pozostawił po sobie wiele zagłębień w terenie, które zostały misami jeziornymi. Wody powierzchniowe oraz opadowe napełniły owe zagłębienia i dzisiaj możemy cieszyć się pięknymi, pożytecznymi jeziorami.
Należy na wstępie zaznaczyć, że jeziora nie pełnią w życiu człowieka jedynie funkcji rekreacyjnej. Część jezior to zbiorniki retencyjne. Ostatnie lata to czas zmiany klimatu. Te zmiany są odczuwalne również w Polsce. To nie tylko globalne ocieplenie, czyli wzrost średniej temperatury powietrza, krótkie lata, ciepłe zimy. To także gwałtowne i niebezpieczne, nagłe zjawiska atmosferyczne, na które nie da się przygotować. Co prawda Rządowe Centrum Bezpieczeństwa powiadamia ludność polską o zagrożeniach, jakie mogą wystąpić. Chodzi o zdarzenia, gdzie występuje znaczne prawdopodobieństwo zagrożenia życia czy zdrowia. Jednak na przykład na powódź natychmiastową nie da rady być przygotowanym. Zabezpieczenie mienia jest zdarzeniem mniej znaczącym od ratowania życia swojego i innych. Ostatnie lata w Polsce naznaczone zostały powodziami. Powódź tysiąclecia w 1997 roku, która nawiedziła między innymi Wrocław i Kłodzko, uwypukliła problemy o jakich wcześniej nie myślano. Życie i dobytek musiało stracić zbyt wiele osób, by zaczęto myśleć o budowie wałów przeciwpowodziowych oraz zbiorników retencyjnych. „Powtórka z rozrywki” miała miejsce w 2010 roku, kiedy znowu powódź zniszczyła życie wielu ludziom. Wtedy znowu przypomniano sobie o budowie zbiorników przeciwpowodziowych oraz umacnianiu wałów, chroniących przed wodą. Zbiorniki retencyjne mają więc za zadanie zbierać nadmiar wody, która nie ma już w co wsiąkać. Największym zbiornikiem retencyjnym w Polsce jest Jezioro Solińskie w Bieszczadach. To piękne jezioro, które zostało stworzone przez człowieka poprzez wysiedlenie wielu ludzi i zalaniu wielu wsi. Na Jeziorze Solińskim zbudowana została także elektrownia wodna na rzece San. Inne jeziora retencyjne w Polsce to między innymi Jezioro Żywieckie, Jezioro Goczałkowickie czy Jezioro Czorsztyńskie.
W Polsce występuje około 7 tysięcy jezior o powierzchni większej niż 1 ha. Łącznie ich powierzchnia wynosi 2 810 km, co stanowi około 0,9 procent powierzchni kraju. Rozmieszczenie jezior w Polsce jest nierównomierne – występują w północnej części Polski, głównie na obszarze pojezierzy: Pomorskiego, Wielkopolskiego, Mazurskiego i Suwalskiego. Na pojezierzach jeziorność wynosi 2,5 procent, a w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich przekracza 4 procent. Oprócz północnej części Polski jeziora występują również w południowo‐wschodniej części kraju, na Pojezierzu Łęczyńsko‐Włodawskim. W Polsce przeważają jeziora małe o powierzchni 1‐5 ha, których jest ponad 3000, ale zajmują tylko około 2 procent ogólnej powierzchni jezior. Jezior dużych o powierzchni od 100 do 1000 ha i bardzo dużych o powierzchni ponad 1000 ha jest zaledwie około 500, ale zajmują blisko 70 procent ogólnej powierzchni wszystkich jezior w kraju.
Zdecydowana większość jezior w Polsce to jeziora typu polodowcowego, a na Polesiu Zachodnim występują jeziora krasowe.
Na Pomorzu zlokalizowane są jeziora przybrzeżne, które powstały w wyniku odcięcia od morza mierzeją dawnej zatoki morskiej. Przykładem jezior przybrzeżnych są następujące jeziora: Sarbsko, Łebsko czy Jamno.
Z kolej w rejonach górskich występuje nieduża liczba jezior typu górskiego, przede wszystkim cyrkowe. Jeziora cyrkowe to jeziora powstałe w tak zwanych cyrkach, czyli w kotłach lodowcowych, na przykład Czarny Staw, Morskie Oko, Mały Staw czy Wielki Staw.
Najwięcej jezior w Polsce jest typu polodowcowego, które powstały po ustąpieniu lądolodu. Miało to miejsce około 11 – 12 tysięcy lat temu. Woda wykorzystała związane z lodowcem obniżenia terenu i zagnieździła się w misach tych jezior.
Najwięcej jezior występuje na Mazurach, które zwane są Krainą Tysiąca Jezior. Prawdą jest jednak fakt, że jezior na Mazurach jest więcej niż tysiąc.
Największym jeziorem w Polsce jest Jezioro Śniardwy, położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiatach: mrągowskim i piskim, położone w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, w dorzeczu Pisy. Jest to jezioro typu polodowcowego. Lustro wody znajduje się na wysokości 116 metrów nad poziomem morza. Na dnie jeziora znajdują się liczne głazy narzutowe, które kryją się tuż pod powierzchnią wody (od 20 do 30 cm pod lustrem wody) stw
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!