Passive voice

• Wybierz orzeczenie przechodnie w stronie czynnej
• Przenieś dopełnienie na pozycję podmiotu
• Odmień be w odpowiednim czasie i liczbie
• Utwórz past participle od głównego czasownika
• Dodaj by + sprawca tylko, gdy to istotne

Kiedy strona bierna naprawdę pomaga?

Strona bierna porządkuje przekaz, kiedy nadrzędny jest skutek lub obiekt, a nie wykonawca. W raportach, instrukcjach, newsach czy tekstach naukowych podmiot „wynikowy” często brzmi naturalniej: The vaccine was approved yesterday. Zyskujesz neutralność, unikasz spekulacji o sprawcy i utrzymujesz spójny temat akapitu.

Jak zbudować pasyw krok po kroku bez zgrzytów?

Najprostszy przepis: be w odpowiednim czasie + past participle (III forma). Zadbaj o zgodność liczby i czasu: The report is published, The reports are published, The report was published, The report will be published. Jeżeli chcesz wskazać sprawcę, dodaj by + rzeczownik lub zaimek: by the committee, by her.

Jak ogarnąć czasy w pasywie bez wertowania podręcznika?

Budowę czasu w pasywie wyznacza forma be. Past participle pozostaje niezmienne; zmieniasz jedynie be. Poniższa tabela grupuje najczęstsze wzorce, które pojawiają się na egzaminach (ósmoklasisty, matura, FCE, IELTS):

Jak utworzyć pytanie i przeczenie w pasywie?

Pytania i negacje budujesz na operatorze be: Is the order shipped? Was the meeting recorded? Negacja: The order isn’t shipped yet; The meeting wasn’t recorded. W zdaniach z modalnymi negujesz modal: It mustn’t be shared; It can’t be disclosed.

Czy „get-passive” jest poprawne i kiedy go używać?

Get + V3 (get fired, get promoted) podkreśla zmianę stanu lub nieprzewidziany skutek i brzmi bardziej potocznie, szczególnie w angielszczyźnie amerykańskiej. W formalnych tekstach preferuj be-passive; w mowie i narracji get-passive naturalnie oddaje nagłość lub osobiste doświadczenie.

Co z rozróżnieniem: czynność czy stan?

Konstrukcja be + V3 bywa dwuznaczna: może opisywać czynność (true passive) albo stan (przymiotnikowy participle). Różnicę często pokazują przysłówki i kontekst:

Jak przenieść akcent zdania bez sztuczności?

Dobry pasyw odpowiada na pytanie: co jest głównym tematem akapitu? Jeżeli akapit dotyczy raportu, zdanie The report was leaked kieruje uwagę na „report”, a nie na anonimowego sprawcę. Zasada spójnego tematu (theme–rheme) poprawia płynność i ocenę czytelności w edytorstwie.

Kiedy unikać pasywu, choć wydaje się kuszący?

W instrukcjach dla użytkownika i poradnikach szkolnych preferuj stronę czynną z jednoznacznym wykonawcą: Kliknij „Zapisz”, Wybierz plik. Pasyw rozmywa odpowiedzialność i bywa dłuższy: The button should be clicked. Na egzaminach praktycznych aktywność często dostaje wyższą punktację za klarowność.

Najczęstsze błędy i jak ich nie popełniać

Dlaczego niektóre zdania „nie chcą” przejść w pasyw?

Brak dopełnienia w stronie czynnej. Czasownik intransitive nie tworzy pasywu: He arrived late → brak pasywu. Rozwiązanie: przeformułuj treść lub dobierz czasownik przechodni.

Jak uniknąć błędnej zgody podmiotu z be?

Zwracaj uwagę na liczbę nowego podmiotu: The data are processed (w stylu formalnym data bywa w liczbie mnogiej), The list is updated. W liczbie mnogiej nie używaj is: The results are announced.

Czy mogę łączyć pasyw z dwoma dopełnieniami?

Tak, ale wybierasz, które dopełnienie stanie się podmiotem. Ditransitives pozwalają na dwa warianty:

Co z przysłówkami i frazami okolicznikowymi?

Umieszczaj przysłówki po operatorze be lub na końcu: The order was quickly shipped; The order was shipped yesterday. Unikaj wpychania zbyt wielu wstawek między be a V3, bo rozbijasz czytelność.

Czy każda fraza by-phrase brzmi dobrze?

Dodaj by tylko, jeśli wnosi nową, istotną informację: The bill was signed by the President (ważne „kto”). Puste lub oczywiste dodatki (by people, by the system) w większości przypadków spłaszczają styl.

Angielski vs polski: praktyczne analogie

Polska strona bierna (został zrobiony, jest budowany) odpowiada angielskiej konstrukcji be + V3, ale polszczyzna częściej używa bezosobowego „się”: W tym sklepie nie sprzedaje się alkoholu po 22. Po angielsku naturalniej brzmi pasyw: Alcohol isn’t sold here after 10 p.m. Unikaj dosłownych kalk; dobieraj konstrukcję do norm języka celu.

Czy Brytyjczycy i Amerykanie używają pasywu identycznie?

Różnice są subtelne. Get-passive częściej występuje w AmE (He got fired). W tekstach formalnych (BrE i AmE) dominuje be-passive. W obu odmianach krótkie pasywy (bez sprawcy) są standardem w nauce i przepisach.

Ćwiczenia „na sucho” — z kluczem w głowie

Jak pisać naturalnie: wskazówki redakcyjne

• Ustal temat akapitu i podporządkuj mu podmiot zdania: raport, projekt, wniosek
• Sprawdź przechodniość czasownika zanim zaczniesz tworzyć pasyw
• Weryfikuj czas na be; V3 się nie odmienia — be robi całą robotę
• Usuwaj zbędne by-phrases, szczególnie te oczywiste
• Równoważ strony: instrukcje i call-to-action pisz w stronie czynnej, wyniki i procedury — w biernej
• Przed publikacją „przeczytaj na głos”; jeśli zdanie brzmi ociężale, wróć do strony czynnej

Checklist na koniec — pisz klarownie i celnie

• Sprawdź, czy czasownik jest przechodni; jeśli nie, zrezygnuj z pasywu
• Wybierz temat zdania i podporządkuj mu podmiot
• Dobierz czas dla be; pamiętaj o being/been tam, gdzie wymagają go czasy złożone
• Użyj krótkiego pasywu, gdy sprawca nie wnosi treści
• Rozważ get-passive w narracji potocznej, unikaj go w pismach formalnych
• Przeczyść zdanie z wtrąceń; przysłówki ustawiaj tak, by nie rozbijały be + V3

Pytania do przemyślenia

• W jakich fragmentach Twoich tekstów akcent na wynik zamiast na sprawcę zwiększy czytelność?

• Które zdania warto przeformułować na stronę czynną, by uprościć instrukcje i polecenia?

• Jakie dwa czasowniki w Twojej branży najczęściej tworzą naturalny pasyw i warto je utrwalić „na pamięć”?