Przyrost naturalny
Przyrost naturalny – to pojęcie oznacza różnicę pomiędzy wielkością urodzeń żywych a wielkością zgonów. Dane na temat liczby urodzeń, jak również liczby zgonów, są gromadzone przez Główny Urząd Statystyczny. Przyrost naturalny może przyjmować zarówno wartości dodatnie, jak i ujemne. Oblicza się go dla danego rejonu, na przykład: wioski, miasta, kraju, województwa czy nawet świata. W internecie można znaleźć informacje na temat przyrostu naturalnego w interesującym nas rejonie. Można także skorzystać z dostępnych danych statystycznych i obliczyć go samodzielnie, korzystając ze wzorów podanych poniżej. Pod nimi zostaną także przedstawione przykłady, które powinny ułatwić naukę korzystania z nich.
Wzór:
Przyrost naturalny = urodzenia (żywe) – zgony
Przyrost naturalny dla każdego kraju przyjmuje oczywiście inne wartości. Kiedy przyjmuje wartości dodatnie, oznacza to, że na danym rejonie rodzi się więcej ludzi, niż umiera. Z kolei, kiedy jest on ujemny, to liczba zgonów przewyższa liczbę urodzeń. Powodów tych zjawisk jest wiele. W wypracowaniu zostaną one podane przy omawianiu eksplozji oraz implozji demograficznej, czyli zjawiskach związanych z przyrostem naturalnym.
Przykładowe zadania z użyciem wzoru na przyrost naturalny:
Zadanie 1
W mieście Martynice liczba urodzeń żywych w roku 2021 wynosiła 12 345 osób. W tej samej miejscowości liczba zgonów wynosiła 8679 osób. Oblicz przyrost naturalny dla tej miejscowości.
Przyrost naturalny = 12 345 – 8679 = 3666
Odpowiedź: Przyrost naturalny w mieście Martynice w 2021 roku wynosił 3666 osób.
Zadanie 2
W roku 2020 w miejscowości Stary Klomb liczba urodzeń wynosiła 14 234 osoby. Liczba zgonów w tym roku wynosiła 10 988 osób. W 2021 roku dane te uległy zmianie. Liczba urodzeń była o 129 osób większa niż w 2021 roku. Liczba zgonów zmalała o 143 osoby. Oblicz przyrost naturalny w 2021 roku w tej wiosce oraz różnicę pomiędzy wartością przyrostu naturalnego z 2021 roku, a jego wielkością z 2020 roku.
Obliczenie przyrostu naturalnego w 2020 roku:
Przyrost naturalny = 14 234 – 10988 = 3246
Obliczenie przyrostu naturalnego w 2021 roku:
Przyrost naturalny = (14 234 + 129) – (10 988 – 143) = 14 363 – 10 845 = 3518
Obliczenie różnicy pomiędzy przyrostem naturalnym w 2021 a 2020 roku:
3518 – 3246 = 272
Odpowiedź: Przyrost naturalny w 2021 roku w tej miejscowości wynosił 3518. Oznacza to, że w 2021 roku liczba urodzeń przewyższała liczbę zgonów o 3518 osób. Różnica pomiędzy przyrostem naturalnym w 2021 roku, a jego wartością w 2020 roku wynosiła 272.
Zadanie 3
W mieście Kanarek liczba urodzeń była o 898 osób większa niż w mieście Tarzanów. Z kolei liczba zgonów w pierwszej miejscowości wynosiła 4200 osób, a w drugim mieście ta liczba stanowiła 85% liczby zgonów w mieście Kanarek. W miejscowości Tarzanów przyrost naturalny wynosił 2053. Oblicz przyrost naturalny w mieście Kanarek.
Obliczenie liczby zgonów w mieście Tarzanów:
4200 × 85% = 3570
Obliczenie liczby urodzeń w mieście Tarzanów:
2053 = urodzenia (żywe) – 3570
urodzenia (żywe) = 2053 + 3570 = 5623
Obliczenie liczby urodzeń w miejscowości Kanarek:
5623 + 898 = 6521
Obliczenie przyrostu naturalnego w mieście Kanarek:
Przyrost naturalny = 6521 – 4200 = 2321
Odpowiedź: Przyrost naturalny w miejscowości Kanarek w badanym okresie wynosił 2321.
Istnieje zjawisko, które jest związane z przyrostem naturalnym i nazywa się je eksplozją demograficzną. To pojęcie oznacza gwałtowny wzrost przyrostu naturalnego.
