Strefy oświetlenia ziemi

Jednym z następstw ruchu obiegowego naszej planety jest zmiana oświetlenia w poszczególnych porach roku. Wpływa to na ilość energii słonecznej, którą otrzymują w ciągu całego roku różne fragmenty Ziemi. Ilość otrzymywanej energii słonecznej zależy od kąta padania promieni słonecznych. Kąt padania promieni słonecznych zmienia się wraz z szerokością geograficzną. W okolicach bieguna północnego i południowego dociera najmniej energii słonecznej, ponieważ promienie słoneczne padają tam pod bardzo małym kątem. Promienie słoneczne ogrzewają tam obszar dwa razy większy niż na równiku. W okolicach równika natomiast promienie słoneczne padają pod bardzo dużym kątem, nawet 90 stopni! Ogrzewają tam one bardzo mały obszar. W średnich szerokościach geograficznych w południe promienie słoneczne padają pod kątem około 60 stopni, więc promienie słoneczne ogrzewają tam większy obszar niż na równiku, lecz mniejszy niż na biegunie.
Na naszej planecie wyróżniamy pięć stref oświetlenia Ziemi:
       1.Strefę międzyzwrotnikową
Dwie strefy umiarkowane

Dwie strefy podbiegunowe

Zróżnicowanie oświetlenia naszej planety jest przyczyną występowania stref klimatycznych oraz stref krajobrazowych.
Teraz postaram się opowiedzieć Ci o każdej z nich. Zacznijmy od strefy międzyzwrotnikowej.
Strefa międzyzwrotnikowa to strefa, do której dociera największa ilości energii słonecznej. Jest tam tak gorąco, że nie występują tam opady. Jest to najcieplejsza strefa oświetlenia Ziemi.
Strefa międzyzwrotnikowa znajduje się na środku kuli Ziemskiej. Rozciąga się ona od zwrotnika Koziorożca do zwrotnika Raka. W ciągu roku wysokość górowania słońca w tej strefie waha się od 90 stopni, do mniej więcej 43. Niemal w całej strefie, Słońce dwukrotnie góruje w zenicie, czyli kąt padania promieni słonecznych w południe wynosi 90 stopni. Jedynie na zwrotnikach Raka i Koziorożca Słońce góruje w zenicie tylko raz w roku – w przesilenie letnie i przesilenie zimowe. Dzień i noc na równiku trwają zawsze 12 godzin, a w całej strefie międzyzwrotnikowej czas ich trwania różni się niewiele.
Przykłady krajów znajdujących się w strefie międzyzwrotnikowej:
1.Etiopia
2.Kenia
3.Kamerun
4.Wenezuela
5.Gujana
W strefie klimatycznej strefy międzyzwrotnikowej możemy wyróżnić:
1.Strefę klimatów równikowych
2.Strefę klimatów zwrotnikowych
W strefie krajobrazowej strefy międzyzwrotnikowej możemy wyróżnić:
Wilgotne lasy równikowe

