Baskonia to kraina na północy Hiszpanii, która bardzo odważnie domaga się swojej autonomii. Co ciekawe, część podatków jest dziś odprowadzana do kasy w Madrycie, podczas gdy część zostaje w Kraju Basków. Athletic Bilbao jest nie tylko klubem piłkarskim, jest dla Basków czymś więcej. Tym, co przyciąga rzesze kibiców do kibicowania temu osiągającemu średnie wyniki zespołowi jest fakt, że grali tutaj jedynie Baskowie. Aymeric Laporte który jest Francuzem, grał tutaj też dlatego, że ma korzenie baskijskie. W dzisiejszym świecie, który nastawiony jest na sukces, fakt, że klub z Estadio San Mamés stawia jedynie na Basków, sprawia, że lokalna ludność może się z tą drużyną utożsamić, gdyż nic nie spaja tak mocno, jak wspólna tożsamość. Wróćmy jednak do meritum. Prof. Adam Wielomski wychodzi z założenia, że narody baskijski oraz kataloński zostały wymyślone przez intelektualistów. Swój wywód tłumaczy w ten sposób, iż – jak twierdzi – w XIX w. trudno było znaleźć ludzi uważających się za Basków bądź Katalończyków w znaczeniu ponadregionalnym. Język baskijski zaczął tworzyć się dopiero ok. 150 lat wcześniej, w 1800 r. Wcześniej istniało jedynie kilka dialektów, którymi posługiwali się górale z tamtego obszaru. Sabino Arana, Bask rodem z Abando k. Bilbao, jako pierwszy podłożył fundamenty pod j. baskijski. Był to polityk prawicowy, twórca Baskijskiej Partii Narodowej. Co ciekawe, pod koniec swego życia zerwał z baskijskim nacjonalizmem.Współczesny język baskijski (euskera) został uznany przez 90% Hiszpanów oraz przez 10% Francuzów.Wracając do źródeł biblijnych, ponoć j.baskijski powstał po zburzeniu wieży Babel. Mówiono też, że Baskowie pochodzą z Atlantydy. Zwrócę uwagę, że wierzenia baskijskie, które są łączone z wiarą chrześcijańską, stanowią niezwykłą mieszankę.Warte podkreślenia jest to, że już Rzymianie opisywali Basków, jednakże w tamtym przypadku chodziło jedynie o jedno z plemion, nie zaś o społeczność, która domagać się będzie prawa, by stać się bytem państwowym.W średniowieczu Baskowie – jako plemię – musieli radzić sobie z Frankami oraz z Wizygotami. W czasie najazdu Arabów na Europę Baskowie znajdują się w centrum konfliktu pomiędzy nimi oraz Frankami. Górale z Baskonii wielokrotnie zdobywali niezależność, jednak dopiero w IX w. n.e. udało się stworzyć jednolite państwo, które weszło w skład Nawarry. Nawarra, jako najważniejsza w średniowieczu część współczesnej Hiszpanii, zdominowała Gaskonię.Nawarra może być uznawana za wspólną społeczność baskijską, gdyż językiem, którego używano, był baskijski. Baskowie przyznali sobie przywileje.Ziemie baskijskie zostają podzielone, część z nich w wyniku podboju, a reszta w sposób dobrowolny.Historycy są obecnie podzieleni. Część uważa, że Baskowie ulegli podbiciu. Druga grupa stoi na stanowisku, że zostali włączeni w sposób dobrowolny.Hiszpania powstała w 1479 r., kiedy to połączono Aragonię z Kastylią.W XVI w. doszło do przesiedlenia Basków, ponoć można ich poznać poprzez to, że noszą nazwisko Navarro.Baskowie zamieszkujący Francję zdecydowali o przyłączeniu się do tego państwa. Tytuł króla Nawarry zachował się aż do chwili obalenia monarchii we Francji.Do Guerniki, pod pradawny dąb, co roku przybywał król Hiszpanii, żeby obiecać, że przestrzegał będzie odwiecznych, baskijskich praw. Baskowie otrzymali pewne przywileje, gdyż dla Hiszpanii istotne było, żeby posiąść dostęp do tych bardzo bogatych, żyznych terenów. Hiszpanie musieli zadbać o to, żeby mieć spokój na tych bardzo ważnych dla siebie terenach.Baskowie poczuli się odrębni, wyjątkowi, dumni, uważali się za lepszych od innych plemion.Dostęp do Atlantyku sprawił, że w dobie odkryć geograficznych Baskowie mogli się bogacić. Andrés Urdaneta był tym, który skolonizował