An
An to angielski przedimek nieokreślony używany przed rzeczownikiem policzalnym w liczbie pojedynczej, gdy kolejne słowo zaczyna się od dźwięku samogłoskowego; wybór wynika z wymowy, dlatego poprawne są: hour, MBA, honest answer, unusual idea, ale: a university, a one-off, a European plan.
An kieruje się brzmieniem, więc naturalne są formy z przedimkiem przed LED display i 8-year-old, lecz używamy a przed USB port i UNESCO site; zestaw 5 reguł oraz test wymowy minimalizuje błędy w mowie i piśmie.
An w praktyce: reguła dźwięku, nie litery
Przedimek nieokreślony w angielskim ma dwie formy: a oraz an. Wybór zależy wyłącznie od brzmienia pierwszej sylaby wyrazu następującego po przedimku. Jeżeli początkowy dźwięk jest samogłoskowy (np. /a/, /e/, /ɪ/, /ɒ/, /ʌ/, /u/, a także półsamogłosowe zbliżenia), stosujemy an; jeśli spółgłoskowy, używamy a. Krytyczne jest to, jak mówimy, a nie to, jak zapisujemy.
Definicja operacyjna: Użyj an, gdy następne słowo zaczyna się w wymowie od dźwięku samogłoskowego; użyj a, gdy zaczyna się od dźwięku spółgłoskowego.
Dlaczego liczy się wymowa, a nie litera?
Litera początkowa bywa myląca: hour zaczyna się na literę h, ale jest to h nieme, więc słyszymy /aʊə/ — efekt: an hour. Z kolei university zaczyna się na literę u, lecz w wymowie startuje od spółgłoskowego dźwięku /j/ („ju-”) — otrzymujemy a university. Tę zasadę stosujemy konsekwentnie w mowie i piśmie, bo pisownia w angielskim nie odzwierciedla fonetyki w sposób systematyczny.
Kiedy wybierać an, a kiedy a? Praktyczna siatka decyzyjna
Ustal początkowy dźwięk kolejnego słowa. Jeśli słyszysz samogłoskę (np. „ow”, „ee”, „uh”, „i”, „o”), wybierasz an. Jeśli słyszysz spółgłoskę (np. „j”, „w”, „y”, „m”, „s”), wybierasz a. Sprawdza się to przed rzeczownikiem oraz przed przymiotnikiem stojącym przed rzeczownikiem: an unusual idea, a useful tool.
| Początek w wymowie | Forma przedimka | Przykłady |
|---|---|---|
| Dźwięk samogłoskowy | an | an apple, an honest person (/ˈɒnɪst/), an MBA (/ˌɛm biː ˈeɪ/) |
| Dźwięk spółgłoskowy | a | a university (/juː/), a one-off (/w/), a European city (/j/) |
| Przymiotnik przed rzeczownikiem | zależnie od przymiotnika | an interesting book, a unique idea (/juː/), an old laptop |
| Liczby i symbole | zależnie od odczytu | an 8-year-old (eight), a 1-euro coin (one: /wʌn/) |
Jak działa reguła z akronimami i literowcami?
Dla skrótów kluczowe jest to, jak je czytamy. Literowce: E jest /iː/ — an EU directive; F jest /ɛf/ — an FDA approval; R jest /ɑːr/ — an R&D budget. Akronimy czytane jak słowa zachowują się zgodnie z pierwszym dźwiękiem: a UNESCO site (/juː-/), a NATO summit (/neɪ-/), lecz an MRI scan, bo M daje /ɛm/.
Czy “h” bywa nieme i zmienia wybór przedimka?
Tak. Słowa z niemych h wymagają formy an: an hour, an honest answer, an heir. Gdy h jest wymawiane, używamy a: a history book, a hospital. Istnieje też formalna, historyczna wariantywność w niektórych kolokacjach, np. an historic event; obecnie w standardzie powszechniejsze jest a historic event, lecz an historic nadal uchodzi za dopuszczalne w stylu podniosłym.
Jak łączyć przedimek z przymiotnikami i złożeniami?
Przedimek dobieramy do pierwszego brzmiącego słowa całej frazy nominalnej. Jeśli przed rzeczownikiem stoi przymiotnik lub złożenie z łącznikiem, liczy się pierwszy człon: an easy question, a useful method, an all-inclusive package, a one-time fee. Uwaga na unique, union, user: mimo litery u zaczynają się na /juː/ — a unique user.
Czy liczebniki wpływają na wybór formy?
Tak. Gdy fraza zaczyna się od liczebnika odczytywanego samogłoską, wybieramy an: an 18th-century painting, an 8% increase. Gdy odczyt zaczyna się spółgłoską, zostaje a: a 1-hour break (one), a 110-euro bill (one hundred ten). W zapisie naukowym i technicznym mechanizm jest identyczny.
Co z rzeczownikami niepoliczalnymi i liczbą mnogą?
Przedimek nieokreślony dotyczy wyłącznie rzeczowników policzalnych w liczbie pojedynczej. Nie używamy go przed niepoliczalnymi (advice, information, furniture) ani przed mnogą: a informations — błąd. Zamiast tego korzystamy z wyrażeń pomiarowych: a piece of advice, a bit of information, a piece of furniture.
