Morze Bałtyckie
Zamień czytanie na oglądanie!
Dzisiaj opowiem trochę o Morzu Bałtyckim. Zapraszam do przeczytania!NAZWAInaczej zwane Bałtykiem. Nazwa „Bałtyk” prawdopodobnie pochodzi od starosłowiańskiego słowa balto czyli: wielka, słona woda. Wg badań zostało użyte już w IX wieku. Jednakże u nas w Polsce zostało przyjęte około XI wieku.Co ciekawe, nasze morze miało kiedyś inne nazwy, a oto one (w kolejności od najstarszej do najnowszej):- Bałtyckie Jezioro Lodowcowe (powstało ok. 12 tys. lat temu);
– Morze Yoldiowe (ok. 10-9 tysięcy lat temu);
– Jezioro Ancylusowe (około 9-7 tys. lat temu);
– Morze Litorynowe (ok. 7-3 tysiące lat temu);
– Morze Bałtyckie (ok. 3 tys. lat temu – aż do teraz).Morze Bałtyckie ma swój dzień, przypada on 22 marca. To Dzień Ochrony Bałtyku. Co ciekawe w tym samym dniu, tj. 22 marca, obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Foki.HISTORIAPrzyszedł czas na historię naszego morza. Miliony lat temu w miejscu dzisiejszego Bałtyku nie było żadnego morza! Początki morza przypadają na czas około 900 tysięcy lat temu; to czasy epoki lodowcowej (w jej wyniku temperatura spadła o 5,5 stopni Celsjusza). Jednakże bywały okresy, że temperatura roczna spadała nawet o 10 stopni Celsjusza. Wtedy też na ⅓ półkuli północnej panował klimat arktyczny. Na półkuli północnej (tereny Ameryki Północnej, Europy oraz Azji) formowały się lądolody, czyli ogromne tereny pokryte grubym lodem. 100 tysięcy lat temu powstał lądolód zwany również lądolodem skandynawskim. Zaczął topnieć wskutek ocieplenia klimatu. W wyniku tego topniejący lód zaczął tworzyć rozlewiska, czyli bagna. Zazwyczaj są one położone przy jeziorach i – jak w tym przypadku – przy morzu. Rozlewiska te z czasem się połączyły i zaczęły przypominać rozległą zatokę – inaczej fiord, długi zbiornik. Jezioro (bo tak też się wtedy nazywało, a dokładniej: Bałtyckie Jezioro Lodowcowe) zaczęło stopniowo zwiększać swą powierzchnię, w wyniku czego lądolód cofał się na północ. Co ciekawe, jego poziom był aż o dwadzieścia metrów wyższy od poziomu Oceanu w tamtych czasach. W wyniku tego woda zaczęła odpływać do Morza Północnego. Zakończyło się to około 11 tysięcy lat temu; wówczas klimat bardzo się ochłodził. Poziom morza (dawniej jeziora) wyrównał się z poziomem oceanu. Woda zaczęła powoli wpływać do Jeziora Lodowego, dzięki temu stawało się ono słonowodne – trzeba zaznaczyć, że bardzo powoli. I dopiero wtedy, czyli ok. 10 tys. lat temu, morze zaczęło istnieć w tym miejscu, gdzie teraz się znajduję. Kiedy lądolód już postanowił „ustąpić”, Bałtyk robił się coraz większy. Rozciągał się do dzisiejszej Finlandii, zahaczył o południową Szwecję, powiększył się nawet do wschodnich wybrzeży Norwegii! Aż trudno to sobie wyobrazić. W wodzie zmieniła się fauna. Jednym z większych reprezentantów fauny był morski małż Yoldia arctica. Stąd też nazwa – Morze Yoldiowe. Następnie około 7 tysięcy lat temu lądolód skandynawski roztopił się w pełni. W tamtym czasie poziom wód oceanicznych zaczął wzrastać, zaczęły one przedostawać się przez cieśniny duńskie do Jeziora Ancylusowego. W ten sposób jezioro przekształciło się w morze, zwane Morzem Litorynowym. Było ono większe oraz miało urozmaiconą linię brzegową. Ok. 4 tys. lat temu cieśniny duńskie znacznie się zwęziły. Wskutek tego dopływ wód oceanicznych był znacznie ograniczony. Zmniejszyło się również zasolenie Bałtyku. Na tym kończy się historia i przechodzimy do współczesności – dzisiejszego Morza Bałtyckiego.Mała ciekawostka: Morze Bałtyckie jest „naj”: najmłodsze, najsłodsze oraz najpłytsze na świecie.POWIERZCHNIA, GŁĘBOKOŚĆ, POŁOŻENIECałkowita powierzchnia Morza Bałtyckiego to około 415 tys. kilometrów kwadratowych. Największa głębokość to ok. 459 metrów – w Głębi Landsort. W nalężących do Polski wodach najgłębszy punkt ma 120 m (jest to w Głębi Gdańskiej). Co ciekawe, średnią głębokość morza to około 53 metry.Długość Bałtyku z północy na południe to prawie 1300 m; ze wschodu na zachód wynosi tylko 600 kilometrów. Najwęższą częścią Bałtyku jest Zatoka Botnicka (ok. 100 km). Natomiast długość linii brzegowej wynosi około 22 tys. km.Morze Bałtyckie leży przy dziewięciu państwach – są to: Rosja, Estonia, Łotwa, Finlandia, Litwa, Polska, Niemcy, Dania oraz Szwecja. Wyspy na Bałtyku to między innymi: Uznam (położona w Niemczech i Polsce, Sarema (Estonia), Fehmarn (Niemcy), Kotlin (Rosja), Wolin (Polska). To tylko pięć z nich; jest ich więcej. Bałtyk nazywany jest morzem śródlądowym północnej Europy, a to dlatego, iż jest otoczony ze wszystkich stron lądem. Z Morzem Północnym jest połączonym tylko kilkoma płytkimi cieśninami.WODA I TEMPERATURAWoda – zasolenie Morza Bałtyckiego w Zatoce Gdańskiej wynosi 7 promili, jest to bardzo mało w porównaniu do np. Morza Czarnego (osiemnaście promili).Temperatura – podczas wakacji, czyli w lipcu czy sierpniu, temperatura może wynosić około 18 stopni Celsjusza; różni się ona w zależności od miejsca. W różnych kąpieliskach tego samego dnia waha się od 14 aż do 20 stopni Celsjusza. Zimą może spaść nawet do 2 stopni Celsjusza.NADMORSKIE MIEJSCOWOŚCI I KĄPIELISKA (POLSKA)Miejscowości – wymienię kilka z nich:- Kołobrzeg;
– Mielno;
– Łeba;
– Sopot;
– Dębki;
– Jastrzębia Góra;
– Gdańsk;
– Ustka;
– Świnoujście;
– Władysławowo.Kąpieliska w tych miejscowościach są oczywiście pod nadzorem ratownika. Teraz przyszedł czas na tak zwane „dzikie plaże”:- dzika plaża w Ulinii;
– dzika plaża w Stilo;
– plaża w Orzechowie Morskim;
– dzika plaża w Poddąbiu.Na tak zwanych „dzikich plażach” nie ma ratownika ani różnego rodzaju restauracji czy sklepików z pamiątkami.SZTORMY I BURZENad Morzem Bałtyckim niebezpiecznych wichur wydarzyło się wiele. Ostatnio (piszę to na początku 2022 roku) sztorm spowodował bardzo niebezpieczne szkody dla Wybrzeża Środkowego. Straty poniosło wiele plaż, między innymi: Orzechowo Morskie – zerwał się klif, Ustka – uszkodzone zostało nabrzeże pilotowe i falochrony, jest rozbierana kostka brukowa. Natomiast jedną z większych burz w historii Bałtyku była burza 22 grudnia 2004 roku, podczas sztormu w Rafael. Wysokość fali znacznej wynosiła 8,2 m, a najwyższa miała 14 metrów.ZANIECZYSZCZENIABałtyk jest na wysokiej pozycji w rankingu zanieczyszczeń. Biorą się one głównie z rzek – trafiają tam ścieki komunalne oraz nawozy chemiczne. Z lądu bierze się 97 procent zanieczyszczeń, z wody natomiast tylko 3 procent. Starajmy się dbać o nasze morze, ponieważ zanieczyszczenia mogą stanowić zagrożenie dla naszego życia i zdrowiaJednakże Bałtyk jest zanieczyszczony nie tylko z powodu śmieci. Należy wspomnieć między innymi jeszcze o pozostałościach broni (również broni chemicznej); to pozostałości po II wojnie światowej. Bałtyk może też być zanieczyszczony przez zerwane sieci rybackie, w które łapią się ptaki, ryby i ssaki morskie, a poza tym – niestety – płet
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!