Filipiny. Z pochodzenia był rzecz jasna Baskiem. Również Baskowie skolonizowali Paragwaj.Ignacy Loyola, który również był Baskiem, założył zakon jezuitów – zakon o jednej z najsurowszych reguł. Można powiedzieć, że Baskowie to dumni, przekonani o swej wyjątkowości górale, często o bardzo mocnych charakterach.Ernesto Guevara nosił baskijskie nazwisko, podobnie zresztą jak Mendoza, Garcia, Ortiz, Montoya, Zabaleta. Być może wybitny piłkarz argentyński, Pablo Zabaleta, który miał też paszport hiszpański, był z pochodzenia Baskiem. Co prawda zawodnik ten, urodzony w Buenos Aires, zaczynał karierę w San Lorenzo de Almagro, jednak bardzo szybko przybył do Hiszpanii, aby grać zawodowo w piłkę nożną Habsburgowie ograniczali prawa Basków, jednakże dopiero Burbonowie starali się ze wszystkich sił ingerować w prawa Basków, chcąc, by ci utracili swą tożsamość narodową.Hiszpańscy Baskowie, chcąc wzmocnić swoją pozycję w państwie, starali się położyć kres przywilejom Basków i Katalończyków, co niosło ze sobą chęć rewanżu ze strony tych dzielnych plemion.Władze państwowe starały się teraz, by przywileje Basków stały się martwym prawem, które nie znajduje już zastosowania.Baskowie, którzy poczuli się zagrożeni w swym regionie, teraz postanowili opuścić te ziemie, decydując się na wyjazd do Ameryki.Po 1789 r., kiedy doszło do rewolucji francuskiej, wynaradawianiu ulegli Normanowie oraz Baskowie.W Hiszpanii trudna sytuacja związana z tym, że urzędnicy kastylijscy zaczęli zajmować ważne stanowiska, doprowadziło do tego, że Baskowie postanowili się teraz zjednoczyć.Baskowie zaczęli tworzyć własne instytucje kulturalne w Hiszpanii, dzięki czemu mogli obronić swe przywileje aż do II poł. XIX w.W XIX w. władza unaradawia ludy Hiszpanii. Było to pokłosiem idei narodów, która stała się bardzo popularna po rewolucji hiszpańskiej.W XIX w. głównym spoiwem budowania państwa hiszpańskiego stała się kultura kastylijska.W XIX w. doszło do konfliktu pomiędzy hiszpańskimi liberałami oraz konserwatystami. Okazuje się po raz kolejny w historii, że o ile wspólny wróg, czyli w tym wypadku napoleońska Francja, był w stanie na chwilę połączyć kraj, to gdy pozbyto się Napoleona (przy pomocy Brytyjczyków), Hiszpania znalazła się w sytuacji wojny domowej.Liberałowie wychodzili z założenia, że państwo nie będzie w stanie dalej się rozwijać, jeśli przywileje zostaną zachowane. Dochodzi więc do sytuacji, że Baskowie, walcząc o swoje, zmuszeni są zawrzeć porozumienie z karlistami, gdyż jest to siła, która jest w stanie bronić ich interesów. Karliści, z którymi tak wielkie nadzieje łączyli Baskowie, przegrywają z liberałami, którzy odtąd podporządkowują Baskonię Hiszpanii.Wojny, które były odnawiane, przynoszą koniec przywilejom, którymi wcześniej cieszyli się Baskowie. Nacjonaliści hiszpańscy przedstawią narrację, w świetle której wojny te nie były walkami dwóch obozów, lecz pojedynkiem pomiędzy hiszpańskością oraz baskijskością.Dla Basków konserwatyzm i Kościół katolicki były bardzo ważne. Cała Hiszpania zaczęła się dynamicznie rozwijać. Baskonia stała się bardzo istotnym ośrodkiem, dlatego też nie do pomyślenia było, żeby ten ważny region mógł się oddzielić. Obecnie w Unii Europejskiej przywódcy państw, którzy poniekąd rozumieją argumenty Basków za autonomią, wychodzą słusznie z założenia, że gdyby tylko pozwolić Baskom na niepodległość, również inne państwa bądź regiony chciałyby pójść swoją drogą. W tym miejscu mam na myśli np. Ruch Autonomii Śląska, który dąży do tego, żeby Śląsk był autonomiczny. Decyzja o przyznaniu niepodległości Baskonii doprowadzić może do sytuacji, kiedy to nastąpi efekt domina. Z pewnością nie byłoby to wskazane dla
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!
