Bolesław Śmiały

Bolesław Śmiały zwany również Szczodrym urodził w około roku 1042, jako pierworodnym synem Kazimierza Odnowiciela i córki wielkiego księcia kijowskiego Włodzimierza I Wielkiego – Dobroniegi. Kazimierz Odnowiciel miał czterech synów – Bolesława, Władysława Hermana, Mieszka i Ottona. Ostatni syn wcześnie zmarł, związku z tym nie zapisał się na kartach historii, gdyż nie miał sposobności, by odegrać jakąkolwiek rolę w dziejach. Dwóch z braci, to jest Władysław Herman oraz Mieszko, mieli we władaniu od roku 1058 własne dzielnice. Natomiast trzeci brat otrzymał najprawdopodobniej dzielnicę mazowiecką. Władzę nad całym krajem objął pierworodny, Bolesław, zwany później Śmiałym lub Szczodrym. Niestety bracia nie mieli wpływu na prowadzoną politykę, ich samodzielności była bardzo ograniczona. Bezwzględnie pozostawali w cieniu swego brata Bolesława, który po śmierci ojca został księciem polskim w 1058 roku, a królem od 1076 roku. Odzyskanie korony, godności królewskiej było celem polityki Bolesława. Koronacja oznaczała potwierdzenie niezależności ojczyzny, mila również wymiar sakralny. Mianowicie książąt mogło być wiele, natomiast król był jeden, stawał się wybrańcem, pomazańcem, naznaczonym przez Boga, aby sprawować władzę. Uzyskawszy zgodę papieską na koronację Bolesław polecił wykonać nowe insygnia koronne i rozpoczął przygotowania do uroczystości. W koronacji Śmiałego brało udział piętnastu biskupów, a także wielu gości z innych krajów. Obecność tylu uznanych osób było niewątpliwie dowodem wysokiej pozycji przyszłego króla Polski w polityce europejskiej. W chwili, kiedy Bolesław Śmiały dumnie wkładał koronę na głowę, cesarz być może przeżywał największe upokorzenie w swoim życiu. Był władcą z dynastii Piastów. Imię żony Bolesława Śmiałego nie jest znane. Według kronikarza Jana Długosza żona króla miała na imię Wyszesława i najprawdopodobniej pochodziła dynastii Rurykowiczów. Jednak historyk Oswald Balzer w roku 1895 uznał, że informacje Długosza są błędne, a jego pogląd spotkał się z akceptacją zajmujących się tą tematyką. Funkcjonował pogląd, jakoby żoną Bolesława była królowa Agnieszka, której zgon odnotowano w nekrologu w miejscowości Zwiefalten. Istnieją przypuszczenia, że pochodziła z czeskiej dynastii Przemyślidów. Obecnie uważa się, że żona króla Bolesława Szczodrego pochodziła z Niemiec lub Rusi. Najprawdopodobniej ślub odbył się przed 1069 rokiem, wtedy też urodził się ich syn Mieszko, nie pozostały żadne dokumenty mówiące o innych ich dzieciach. Żona Bolesława przeżyła męża i w 1086 roku powróciła do Polski wraz z synem. W roku 1089 uczestniczyła w pogrzebie syna. Dalsze losy żony Szczodrego nie są znane. Bolesław Śmiały odznaczał się niezwykłym męstwem, talentem i energią. Młody Bolesław najprawdopodobniej bez żadnych komplikacji przejął władzę w kraju. Gall Anonim na kartach swoich kronik charakteryzuje monarchę jako władcę niezwykle zdolnego, obdarzonego wieloma zaletami, ale niestety wyjątkowo porywczego i gwałtownego. Nie zapomina również wspomnieć o ambicji i pysze, które według kronikarza stały się przyczynkiem upadku króla. Bolesław Śmiały swoje imię otrzymał po swoim pradziadzie Bolesławie Chrobrym. Skąd przydomek Szczodry? Za działalność na rzecz kościoła oraz jego dostojników. Bolesław fundował kościoły oraz klasztory, dokończył również odbudowę arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. Należy podkreślić, że władca nie szczędził nikomu rozdawania nagród. Do określenia osoby Bolesława używano również innych przydomków, takich jak Wojowniczy, Srogi czy też Dziki. To bezpośrednio wynikało z postawy waleczności, jaką prezentował władca, zwłaszcza podczas działań podejmowanych na arenie międzynarodowej. Bolesław często w padał w gniew, który nie znał końca, stąd też przydomek „Srogi”. Wraz z wiekiem w osobowości władcy zaczęły zachodzić niepokojące zmiany w osobowości. Władca coraz częściej tracił kontrolę nad swoim