Armia Rzymska

Armia Rzymska
Utrzymywanie armii jest jednym z podstawowych obowiązków państwa. Żaden władca nie zdołałby bez armii utrzymać się na swojej pozycji, a co dopiero obronić interesy danej społeczności. O konieczności utrzymywania armii wiedziano już w czasach starożytnych.
Początkowo Rzymianie byli nieliczną społecznością zamieszkującą Półwysep Apeniński. Nie było więc odpowiedniej liczby ludzi zamożnych, a co za tym idzie, nie można było na nich zrzucić obowiązku stworzenia armii. Arystokraci musieli więc podzielić się częścią wpływów z pospólstwem.
Jednak i to nie było w stanie doprowadzić do powstania skutecznej armii. Zaczęto więc wcielać do niej przymusowo obcych i wchłaniać słabsze ludy zamieszkujące obszar Lancjum. Jak na owe czasy, było to rozwiązanie innowacyjne, pozwalające na zbudowanie rozległego i silnego państwa. Dotychczas poszczególne plemiona zamieszkiwały niewielkie terytoria, które broniły się przed innymi, lub same napadały na inne w celach grabieży. Jeśli nawet zajmowano jakieś ziemie, przeganiano ich rdzennych mieszkańców.
Pomimo braku dowodów archeologicznych, uznaje się, że rzymskie wojska powstały jeszcze za początków Rzymu (miasta). W tym czasie składy się one z trzech plemion, z których każde na wypadek wojny miały wysłać władcy tysiąc pieszych wojowników. Taką 3 tysięczną armię nazywano legionem, który dzielił się na mniejsze centurie, czyli stuosobowe formacje. Ponadto (jak wszystkie państwa przed Chrystusem) w jej szeregi wchodziło 300 konnych, ciężkozbrojnych arystokratów (jak na owe czasy była to liczba ogromna). Określano ich mianem „ordo equester”, czyli oddziałem konnym.
Następna zmiana w organizacji rzymskiej armii nastała dopiero w VI wieku przed naszą erą. Wówczas, pod wpływem styczności z plemieniem Etrusków i Hellenami, przyswojono szyk falangi. Oficjalnie potwierdziły to reformy serwiańskie. Historycy starożytni podają, że w owym czasie arystokraci wystawiali 18 centurii, natomiast pozostały lud 170. Jednakże są to liczby co najmniej trzykrotnie zawyżone; ci sami (tj. Liwiusz i Dionizjusz) mówią, że legion rzymski liczył 4000 pieszych hoplitów i 600 konnych, więc 40 centurii piechoty i 6 jazdy.
Jednakże walki z plemionami italskimi wykazały brak skuteczności falangi w walkach na terenach górskich. W związku z tym zaniechano jej używania całkowicie i przeprowadzono reformy. Zamiast spiętej falangi ustawiano odtąd żołnierzy w szyku luźnym. Dodatkowo wprowadzono system przekazywania rozkazów za pomocą trąbek i sztandarów, co poprawiło orientację u legionistów. Dodatkowo wprowadzono urząd centuriona, dowódcy centurii. Ten musiał również wyznaczyć optio, tj. niższego rangą zastępcę, któremu