Ważna uwaga: Jeśli poprzedzasz rzeczownik niepoliczalny przymiotnikiem, przedimek i tak nie jest możliwy: correct — valuable information, nie: an valuable information.
Jak poprawnie używać przedimka z zawodami i rolami?
Przed zawodami, rolami i przynależnością do grup stosujemy formę zgodną z brzmieniem: an engineer, a university lecturer, an NGO worker, a union member. Ten wzorzec jest stabilny niezależnie od stylu.
Różnice brytyjskie i amerykańskie: czy mają znaczenie?
Różnice są minimalne i sprowadzają się głównie do historycznego an przed wyrazami z h w rejestrze formalnym (an historic) — w USA częściej spotyka się a historic. W wypadku skrótów i liczb reguły są identyczne po obu stronach Atlantyku.
Jak uniknąć najczęstszych błędów Polaków?
Typowe błędy wynikają z kierowania się literą zamiast dźwiękiem. Błędne: an university, an one-time; poprawne: a university, a one-time. Drugi błąd to kopiowanie polskich realiów: “an euro” — nie, poprawnie: a euro, ale an EU regulation. Trzeci — zapominanie o przymiotnikach: an interesting exam, a useful exam.
Jak testować brzmienie, gdy nie jesteś pewien?
Wypowiedz frazę głośno lub skorzystaj z dykcji: jeśli płynniej łączy się z n, prawdopodobnie potrzebne jest an. Możesz też sprawdzić transkrypcję IPA w słowniku: początek na /æ, e, ɪ, ɒ, ʌ, u, ɑː, ɔː/ sugeruje an; początek na /j, w, r, l, m, n, s, ʃ, t, d, k, g, h/ — a.
Czy nazwy własne i marki rządzą się innymi prawami?
Nie. Liczy się wymowa: an iPhone upgrade (ai), a YouTube channel (juː). Przy literowcach marek: an HP printer, a USB hub; przy akronimach: a NAS drive, an ERP implementation — zależnie od brzmienia pierwszej litery/sylaby.
Czy da się „obejść” problem przez opuszczanie przedimków?
W angielszczyźnie opuszczanie przedimków przed rzeczownikami policzalnymi w liczbie pojedynczej jest błędem: need pen — niepoprawne; trzeba: need a pen lub need the pen (zależnie od określoności). W nagłówkach prasowych skróty są dopuszczalne, ale w standardowej komunikacji — nie.
Jak uczyć się na przykładach, by budować automatyzm?
Twórz serie kontrastów: an offer vs a unique offer; an hour vs a whole hour; an EU rule vs a UK rule; an MBA vs a master’s degree. Powtarzaj na głos i zapisuj z IPA (jeśli potrafisz), co w krótkim czasie buduje pewność wyboru.
Mity i fakty o przedimku an
Przedimek an stawiamy przed każdą literą samogłoski.
Decyduje dźwięk początkowy w wymowie, nie litera; stąd a university, a one-off, a European.
Skróty zawsze biorą a, bo to „nazwy liter”.
Literowce z samogłoskowym brzmieniem biorą an: an EU, an MRI, an FDA decision.
Formy typu an historic są błędne.
To wariant stylistyczny obecny w rejestrze formalnym; standardem częściej jest a historic.
Słowniczek pojęć
Najczęściej zadawane pytania
Czy “an university” to zawsze błąd?
Dlaczego mówimy “an hour”, ale “a house”?
Co wybrać przed liczbą: „1”, „8”, „11”?
Jak jest ze słowem “euro” i “EU”?
Ćwiczenia bez pudła: jak szybko utrwalić nawyk?
Stosuj powtarzanie kontrastowe (minimal pairs) i nagrywaj własną wymowę: an MBA vs a master’s, an email address vs a university email, an early start vs a late start. Dodaj 10–12 zdań dziennie, skupiając się na płynnym łączeniu dźwięków. Weryfikuj w słownikach z IPA, by potwierdzić start samogłoski lub spółgłoski.
Pigułka biegłości: co warto mieć pod ręką
– Decyduje pierwszy dźwięk kolejnego słowa, nie litera
– Przymiotnik i skrót „przejmują” wybór: an interesting offer, a UNESCO site
– Nieme h → an; wymawiane h → a
– Literowce: an + E/F/L/M/N/R/S/X; a + U/W/Y
– Akronimy jak słowa: a NATO, a UNESCO, lecz an ERP (E)
– Nie stosuj przed niepoliczalnymi i mnoga: a informations — błąd
– Sprawdzaj IPA lub czytaj na głos, gdy masz wątpliwość
Pytania do refleksji na kolejny krok
– Które pary kontrastowe sprawiają Ci jeszcze trudność i jak je przećwiczysz na głos?
– Z których źródeł słownikowych z IPA będziesz korzystać, by potwierdzać brzmienie początkowe?
– Jak wpleciesz krótkie ćwiczenia a/an w codzienną rutynę (np. 3 minuty po śniadaniu)?
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!