zachowaniem, stawał się porywczy, agresywny. Dodatkowo u króla rozwinęła się pycha i wielu współpracowników obawiało się jego reakcji. Pojawiały się zachowania, które nie przystają koronowanym głową, często upokarzał własnych poddanych, a nawet doświadczali tego ościenni książęta. Polityka Bolesława Śmiałego koncentrowała się przede wszystkim na powiększeniu obszaru państwa. Po śmierci jego ojca w 1085 roku, w skład państwa polskiego wchodziły ziemie krakowska oraz gnieźnieńska wraz z Mazowszem i Śląskiem, który było obciążony danina składaną na rzecz Czech. Dążył on nieustannie do wzmocnienia pozycji kraju na arenie międzynarodowej. Dobre relacje jeszcze za czasów Kazimierza Odnowiciela umocnione sojuszem, miał Bolesław z Węgrami i Rusią. Nie najlepsze kontakty utrzymywały się z Czechami oraz cesarstwem. To właśnie uniezależnienie się od cesarstwa spędzało sen z powiek władcy państwa polskiego. Bolesław Śmiały w trwającym za jego panowania konflikcie między cesarzem Henrykiem IV, a papieżem Grzegorzem VII, zdecydowanie w tym sporze popierał papieża. Był to spór o inwestyturę, czyli spór o mianowanie biskupów. Realnie konflikt ten dotyczył wpływów, przywództwa w ówczesnym świecie chrześcijańskim. Każda z obozów konfliktu chciał realizować swoje uniwersalistyczne wizje Europy. Książę polski chciał wykorzystać tę sytuację, aby stworzyć sojusz państw przeciwnych polityce cesarstwa. Władca polski zaprzestał płacić trybut za Śląsk Czechom, które były lennikiem cesarza. W tym momencie Bolesław potwierdził, że jest władcą odważnym, nieustępliwym. Efektem podjętego postanowienia są pogarszające się stosunki polsko – czeskie. Głównym celem działań politycznych Bolesława Szczodrego było powstrzymanie ekspansji niemieckiej, a także wzmocnienie i stworzenie silnego państwa polskiego poprzez aktywną politykę zagraniczną. Bolesław Śmiały dążył przede wszystkim do utrzymania przyjaznych sobie władców, na tronie Rusi i Węgier, co wiązało się z nieuniknioną interwencją zbrojną w tych państwach. W 1060 roku zorganizował wyprawę na Węgry, której przyświecał cel osadzenia na tamtejszym tronie swojego sojusznika – Beli I. Pierwsza wyprawa księcia polskiego w roku 1060 pod Hradec zakończyła się niepowodzeniem. Celem tej wyprawy było odbicie polskich rzemieślników z Giecza, którzy zostali przywiezieni do Czech przez Brzetysława I. Polskie wojska, które były wspomagane wojskiem Pomorzan zaczęły oblężenie Hradec, w którym zamieszkiwali owi rzemieślnicy. Niestety Bolesław wpadł w pułapkę przygotowaną przez czeskie wojsko. Przegrana osłabiła chwilowo Polskę. Jednak kolejne wyprawy w latach 1070 – 1072 zakończyły się pełnym sukcesem Bolesława Śmiałego. Bolesław by nie zaprzepaścić podjętych decyzji o osiągnąć swoje zamierzenia interweniował aż trzykrotnie na Węgrzech, co przyczyniło się do obsadzenia na tamtejszym tronie władców mu przyjaznych. Królem Węgier w 1060 został Bela, w roku 1074 tron Węgier obejmuje Gejza, natomiast w 1077 roku na tronie Węgier zasiada Władysław. W historii Węgier w okresie panowania Władysława Śmiałego doszło do rywalizacji o tron pomiędzy królem Andrzejem a księciem Belą I. Król miał poparcie ze strony Niemców i Czechów, stąd też Polska stanęła po stronie księcia, by w ten sposób stawić czoło cesarstwu. Polski władca, aby uniknąć ataku ze strony czeskiej, podjął decyzję o ataku na Morawy. Celem tego posunięcia było doprowadzenie do tego, że wojska czeskie zaprzestaną marszu na Budę i będą zmuszone odeprzeć atak ze strony wojsk polskich. Podczas tych zamieszek zginął Andrzej, w wyniku czego koronę przejął Bela I. Niezaprzeczalnie król Polski zyskał sprzymierzeńca, lecz zapłacił za to wysoką cenę oddzielenia od Polski Pomorza Gdańskiego – Wschodniego, wyniku nie dbania o sprawy wewnętrzne swojej ojczyzny. Bela po trzech latach rządów zmarł, a tron przejął syn Andrzeja – Salomon. Wypędził on synów Beli – Gejzę i Władysława. Dzięki Szczodremu Gejza mógł powrócić do ojczyzny, a na