Kongres Wiedeński
Zamień czytanie na oglądanie!
i ucz się szybciej!
Po upadku cesarza Francuzów, Napoleona Bonapartego, i jego zesłaniu na wyspę Elbę, przywódcy państw europejskich postanowili ustanowić nowy międzynarodowy ład. W tym celu w tysiąc osiemset czternastym roku zgromadzili się w stolicy Cesarstwa Austriackiego (Wiedniu) na kongresie. Wzięli w nim udział przedstawiciele szesnastu europejskich państw (królowie, książęta oraz cesarzowie wraz ze swoimi ministrami).
Najpotężniejsze monarchie europejskie (takie jak Wielka Brytania, Rosja, Austria, a także Prusy), wchodzące w skład zwycięskiej koalicji antyfrancuskiej, dążyły do uzyskania jak największych korzyści, by w możliwie najwyższym stopniu wyrównać straty poniesione podczas wojen z Francją. To właśnie reprezentanci tych państw mieli największy wpływ na podejmowane na kongresie decyzje. Każde z nich miało własne zamierzone cele polityczne:
Rosja, która była głównym zwycięzcą, liczyła na poszerzenie zakresu posiadanego terytorium,
Austria zabiegała o zwiększenie swojej pozycji na arenie międzynarodowej, w czym miały jej pomóc nowe nabytki terytorialne,
Prusy usiłowały osłabić swoich współzawodników, konkurentów wśród państw niemieckich, a w szczególności Cesarstwa Austriackiego oraz Saksonii,
Wielkiej Brytanii najbardziej zależało na zapewnieniu równowagi sił pomiędzy państwami europejskimi, w obawie przed wzrostem znaczenia i potęgi państwa rosyjskiego.
Francja, jako państwo przezwyciężone przez koalicję, dążyła do zminimalizowania strat, a także do odbudowania dotychczasowego znaczenia na arenie europejskiej.
Dodatkowo rozstrzygnięcia wymagały również inne kwestie: sprawa państwowości polskiej, włoskiej oraz niemieckiej.
Większość uczestników kongresu wiedeńskiego, wbrew pozorom, nie skupiała się na podejmowaniu decyzji w sprawie nowego porządku i szukaniu jak najlepszych rozwiązań w tym zakresie, lecz na zabawie i rozrywkach. Sam kongres rozpoczął się drugiego października tysiąc osiemset czternastego roku balem maskowym. Biorące w nim udział rodziny królewskie wraz z arystokracją pochodzącą z całego kontynentu europejskiego hucznie świętowały wspólne zwycięstwo nad Napoleonem. W ciągu tych kilku miesięcy Austria przeistoczyła się w centrum życia kulturalnego i towarzyskiego. Na organizowanych przyjęciach, balach, rautach, koncertach, zabawach oraz przyjęciach można było zobaczyć pokazy fajerwerków, lotów balonem, a także rekonstrukcje potyczek rycerskich. To właśnie tutaj została zapoczątkowana moda na słynny walc wiedeński. Z tego właśnie powodu obrady te zostały nazwane mianem „Tańczącego kongresu”. Temat ten stał się doskonałą myślą przewodnią wielu karykatur, ukazujących w sposób satyryczny panującą sytuację polityczną.
W rzeczywistości nie doszło do żadnego oficjalnego spotkania wszystkich uczestników tego wydarzenia. Decyzje i ustalenia dotyczące dalszych losów Europy były podejmowane przez nielicznych (władców mocarstw i ich ministrów) podczas nieoficjalnych, kuluarowych spotkań. Obrady kongresu chwilowo zakłócił powrót cesarza Francuzów z Elby w marcu tysiąc osiemset piętnastego roku, jednak ich nie przerwał. Po ostatecznej klęsce Napoleona (upływie okresu „stu dni”) pod Waterloo, kilka miesięcy później ustanowione decyzje zostały oficjalnie zatwierdzone dziewiątego czerwca tysiąc osiemset piętnastego roku przez wszystkich obradujących.
Nowy porządek europejski (tak zwany system wiedeński) miał prowadzić przede wszystkim do przywrócenia starego porządku, sprzed reform republikańskich wprowadzonych w wyniku Wielkiej Rewolucji Francuskiej i rządów Napoleona. Powrót do tego stanu nazywano „reakcją” albo „dawnym porządkiem”. Od tej pory w całej Europie, według postanowień kongresowych, miała zaistnieć stabilność polityczna, przy zachowaniu dominacji Rosji, Prus, Austrii i Wielkiej Brytanii – państw, które je ustanowiły.
