Największe jezioro świata
Zamień czytanie na oglądanie!
i ucz się szybciej!
Jezioro to zbiornik wodny powstały w sposób naturalny. Aby mogło powstać jezioro, musi istnieć pewne zagłębienie, czyli tak zwana misa jeziorna. W misie jeziornej może akumulować się woda powierzchniowa. Wodę do jezior dostarczają opady deszczu, które muszą być większe niż ich strata. Strata następuje poprzez procesy parowania albo odpływ. Zdecydowana większość zbiorników wodnych tego typu położona jest na terenach, które w przeszłości były nawiedzone przez lodowce. Lodowiec ukształtował w odpowiedni sposób teren, a woda powstała na skutek jego topnienia gromadziła się w utworzonych dolinach i w ten sposób narodziły się jeziora. Zasilanie jezior w wodę uzależnione jest od panujących na danym obszarze warunków klimatycznych. Jezioro różni się od stawu. Istotną różnicą jest istnienie strefy afotycznej w jeziorze, której w stawie nie ma. W jeziorach światło nie dochodzi do dna zbiornika, więc roślinność nie ma tam szans na rozwój. Największym słonym jeziorem na świecie jest Morze Kaspijskie. Wbrew nazwie Morze Kaspijskie nie jest morzem, a właśnie jeziorem. To największy zbiornik o charakterze bezodpływowym. Jego powierzchnia wynosi 371 800 kilometrów kwadratowych. Obszar Morza Kaspijskiego jest większy niż powierzchnia Niemiec, a porównywalny do terenu Japonii. Teren Morza jest także większy od powierzchni Polski, która wynosi około 312 000 kilometrów kwadratowych. Jest także półtora razy większe niż Wielkie Jeziora Ameryki Północnej (których jest pięć). Morze Kaspijskie położone jest w przeważającej części w Azji. Tylko jego północny fragment znajduje się w Europie. 2/5 części tego jeziora położone jest na obszarze Iranu. Jego nazwa na tym terenie brzmi Daryã-ye-Khazar. Reszta znajduje się w Rosji, gdzie zbiornik nazywany jest Kaspijskoje Morie. W okresie starożytnym Morze Kaspijskie nazywane było Oceanem Hyrkańskim, Morzem Azerskim oraz Morzem Kwalijskim. Kiedyś uważano, że jezioro jest częścią Oceanu Północnego, a dokładnie jego zatoką. Takie sugestie wysuwali między innymi Eratostenes, Pomponiusz czy Strabon. Morze Kaspijskie jest jeziorem o pochodzeniu reliktowym. Oznacza to, że niegdyś było częścią zdecydowanie większego zbiornika wodnego, zwanego morzem epikontynentalnym. Jest pozostałością po tym zbiorniku. Innymi przykładami jezior reliktowych są: Jezioro Aralskie czy Balaton. Miliony lat temu Morze Kaspijskie stanowiło część zbiornika wodnego, którego obecnie nie ma już na powierzchni Ziemi. W okresie jury na obszarze centralnej Europy, jej części położonej na południowy-wschód oraz na terenie leżącym w głąb centralnej Azji, położone było morze o nazwie Paratetdya, nazywana inaczej Morzem Sarmackim. Było ono północnym fragmentem oceanu Tetydy. Morze Kaspijskie razem z Morzem Aralskim oraz Morzem Czarnym składało się właśnie na ten znacznie większy zbiornik Tetydzki. Ocean Tetyda był połączony z Morzem Śródziemnym. Wszystko to działo się około 12 milionów lat temu. Na przestrzeni lat wszystkie te zbiorniki wodne oddzieliły się od siebie. Morze Kaspijskie zasilane jest dopływającymi do niego rzekami. Poziom wód jeziora zwiększał się oraz zmniejszał w dużym stopniu wielokrotnie. W okresach suszy jezioro wysychało i dzięki temu na dnie jeziora odkładały się pewne pokłady soli. Sole te następnie pokrywane były osadami przyniesionymi przez działalność wiatru. Historycy rosyjscy twierdzą, że w okresie średniowiecza poziom wody Morza Kaspijskiego podniósł się do tego poziomu, że wystąpiła powódź terenów, znajdujących się na brzegu morza. W XX wieku na przestrzeni lat 40.