Istnieje wiele przyczyn powodujących wzrost wartości przyrostu naturalnego. Należą do nich między innymi:
więcej ludzi przejawia chęć posiadania rodziny lub więcej z nich decyduje się na kolejne dziecko,
rozwój medycyny, który umożliwia leczenie niektórych problemów z płodnością, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet,
metoda in vitro, która pomaga parom mającym problemy z płodnością w założeniu rodziny,
nieświadomość na temat antykoncepcji, niechętne, a często nieprawidłowe korzystanie z niej,
upowszechniający się w niektórych krajach model rodziny wielodzietnej,
wydłużenie się średniej długości trwania życia ze względu na rozwój medycyny, który pozwala walczyć z różnymi chorobami,
duży udział ludzi młodych w ogólnej liczbie ludności na danym rejonie, dla którego współczynnik przyrostu naturalnego jest obliczany,
więcej osób płci żeńskiej w wieku rozrodczym,
imigracja kobiet w wieku rozrodczym na dany rejon, które przejawiają chęć założenia na nim rodziny,
występujące związki poligamiczne, czyli zawieranie małżeństw z ponad jedną osobą.
Do skutków eksplozji demograficznej możemy zaliczyć:
rosnący problem bezrobocia, związany z niewystarczającą liczbą miejsc pracy dla ludzi w wieku produkcyjnym,
w wielu rejonach pojawia się problem przeludnienia
spadek PKB,
wielu ludzi zaczyna emigrować do innych krajów w celu poszukiwania lepszych warunków życia, np. dobrej pracy
potrzeba wzrostu produkcji żywności, ze względu na to, że trzeba wyżywić więcej osób,
rozwój licznych chorób, szczególnie w tak zwanych dzielnicach nędzy, gdzie ludzie nie mają świadomości na temat zagrożeń, jakie wiąże ze sobą między innymi brak higieny,
powszechny może stać się analfabetyzm (szkoły musiałyby znaleźć miejsca dla większej liczby uczniów, a nie zawsze jest to możliwe),
konflikty społeczne,
zniszczeniu może ulegać także środowisko naturalne.
Powyższe informacje utwierdzają w przekonaniu, że problem eksplozji demograficznej nie jest zjawiskiem korzystnym. Może powodować liczne problemy, utrudnienia oraz powodować, że ludzie nie będą chcieli mieszkać na danym rejonie i będą wyjeżdżać w celach poszukiwania lepszego życia.
Innym zjawiskiem związanym z przyrostem naturalnym jest implozja demograficzna. Pojęcie to oznacza gwałtowny spadek przyrostu naturalnego.
Przyczyny powodujące spadek wartości przyrostu naturalnego to:
mniej ludzi przejawia chęć posiadania rodziny lub mniej z nich decyduje się na kolejne dziecko,
wysokie ceny, które powodują, że dana para może nie być w stanie utrzymać dziecka, więc mimo chęci nie decyduje się na jego posiadanie,
niedostateczny rozwój medycyny na danym rejonie, co powoduje więcej ofiar śmiertelnych,
problem głodu na świecie, który nieustannie zbiera swoje żniwa,
wszelkie konflikty zbrojne, które przynoszą straty w ludności,
liczne wypadki samochodowe,
samobójstwa,
epidemie,
uzależnienia, które zdarza się, że prowadzą do zgonów.
Skutki implozji demograficznej to między innymi:
znaczny wzrost wydatków z budżetu państwa oraz mniejsza ilość wpływów, co może powodować problemy finansowe (mniej osób w wieku produkcyjnym, a więcej osób pobierających świadczenia),
mniejsza ilość ludności kraju spowodowana mniejszą liczbą urodzeń,
wolne stanowiska, na które pracodawcy nie są w stanie znaleźć pracowników,
większe wydatki państwa, które musiałyby być przeznaczone na ochronę zdrowia.
Wydawać by się mogło, że skoro eksplozja demograficzna jest zjawiskiem negatywnym, to implozja demograficzna jest sytuacją pozytywną, ale tak nie jest. Świadczą o tym między innymi powyższe informacje. Zarówno implozja demograficzna, jak i eksplozja demograficzna niosą ze sobą poważne konsekwencje i nie są korzystne dla kraju. Implozja demograficzna powoduje tak zwane starzenie się społeczeństwa, czyli wzrost liczby osób starszych nad młodymi. Mniej dzieci się rodzi oraz mniej ludzi umiera. Ci starsi wymagają jednak większej opieki, której może im nie być w stanie zapewnić państwo, bo wpływy byłyby znacznie mniejsze, ze względu na
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!