System wiedeński opierał się na trzech fundamentalnych zasadach: restauracji, legitymizmu oraz równowagi europejskiej.
Według zasady restauracji (z języka łacińskiego: „restaurare” – „odbudować”) na europejskie trony powinny powrócić dynastie, które zostały obalone w wyniku rewolucji francuskiej i podbojów Napoleona Bonapartego. Dawne granice państw miały zostać odtworzone z zachowaniem wymagań i roszczeń zwycięskich mocarstw, które jednak w większości były kontrowersyjne dla reszty uczestników konferencji. Dążono do unieważnienia reform wprowadzonych w związku z wybuchem rewolucji francuskiej oraz przywrócenia wcześniej obowiązujących zasad ustrojowych (w tym między innymi władzy absolutnej monarchów i dawnego systemu stanowego). W wielu przypadkach zmiany te jednak były bezwzględnie nieodwracalne.
Zasada legitymizmu (z języka łacińskiego: „legitimus” – „prawowity”) zakładała, iż władza monarchów pochodzi od Boga, a zatem jest święta, całkowita i nienaruszalna. Poddani nie mają prawa jej podważać, ani się jej sprzeciwiać. Było to sprzeczne z formującą się zasadą prawa narodów oraz społeczeństw do suwerenności i występowania przeciwko rządzącym, co miało miejsce na przykład we Francji czy Stanach Zjednoczonych. Zasada legitymizmu i restauracji skrupulatnie się uzupełniały. Nie zostały jednak zastosowane wobec wszystkich państw europejskich – między innymi nie zostało odrodzone niezależne i niepodległe Królestwo Polskie, którego upadku, wiele lat wcześniej, były winne mocarstwa ustanawiające to prawo.
Trwałość postanowień systemu wiedeńskiego miała zagwarantować zasada równowagi europejskiej. Według niej żadne mocarstwo europejskie nie powinno mieć dominującej roli wobec pozostałych. Do wprowadzenia w życie tego postanowienia najbardziej dążyła Wielka Brytania, walcząca z, górującą na kontynencie europejskim, republikańską Francją. Porozumienie zawarte pomiędzy zwycięskimi władcami, którzy nie liczyli się ze zdaniem i interesami pozostałych, słabszych państw i narodów, nazwano mianem „koncertu mocarstw”.
Podczas obrad kongresu wiedeńskiego ustalono nowy podział terytorium zarówno w Europie, jak i na innych kontynentach. Miało to zwiększyć znaczenie zwycięskich państw wchodzących w skład koalicji antyfrancuskiej.
Istotne zmiany zaszły między innymi w Niemczech, podporządkowanych praktycznie w całości byłemu cesarzowi Francuzów. Do Prus, które wzmocniły swoją pozycję, przyłączono wiele nowych obszarów, to jest: Pomorze Przednie, Rugię, część Saksonii oraz bardzo dobrze rozwinięte gospodarczo Westfalię i Nadrenię. Oprócz tego na miejsce dotychczas istniejącego Związku Reńskiego utworzono Związek Niemiecki, nad którym zwierzchnictwo objęła Austria. Dodatkowo Cesarstwo Austriackie zyskało Tyrol i Salzburg, należące wcześniej do Bawarii mającej sojusz ze zrewolucjonizowaną Francją.
Wiele modyfikacji w zakresie podziału terytorium zaszło również we Włoszech. Pierwszą kluczową zmianą było zlikwidowanie Królestwa Włoch, powołanego przez Napoleona. Ponadto papież odzyskał władzę nad Państwem Kościelnym wraz z Rzymem. W południowej części Italii utworzone zostało Królestwo Obojga Sycylii, które znalazło się pod panowaniem dynastii Burbonów. Austriacka dynastia Habsburgów miała władać na terenach Lombardii, Dalmacji i Wenecji, a także w księstwach: Parmy, Modeny oraz Toskanii.
Zmian w dotychczasowych granicach dokonano również na innych terenach kontynentu europejskiego. Między innymi spowodowały one utratę przez republikańską Francję całości nabytków terytorialnych, uzyskanych w wyniku podbojów napoleońskich. Za sprawą Brytyjczyków, zawzięcie zabiegających o jej osłabienie, granice państwa francuskiego powróciły do stanu sprzed tysiąc siedemset dziewięćdziesiątego drugiego roku. Na obszarach dzisiejszej Belgii i Holand
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!