Obieg wody w przyrodzie

"; �czą się z zanieczyszczeniami lub kryształkami lodu i stają się widoczne jako chmury. W taki właśnie sposób pojawiają się chmury. W powietrzu nieustannie zachodzą procesy parowania i kondensacji wody.
Z kolei poziome prądy powietrza sprawiają, że chmury zostają przeniesione wokół Ziemi. Małe cząsteczki wody zawarte w chmurach, zderzają się razem, łączą i zwiększają swoją masę całkowitą. W końcu są na tyle duże, żeby ostatecznie wrócić na Ziemię w postaci deszczu lub innego rodzaju opadu (deszczu ze śniegiem, śniegu lub gradu). Opady w różnych częściach świata nie są takie same. Różnią się w zależności od szerokości geograficznej i klimatu. Ciekawostką jest, że miastem o największej średniej wielkości opadów atmosferycznych w ciągu roku jest miasto Czerapuńdżi, położone w północno-wschodniej części Indii. Panuje tam klimat zwrotnikowy wilgotny, monsunowy, a ta średnia ilość opadów w roku wynosi około 11 000 mm. Natomiast najmniejsze opady w ciągu roku odnotowuje się w strefie zwrotnikowej. Położone są tam ogromne obszary pustynne – Sahara, Namib i część Kalahari w Afryce, Pustynia Arabska na Półwyspie Arabskim oraz Wielka Pustynia Australijska w Australii. Średnioroczna ilość opadów wynosi poniżej 50 mm/rok. Widać zatem, że różnica jest bardzo duża.
Opadem może być też śnieg. Śnieg gromadzi się na powierzchni, przekształcając się z biegiem czasu w lodowce i wieczną zmarzlinę. Lodowce zatrzymują wodę w sobie przez wiele tysięcy lat. Natomiast w miejscach, gdzie panuje klimat cieplejszy, pod wpływem temperatury śnieg topnieje wiosną. Część tej roztopionej wody oraz woda opadowa spływa po powierzchni Ziemi i jest to tzw. odpływ powierzchniowy. Następnie trafia do rzek i razem z nurtem spływa do oceanu. Woda, która spływa po powierzchni lub przesiąka glebę, zasila jeziora, a więc wody słodkie. Duża ilość wody infiltruje do gruntu, utrzymując się blisko powierzchni tego gruntu. Jest to tzw. odpływ gruntowy, który zasila wody powierzchniowe, a także ocean. Pojawia się jako źródło słodkiej wody. Rośliny poprzez system korzeniowy wykorzystują tę wodę do życia, procesów fotosyntezy i innych. W tych roślinach woda transpirowana jest przez powierzchnię liści i znowu przenosi się do atmosfery. Transpiracja to proces, polegający na tym, że wilgoć przesiąka przez rośliny od korzeni do niewielkich porów na spodniej powierzchni liścia. W tym miejscu zamieniana jest w parę wodną i ulatuje do atmosfery. Jest to szczególny rodzaj parowania wody, w którym wykorzystywana jest powierzchnia liści. Szacuje się, że poprzez proces transpiracji, do atmosfery przedostaje się około 10 procent wilgoci.
Woda, która przesiąka do gruntu głębiej, zasila warstwy wodonośne, a warstwy te są doskonałym sposobem magazynowania dużych ilości wód słodkich na stosunkowo długi czas. Stąd dopiero po setkach lat powróci do środowiska. Niekiedy warstwa wodonośna przetnie powierzchnię ziemi i wtedy tworzy się źródło. Źródło może mieć różnorakie wielkości. Małe pojawiają się po intensywnym deszczy, natomiast duże mają ogromną wydajność, której nie sposób zliczyć. Najczęściej źródła powstają w skałach wapiennych i dolomitach, które są łatwo rozpuszczalne przez kwaśne deszcze. W popękanych skałach powstają przestrzenie, które pozwalają wodzie na swobodny przepływ. Jeśli woda przepływa poziomo, może dostać się do powierzchni gleby i pojawić się w źródle. Wbrew powszechnej opinii, woda w źródle nie zawsze jest czysta. Czasem może mieć kolor przypominający herbatę. Rdzawe zabarwienie, które jest widoczne, ma związek z tym, że woda miała kontakt w gruncie z minerałami. Specyficzną odmianą źródeł są gorące źródła. Różnica między zwykłymi źródłami, a tymi gorącymi, jest tylko taka, że (jak sama nazwa wskazuje) woda w gorących źródłach jest ciepła, a czasem nawet gorąca. Gorące źródła występują w miejscach, gdzie kiedyś miały miejsce jakieś procesy wulkaniczne, a sama woda zostaje podgrzana przez rozgrzane skały, które są tym cieplejsze, im jest głębiej. Jeżeli rozgrzana woda dostanie się do dużej szczeliny, pojawia się na powierzchni ziemi gorące źródło. Źródła termalne występują w różnych zakątkach świata, a ciekawą rzeczą jest to, że mogą nawet wystąpić w pobliżu gór lodowych. Tak jest na Grenlandii.