Wystąpił błąd, spróbuj ponownie :(
Udało się! :) Na Twojej skrzynce mailowej znajduje się kod do aktywacji konta
";
a procesu integracji państw członkowskich UE.Bilbao, które uległo żywemu rozwojowi dzięki procesowi industrializacji, stało się najważniejszym ośrodkiem nacjonalizmu baskijskiego.Sabino Arana Goiri, o którym już była mowa, zdobył bardzo ważną pozycję jako lokalny aktywista. Polityk ten opracowuje manifest, w którym apeluje do Basków, by ci zjednoczyli się i utworzyli własne państwo. W 1868 r. zaczęło dochodzić też do tworzenia się narodu katalońskiego. Ludność ta przeciwstawiała się rządowi w Madrycie.Baskonia to naród bez państwa, ulokowany pograniczu hiszpańsko-francuskim. Baskowie, zdając sobie sprawę, że Hiszpania jest bardzo słaba, dążą do tego, żeby osłabić państwo od środka, poniekąd stanowią więc piątą kolumnę w państwie.Po upadku dyktatury Primo de Rivery nowe władze postulują, by przyznać niepodległość Baskonii oraz Katalonii. Okazuje się jednak, że Baskowie są podzieleni pomiędzy sobą i nie potrafią zbudować jednego frontu, przez co też tracą szansę na zdobycie dla siebie autonomii.Triumf lewicy hiszpańskiej doprowadził do sytuacji, kiedy to Baskowie uzyskali w końcu autonomię. Okazuje się, że rządy lewicy nie przypadły do gustu prawicowcom, którzy postanowili dać odpust swym przeciwnikom. Hiszpania znalazła się teraz w stanie wojny domowej. W San Sebastian oraz w Bilbao poparcie jest po stronie lewicy, w Pampelunie natomiast są głosy, by poprzeć gen. Francisco Franco.Franco, kiedy tylko zdobył dobrą pozycję, zaczął pacyfikować Basków. Czas, kiedy u władzy był ten dyktator, nie był owocny dla Katalonii oraz dla Baskonii. Wspierany i promowany był Madryt, któremu podporządkować musiały się pozostałe regiony.Baskowie kojarzą wojnę domową w Hiszpanii przede wszystkim poprzez pryzmat tragedii Guerniki. 26 kwietnia 1937 r. Legion Kondor oraz samoloty włoskie dokonały bombardowania tego miasteczka, w ramach porozumienia pomiędzy III Rzeszą, Włochami B. Mussoliniego oraz siłami gen. Franco.Guernica została w tamtym czasie zniszczona w ok. 70%. Nie wiemy niestety, ilu ludzi poniosło śmierć. Podaje się, że ofiar było od 90 do aż 1687. Dowódcami tej akcji byli Hugo Sperrle oraz Wolfram von Richthofen. Atak ten okazał się kompromitacją, gdyż lotnicy nie byli w stanie osiągnąć celów, które postawili przed sobą, ponadto nie dokonali paraliżu ośrodków, na którym im szczególnie zależało. Możemy powiedzieć, że atak ten stanowił jedynie bezmyślną masakrę ofiar cywilnych.José Antonio Aguirre, baskijski premier, grzmiał, że niemieccy agresorzy spalili historyczny ośrodek miejski, czczony przez społeczność Basków.Opinia publiczna na całym świecie bardzo stanowczo opowiedziała się przeciwko tym aktom wandalizmu, określając słusznie, że politykę Franco należy jednoznacznie potępić.Propaganda frankistów głosiła, że Guernica została zniszczona przez mieszkańców. Biuro propagandy w Salamance wzbiło się na wysoki poziom cynizmu oraz zakłamania, które będzie wszechobecne po tym, jak Franco przejmie rządy w Hiszpanii. Francisco Franco w swojej przemowie podał, że Guernica, Durango, Amorebieta, Oviedo i Munguia zostały zniszczone przez lewicowe władze kraju. W chwili, kiedy Legion Condor dokonywał swego haniebnego ataku, Guernica nie posiadała żadnego systemu przeciwlotniczego.Po tym, jak podbite zostało Bilbao, Baskowie znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji. Przedstawiciele władz baskijskich zmuszeni zostają opuścić swoje obszary, natomiast nowe władze frankijskie wprowadzają zakaz używania języka lokalnego. Falangiści decydują się na powstrzymanie oraz zniszczenie wszelkiego rodzaju separatyzmów.W 1959 r. została założona ETA, czyli organizacja walcząca o baskijską wolność i o prawo do samostanowienia. W 2001 r. ETA została uznana przez Unię Europejską