Fiat 126p

Fiat 126p, zwany potocznie „Maluchem” to samochód, który zmotoryzował Polskę w czasach PRL-u. Był obiektem pożądania, dumą, a nawet ówczesnym marzeniem. Mimo iż nie był pojemny, ani zbyt bezpieczny, szturmem zdobył serca Polaków. Niegdyś bardzo popularny i powszechny, dziś możemy sporadycznie na drogach spotkać pojedyncze egzemplarze. Obecnie to wehikuł wspomnień dla milionów rodaków. Jaka jest historia tego niezwykłego auta? Co oferował nam niepozorny „Maluszek”? Zapraszam w podróż do motoryzacyjnej przeszłości.

HISTORIA:
Wszystko zaczęło się we… Włoszech, a konkretnie w mieście o nazwie Cassino, w którym to wyprodukowano pierwszą serię próbną, liczącą sto egzemplarzy. Uważa się, że tworząc to auto, bazowano ma Fiacie 500 Nuova, który w latach sześćdziesiątych był bardzo popularny w południowej Europie. 9 września 1972 roku miała miejsce oficjalna premiera Fiata 126p, która odbyła się zarówno we Włoszech (Turyn), jak i w Polsce (Warszawa, Plac Defilad). Pomiędzy koncernami Fiat S.A oraz PHZ Polmo doszło do zawarcia kontraktu. Pierwszy polski egzemplarz tego auta został zbudowany na częściach włoskich w fabryce w Bielsku-Białej 6 czerwca 1973 roku. Jego cena wynosiła wówczas sześćdziesiąt dziewięć tysięcy złotych, co było równowartością około osiemnastu pensji Polaka, zakładając że zarabiał średnią pensję w wysokości trzech i pół tysiąca złotych. Oczywiście, aby zdobyć owo auto, należało mieć również talon, a więc przydział. Otwarcie linii produkcyjnej miało miejsce 22 lipca 1973 roku (Bielsko-Biała). Ze względu na duży popyt wybudowano drugą fabrykę, która mieściła się w Tychach (tak zwany zakład numer dwa) – 18 września 1975 rok. Rok później do produkcji wprowadzono wersję z mocniejszym silnikiem o większej pojemności (652 cm³, wcześniejsza wersja miała 594 cm³ pojemności). W kolejnych latach Fiat 126p przeszedł liczne modernizacje, które dotyczyły głównie silnika i wnętrza. Wprowadzono kilka wersji wyposażenia: 650 Standard, 650 Special lub 650 Lux. W roku 1978 postanowiono wycofać z produkcji silnik o mniejszej pojemności, zamieniając go na 652 cm³. Rok ten zapisał się na kartach historii motoryzacji, gdyż została podpisana umowa pomiędzy Pol-Motem a Fiatem (8 czerwca), która dotyczyła sprzedaży i modernizacji. Polska zaczęła eksportować za granicę wyprodukowane Fiaty 126p. Wersje te wędrowały przeważnie na Zachód i miały lepsze wyposażenie. W 1980 roku Włochy postanowiły zakończyć produkcję Fiata 126p, a więc Polska została jedynym producentem „Maluchów”. Fabryka Samochodów Małolitrażowych (FSM) była polskim przedsiębiorstwem motoryzacyjnym, do którego należały fabryki w Tychach i Bielsku-Białej. Lata osiemdziesiąte były bardzo korzystne dla Fiata 126p. Wprowadzono nową wersję ekonomiczną (650E), która różniła się od pierwowzoru gaźnikiem, tłumikiem, głowicą cylindrów, korpusem silnika, wałkiem rozrządu i aparatem zapłonowym. Dzięki tym modernizacjom zmniejszono zużycie paliwa o 12%. 15 października 1981 roku wyprodukowano milionowy egzemplarz Fiata 126p w Polsce. Ukazały się też kolejne wersje: Red i Brown. Lata mijały, a zagraniczni odbiorcy powoli tracili zainteresowanie polskim „Maluszkiem”. Postanowiono więc kolejny raz zmodernizować auto, dostosować się do wyższych standardów bezpieczeństwa i nowych przepisów homologacyjnych. Oprócz bezpieczeństwa kierowcy skupiano się również na bezpieczeństwie pasażerów. Dlatego w grudniu 1984 roku wprowadzono do produkcji seryjnej model 126p FL, co oznaczało „Face Lifting”. Dwumilionowy egzemplarz omawianego auta został wyprodukowany w 1987 roku. Zaprezentowano w tym roku również wersję BIS, która była przeznaczona wyłącznie na eksport. W Polsce wersja ta była towarem deficytowym. W kolejnych latach postawiono na ryzykowną innowację, mianowicie w roku 1991 zaprezentowano Fiata 126p w wersji Cabrio. W roku 1992 koncern Fiat S.A. wykupił 90% udziałów przedsiębiorstwa FSM w Tychach i w Bielsku-Białej. Rok później (20 lipca 1993) z taśmy produkcyjnej zjechał Fiat 126p, który był trzymilionowym egzemplarzem wyprodukowanym w Polsce. W latach dziewięćdziesiątych świat motoryzacji gnał do przodu, oferując klientom coraz to nowsze cuda ówczesnej techniki. Fiat 126p kolejny raz „starzał się” i znów potrzebna była jego modyfikacja. Pojawiła się wersja „EL”, a następnie „ELX”. Nowe wersje musiały spełniać bieżące wymagania przepisów dotyczących ochrony środowiska. Ostatnia modernizacja Fiata 126p miała miejsce w 1998 roku i polegała na wprowadzeniu zagłówków tylnej kanapy. Był to schyłek świetności i popularności tego auta. 22 września 2000 roku wprowadzono limitowaną serię (liczącą tylko tysiąc sztuk), która otrzymała nazwę „Happy End” (tłum. „szczęśliwy koniec”). Było to swoiste pożegnanie z produkcją Fiata 126p. Pewien etap historii polskiej motoryzacji nieodzownie zakończył się. Podsumowując, wyprodukowano 4 671 586 sztuk Fiata 126p. W Polsce – 3 318 674, a we Włoszech – 1 352 912 sztuk.

DANE TECHNICZNE:
Podstawowa wersja „Malucha” miała cztery biegi oraz dwoje drzwi, auto ważyło około sześćset kilogramów. Mogło pomieścić cztery osoby dorosłe. Na przestrzeni lat pojawiły się trzy wersje silnika – 594, 652 i 703 centymetrów sześciennych oraz mocy 23, 24 lub 27 KM. Silnik (chłodzony powietrzem) był umieszczony z tyłu. Rozpędzenie się do 100 km/h Fiat 126p osiągał w ciągu 56 sekund. Z kolei maksymalna prędkość (w zależności od danej wersji) wynosiła od 105 do 120 km/h. „Maluszek” spalał około sześć do siedmiu litrów paliwa na s