Sawanny

Pustynie gorące

Wilgotne lasy równikowe występują w miejscach, gdzie jest zapewniona stała, wysoka temperatura powietrza oraz obfite opady deszczu. Takie właśnie warunki występują w okolicach równika. W lasach równikowych temperatura nie spada poniżej 20 stopni i rzadko wznosi się powyżej 30. Panuje tam bujna roślinność, dzięki temu, że często można zaobserwować tam ulewę. Nazywamy te lasy WILGOTNYMI lasami równikowymi, gdyż, nawet gdy nie pada tam deszcz i tak jest wilgotnie. Dzień i noc trwają tam około 12 godzin. Lasy równikowe pobierają najwięcej dwutlenku węgla oraz produkują najwięcej tlenu ze wszystkich innych lądowych ekosystemów. Roślinność, jak już mówiłam, jest tam bujna. Wysoko, w warstwie koron drzew, występują liczne amerykańskie mahoniowce, których drewno jest naprawdę cenne i okazałe. Oczywiście nie można zapomnieć o palmach, które znane są i podziwiane na całym świecie! Troszkę niżej, w średnim piętrze rosną przepiękne figowce, z których pozyskiwane są pyszne owoce – figi. Wśród nich możemy znaleźć słynne kakaowce. Pewnie każdy z nas już domyśla się lub wie do czego są one wykorzystywane. Oczywiście do wyrobu aromatycznej, słodkiej czekolady! W kakaowcach cenne są nie tylko nasiona, lecz także… drewno! Inaczej nazywane jest hebanem. Jest ono wykorzystywane między innymi do wyrobu mebli lub śmigieł lotniczych. Oprócz drzew i różnych krzaków w wilgotnych lasach równikowych z pewnością znajdziemy pnącza. Wspinają się po drzewach, aby zdobyć dostęp do światła. Grubsze i dłuższe pnącza nazywamy lianami. Niektórzy ludzie hodują różne odmiany lian w mieszkaniach i zwykle dorastają one do 1-2 metrów długości, a w lasach równikowych mogą osiągnąć one nawet kilkadziesiąt metrów! Na powierzchni jednego hektara lasów polskich znajduje się zaledwie kilka, maksymalnie 20 gatunków drzew, podczas gdy na powierzchni jednego hektara w lasach równikowych rośnie 200-400 gatunków przeróżnych drzew!
Następną strefą krajobrazową jest sawanna. Zajmuje ona aż 1/3 powierzchni Afryki!
Na sawannie słońce niemal każdego dnia wznosi się bardzo wysoko, dlatego jest tam bardzo gorąco. Jest jednak pewien okres, kiedy deszcz pada przez kilka miesięcy, wtedy kiedy Słońce w południe świeci najwyżej. Wtedy też można liczyć na obfite, sowite i owocne zbiory. Jest to pora deszczowa. Drugą z kolei porą roku jest pora sucha. W tej porze roku jest tak samo gorąco, jak w porze deszczowej, lecz brakuje wody. Rośliny zamierają aż do kolejnej pory deszczowej. Jedynie przy rzekach zostają wiecznie zielone pasy drzew zwane lasami galeriowymi. Niestety, ale w tym okresie bardzo często wzniecają się pożary, ponieważ, gdy drzewa są suche i nienawilżone, łatwo mogą się zapalić. Sawanny są położone na północy, jak i na południu od lasów równikowych. Możemy znaleźć je również w Ameryce Południowej. Co do roślinności sawanny, dominującą rośliną jest wysoka, osiągająca nawet 5 metrów, gęsta trawa. Na sawannie możemy spotkać również wielkie, ciężkie baobaby oraz akacje. Na sawannie żyje obecnie wiele gatunków zwierząt. Od niewinnych, słabych strusi do silnych, mięsożernych lwów. Sawannę zamieszkują przede wszystkim zebry, słonie, gepardy, czy antylopy. Nie może zabraknąć również wciąż śmiejących się hien i silnych, umięśnionych bawołów!
Trzecią z kolei strefą krajobrazową są pustynie gorące. Jest to strefa krajobrazowa strefy międzyzwrotnikowej, jak i strefy umiarkowanej.
Charakteryzują się suchym i gorącym klimatem. Na ich obszarze jest bardzo gorąco, wskutek czego opady deszczu to rzadkość. Przez brak opadów deszczu i upały, roślinność jest tu bardzo uboga, lub nie ma jej wcale. W ciągu dnia na niebie nie widać ani jednej chmury, a temperatura powietrza potrafi wznieść się do 50 stopni! W ciągu całej nocy ciepło jest bardzo szybko oddawane do atmosfery, dlatego już przed wschodem słońca temperatura często potrafi pokazać swoją ujemną stronę. Zjawiskiem, które często możemy zaobserwować na pustyni, jest burza piaskowa. Powstaje ona, gdy na ciepłe obszary wpadnie zimne, polarne powietrze. W takich właśnie warunkach powstają pustynie. Nie można oczywiście zapomnieć, że istnieją różne rodzaje pustyń. Nie tylko pustynie piaszczyste! Istnieją również pustynie skaliste, żwirowe, a nawet słone! Jak już mówiłam, na pustyniach jest niezwykle mało roślin, lub nie ma ich wcale. Istnieją jednak obszary, na których deszcze zdarzają się częściej oraz rośnie tam odrobinę więcej roślin niż na pustyniach. Takie obszary to półpustynie. Oprócz półpustyń na pustyniach możemy spotkać też oazy, czyli miejsca, gdzie wody jest pod dostatkiem i rośliny mogą się tam swobodnie i spokojnie rozwijać. Rośliny, które możemy spotkać na pustyni to: kaktusy, różnego rodzaju trawy, turzyce i wiele innych. Przejdźmy teraz do fauny pustyń i półpustyń. Na pustyniach na pewno spotkamy bezkręgowce. Możemy zobaczyć niepozorne mrówki, termity oraz chrząszcze. Nie może zabraknąć również jadowitych skorpionów i różnych gatunków pająków. Omówiliśmy już bezkręgowce żyjące na pustyniach gorących, więc chyba możemy przejść do zwierząt kręgowych. Grupą zwierząt kręgowych, która zamieszkuje pustynie, są gady. Mogą one żyć w tej strefie krajobrazowej, gdyż są przystosowane do niedoboru wody w organizmie, a wysoka temperatura im sprzyja. Na pustyniach gady, takie jak węże czy jaszczurki, można spotkać bardzo często. Pustynie odwiedzają też ptaki. Żyją one jednak bliżej wody, aby mieć stały dostęp do wody i pokarmu. Można spotkać tu również ssaki takie jak antylopy, fenki, adaksy pustynne, wielbłądy, a w Australii również torbacze takie jak kangury.
Teraz przejdźmy do strefy umiarkowanej. Tak dokładnie do stref umiarkowanych, ponieważ jest ich dwie. Jedna na północy od strefy międzyzwrotnikowej rozciąga się między zwrotnikiem Raka, a kołem podbiegunowym północnym. Druga zaś, również między zwrotnikiem, ale tym razem Koziorożca, a kołem podbiegunowym południowym. W tej strefie Słońce nie góruje w zenicie. Wysokość górowania Słońca jest tutaj bardzo zróżnicowana i zależy od pory roku oraz szerokości geograficznej. Na półkuli