Magazynowana woda zostaje więc okresowo wyłączona z obiegu wody, czyli zretencjonowana. Jednakże nawet wody podziemne oraz wody zawarte w lodowcach podlegają bardzo powolnej wymianie. Ostatecznie ta woda dostanie się do oceanu, kiedy to cykl obiegu wody zacznie się jeszcze raz od nowa. Dzięki temu, że woda utrzymuje się w gruncie, mogą być zasilane rzeki. Rzeki są w dużym stopniu wykorzystywane przez ludzi, ponieważ ludzie przeznaczają je szczególnie do spożycia. Korzystają z niej także producenci artykułów spożywczych, farmaceutycznych i kosmetycznych. Wody rzeczne stosowane są także w dla celów melioracji, produkcji energii elektrycznej czy chociażby transportu produktów. Rzeki pomagając utrzymać właściwy poziom wód gruntowych, poprzez proces przesiąkania wody do gruntu. To dzięki rzekom, oceany są wypełnione wodą.
O tym, ile wody przesiąknie w głąb gruntu, decyduje zdolność przepuszczająca ziemi oraz jej porowatość. Jeśli struktura gleby umożliwia stosunkowo łatwe poruszanie się wody, może ona pokonać duże odległości w ciągu zaledwie kilku dni. Woda, trafiająca do rzek, jest głównym źródłem, zaopatrującym w wodę. Woda rzeczna to także doskonałe miejsce rekreacji dla ludzi. Niestety, bywają też przyczyną powodzi. Ważne jest, by utrzymać dobrą jakość wody w rzekach. Ale to już zależne jest to od człowieka i jego działalności.
Całkowity czas wymiany wody w atmosferze trwa niewiele ponad tydzień, a w rzekach prawie dwa tygodnie. Dłuższego czasu wymaga wymiana w glebach – jest to prawie rok. A jeśli chodzi o wody podziemne, trzeba na to przeznaczyć nawet kilka tysięcy lat. Dzięki krążeniu wszystkie wody na Ziemi stanowią jedność i podlegają stałej wymianie. Rocznie w wymianie tej bierze udział około 512 tysięcy kilometrów sześciennych wody.
Musimy wziąć pod uwagę taki aspekt, że to człowiek za pomocą swojej działalności ma coraz większy wpływ na naturalny obieg wody w przyrodzie. Niewłaściwa działalność człowieka doprowadza do spadku poziomu wód podziemnych, wody gruntowe oraz te w atmosferze i na powierzchni Ziemi stają się zanieczyszczone. Dodatkowo poprzez usuwanie zieleni i wszechobecne betonowanie wszystkiego, co się tylko da, coraz mniejszą powierzchnię stanowią grunty o charakterze retencyjnym.
Wspomnieliśmy, że wody w obiegu jest ciągle taka sama ilość, zmienia ona tylko stan skupienia. Nie należy natomiast zapominać o tym, że zasoby wody pitnej nie są na stałym poziomie, tylko wręcz ich wielkość się ciągle zmniejsza. Jest to skutkiem zanieczyszczenia źródeł, topnieniem lodowców spowodowanym globalnym ociepleniem klimatu. Na spadek zasobów wody pitnej ma też wpływ rozwój przemysłu, a także wzrost urbanizacji. Większa urbanizacja prowadzi do większego zużycia zasobów wodnych niż istniejąca jej zdolność do uzupełnienia poprzez naturalne procesy (naturalny cykl hydrologiczny). Dlatego weźmy sobie do serca to, że każdy z nas może mieć wpływ na ilość wody w przyrodzie. Oszczędzajmy wodę poprzez proste, codzienne nawyki. Na przykład szybki prysznic jest lepszy od długiej kąpieli w wannie pełnej wody. Zakręcajmy wodę podczas mycia zębów. Nie podlewajmy w lecie ogródków, trawników. Dokręćmy kapiący kran albo po prostu wymieńmy uszczelkę w baterii. Tych prostych rzeczy uczy się już dzieci, więc miejmy nadzieję, że każde kolejne pokolenie będzie bardziej świadome w kwestii ekologii i oszczędzania wody od poprzedniego.