za organizację terrorystyczną. Pamiętamy, że ETA była organizacją, która była różnie oceniana przez Basków, jednakże w chwili, kiedy powstawała, czyli w czarnym okresie dyktatury gen. Franco, większość Basków stała na stanowisku, że organizacja taka jest potrzebna, by skutecznie się bronić przed dyktaturą kierowaną z Madrytu. W czasie dyktatury Franco pokazowo potraktowano dobrze Nawarrę oraz Arabę, co dyktator tłumaczył, że jest to nagroda za lojalność wspomnianych ośrodków.Euskera jest odtąd zakazana, podobnie jak też wszystkie baskijskie elementy kulturowe. Na cmentarzach wydano nakaz, by wszystkie mieszczące się na nagrobkach tablice były po kastylijsku.Generał Franco decyduje o tym, żeby do Baskonii kierować lojalnych sobie Hiszpanów, którzy mieli porozumiewać się jedynie po kastylijsku. Baskonia miała zostać skutecznie wynarodowiona.Przymus rodzi radykalizację postaw, czego skutkiem będzie powstanie omówionego już ETA. Organizacja ta funkcjonowała w okresie 1959-2018. Co ciekawe, siedziba znajdowała się w Paryżu. Podczas swojej działalności ETA wchodziła w różne sojusze (IRA, Batasuna, Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii). Na początku swej działalności ETA określiła siebie jako ruch bezwyznaniowy, patriotyczny. Pamiętać należy, że baskijskie środowiska katolickie żywo wspierały tę organizację. Główną ideą była walka o niepodległość Basków. Od samego początku działacze ETA kierowali się w stronę lewicy. Dewizą, która przyświecała organizacji, było „Ekin!”, co powinniśmy tłumaczyć jako „Działać!”.Działacze hiszpańscy wzorowali się przede wszystkim na ruchach z Trzeciego Świata, głównie z Kuby oraz z Algierii. ETA była zdecydowana, by przeprowadzać ataki bombowe. Chodziło o to, żeby uderzać we wszystkie pomniki oraz miejsca pamięci, które mogłyby się kojarzyć ze znienawidzonym dyktatorem, Francisco Franco.Ataki były przeprowadzane na komisariat w Bilbao oraz na urzędy administracji publicznej w miasteczku Vitoria. Z czasem jednak organizacja zradykalizowała się, zaczęło dochodzić do sytuacji, że porywano dla okupu, wymuszano tzw. podatek rewolucyjny. Władze w Madrycie były bezlitosne względem działaczy ETA. Wyroki, które zapadały w ich sprawie, zwykle obejmowały od 15 do 20 lat bezwzględnej kary więzienia. Fakt, że używano przemocy, spowodował, że przy organizacji zostało tylko wielu radykałów, podczas kiedy wszyscy, których poglądy były umiarkowane, z czasem coraz dalej zaczęli odsuwać się od organizacji. Jedną z najbardziej głośnych akcji była ta z 1961 r., kiedy postanowiono wykoleić pociąg, który jechał do San Sebastian, a w którym znajdywali się frankistowscy weterani opisywanej już wojny domowej.ETA była ciekawą organizacją. Część działaczy dążyła doi niepodległości, podczas gdy pozostali dbali o to, żeby realizować główne założenia marksizmu-leninizmu.Pomimo że w organizacji znajdywali się działacze, których poglądy określić możemy mianem komunistycznych, ETA odżegnywała się od ZSRR, negując reżimy komunistyczne. PNV, która stanowiła jakby protoplastę organizacji ETA, uznana została jako narzędzie biurokracji, co spowodowało, że postanowiono odżegnać się od tradycji.Poszczególne frakcje ETA występowały przeciwko sobie. Tercemundistas, czyli zwolennicy uznania Baskonii za część Trzeciego Świata, stawili skuteczny opór maoistom, którzy w chwili wyrzucenia utworzyli odgałęzienie, które nazwali ETA Berri, czyli młodą ETA. ETA Zaharra, czyli Stara ETA, określiła siebie jako marksistowsko-leninowska, co doprowadziło do odejścia etnonacjonalistów. Z pewnością jest to ciekawy twór, organizacja, której już nie ma, ale która czeka na młodych politologów, którzy sporządzą opracowanie na jej temat. Co dalej z państwem Basków? Najbliższy czas pokaże. Dużo zależy od kierunku w którym podąży Unia Europejska.
i ucz się szybciej!
Dodaj komentarz jako pierwszy!