-70. wody jeziora opadły, a następnie znów się podniosły do wielkości z lat 30. Współcześnie poziom wód jest w miarę stabilny, jednakże ma tendencję opadającą. Powierzchnia jeziora na skutek zmienienia się poziomu wód także ulega zmianie. W 1930 roku jezioro zajmowało obszar aż 442 000 kilometrów kwadratowych. Objętość jeziora to 78 000 kilometrów sześciennych. Morze Kaspijskie posiada maksymalną głębokość wynoszącą 1 025 metrów. Przeciętna głębokość w części położonej na północy waha się między 5 a 6 metrami. Część centralna Morza Kaspijskiego jest głęboka na 190 metrów. Z kolei głębokość fragmentu południowego wynosi więcej niż 1 000 metrów. Zasolenie wód jest bardzo zróżnicowane. W części północnej jeziora występuje zasolenie najmniejsze, jest ona wręcz słodkowodna. Są to tereny nieopodal ujścia rzeki Wołgi. Następnie przechodzi w część słoną. Poziom zasolenia waha się pomiędzy 5 a 13 gramów na każdy kilogram. W zatoce Kara-Bogaz-Goł, która ma charakter zamknięty, zasolenie sięga aż 300 promili. Okres całkowitej wymiany wody w Morzu Kaspijskim to aż 250 lat. Długość Morza Kaspijskiego wynosi 1 225 kilometrów. Położone jest w duże niecce, której głębokość sięga 1 025 metrów. Jednak głębokość wód jest zróżnicowana i na przykład północny fragment dna jeziora ma tylko 5 metrów głębokości. Jezioro położone jest na wysokości 28,5 metrów poniżej poziomu morza. Położone jest więc w depresji. Ta wysokość jest niższa niż na początku wieku XIX, gdy powierzchnia jeziora mieściła się na poziomie 22 metrów poniżej poziomu morza. Spadek położenia jeziora wynika z faktu, że jezioro po prostu wysycha. Bynajmniej nie jest to wina zachodzących zmian klimatycznych, lecz wyłącznie nieodpowiedniej działalności ludzkiej. Jednak na przestrzeni lat podejmowano decyzje, mające na celu zmianę biegu dużej ilości małych rzek, które w przeszłości doprowadzały wody do jeziora. Obecnie wody tych rzeczek są używane do celów takich, jak na przykład irygacja, a nie zasilanie Morza Kaspijskiego w wodę. Stworzono również tamy, ograniczające dopływy wody do Morza Kaspijskiego. Ostatnie lata przyniosły rozmyślania rządu rosyjskiego, mające spowodować zmianę biegu kilku rzek, który płynął po Syberii w ten sposób, aby zasilały one Wołgę nie w górnym, lecz w jej dolnym biegu. Wołga wtedy osiągałaby wyższy stan wód, a tym samym wyższy poziom wody w Morzu Kaspijskim. Wołga bowiem jest największym dopływem Morza Kaspijskiego. Wołga jest rzeką rosyjską o długości 3 531 kilometrów. Obszar jej zlewni wynosi 1 380 tysięcy kilometrów kwadratowych. Przeciętny przepływ wody w ciągu roku u ujścia to wartość 8 060 metrów sześciennych na sekundę. Wołga jest największą i zarazem najdłuższą rzeką zarówno Europy, jak i tak zwanej Rosji przeduralskiej. Jest jednocześnie największą i najdłuższą rzeką świata, która uchodzi do jeziora, a dokładnie do Morza Kaspijskiego. Wołga płynie tylko przez teren jednego kraju – Rosji. Wpadając do Morza Kaspijskiego, Wołga tworzy największą na kontynencie europejskim deltę, której obszar wynosi prawie 13 tysięcy kilometrów kwadratowych. Posiada ponad 80 ramion. Mimo że Wołga posiada liczne zapory wodne, to niesie ze sobą wielkie ilości osadów i w ten sposób sukcesywnie powiększa powierzchnię delty. W roku 1960 zbadano, że przeciętnie w ciągu roku powierzchnia delty Wołgi wydłuża się prawie o 180 metrów. Miejsce, w którym Wołga wpada do Morza Kaspijskiego, jest terenem o bardzo bogatej florze oraz faunie. Warto wspomnieć między innymi o tym, że deltę Wołgi zamieszkuje około 70 gatunków ryb. Współcześnie z Wołgi pochodzi około 2/3 wszystkich wód Morza Kaspijskiego. Woda ta jest zebrana z wyżyn, położonych po północnej stronie Morza Kaspijskiego. Do Morza Kaspijskiego wpadają także takie rzeki,
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!