Fidel Castro

Fidel Alejandro Castro Ruz był kubańskim rewolucjonistą oraz politykiem. W latach 1959-1976 pełnił funkcję premiera Kuby oraz był jej prezydentem w latach 1976-2008. Ideologicznie Fiedel Castro był marksistą-leninistą oraz kubańskim nacjonalistą. Był również pierwszym sekretarzem Komunistycznej Partii Kuby w latach 1961 – 2011. Pod jego rządami Kuba została jednopartyjnym państwem komunistycznym, w którym znacjonalizowano przemysł oraz biznes, a w całym społeczeństwie wprowadzono reformy państwowo-socjalistyczne.
Fidel Castro był urodzonym w Birán, w Oriente synem bogatego hiszpańskiego rolnika. Castro przyjął idee lewicowe oraz antyimperialistyczne w trakcie studiów prawniczych na Uniwersytecie Hawańskim. Po jego udziale w buntach przeciwko prawicowym rządom w Republice Dominikany i Kolumbii zaplanował on obalenie kubańskiego prezydenta Fulgencio Batisty. W tym celu w 1953 roku przeprowadził atak na koszary Moncada, który nie by udany. Po roku kary więzienia Fidel Castro wyjechał do Meksyku, gdzie wraz z bratem Raúlem Castro i Ernesto „Che” Guevarą założył grupę rewolucyjną „Ruch 26 Lipca”. Po powrocie na Kubę odegrał on znaczną rolę w rewolucji kubańskiej, prowadząc Ruch w wojnie partyzanckiej przeciwko siłom Batisty z Sierra Maestra. W 1959 roku, po obaleniu Batisty, Castro przejął władzę wojskową i polityczną mianując się Kuby. Stany Zjednoczone zaczęły sprzeciwiać się jego rządom i bezskutecznie próbowały usunąć go z Kuby za pomocą zamachów, blokady gospodarczej oraz kontrrewolucji, w tym także inwazji w Zatoce Świń w 1961 roku. Przeciwstawiając się tym groźbom ze strony USA, Fidel Castro sprzymierzył się ze Związkiem Radzieckim i pozwolił Sowietom na umieszczenie broni jądrowej na Kubie. Doprowadziło to do Kubańskiego Kryzysu Rakietowego w 1962 roku, który stał się równocześnie decydującym wydarzeniem trwającej wówczas zimnej wojny.
Fidel Castro przyjął marksistowsko-leninowski model rozwoju kraju. Przekształcił tym samym Kubę w jednopartyjne, socjalistyczne państwo pod rządami Partii Komunistyczne. Było to pierwsze państwo socjalistyczne na półkuli zachodniej. Polityce wprowadzającej centralne planowanie gospodarcze i rozszerzającej opiekę zdrowotną i edukację towarzyszyła równocześnie ciągła kontrola państwa nad prasą oraz tłumienie wewnętrznych sprzeciwów. Kuba stała się krajem silnie ocenzurowanym i kontrolowanym. Za granicą Fidel Castro wspierał antyimperialistyczne grupy rewolucyjne, popierając między innymi ustanowienie marksistowskich rządów w Chile, Nikaragui oraz Grenadzie. Wysyłał również wojska na pomoc sojusznikom w wojnie Jom Kippur, Ogaden i wojnie domowej w Angoli. Takie jego działania, w połączeniu z jego przywództwem w Ruchu Państw Niezaangażowanych w latach 1979-1983 i kubańskim medycznym internacjonalizmem, znacznie zwiększyły znaczenie Kuby na arenie światowej. Po rozpadzie Związku Radzieckiego w 1991 roku Castro przeprowadził Kubę przez kryzys gospodarczy „Okresu Specjalnego”. Przyjął wtedy idee ekologów oraz antyglobalizmu. W latach 2000 Castro zawarł liczne sojusze w ramach latynoamerykańskiego „różowego przypływu” – z Wenezuelą Hugo Cháveza – oraz utworzył Boliwariański Sojusz dla Ameryk. W 2006 roku Castro przekazał swoje obowiązki wiceprezydentowi Raúlowi Castro, który dwa lata później został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na prezydenta Kuby. Fidel Castro, który był najdłużej urzędującym nie-królewską głowa państwa w XX oraz XXI wieku, spolaryzował opinię publiczną na całym świecie. Jego zwolennicy uważają go jako mistrza socjalizmu i antyimperializmu, którego rewolucyjny reżim przyczynił się do rozwoju ekonomicznej oraz społecznej sprawiedliwości, zapewniając równocześnie Kubie niezależność od hegemonii Stanów Zjednoczonych. Krytycy zaś nazywają Fidela Castro dyktatorem, którego administracja nadzorowała łamanie praw człowieka, exodus wielu Kubańczyków oraz zubożenie gospodarki kraju. Castro został jednak odznaczony licznymi międzynarodowymi nagrodami i wywarł znaczący wpływ na różne osoby i grupy na całym świecie.
Fidel Castro urodził się w związku pozamałżeńskim na farmie swojego ojca 13 sierpnia 1926 roku. Jego ojcem był Ángel Castro y Argiz, który był weteranem wojny hiszpańsko-amerykańskiej i przybył na Kubę z Galicji, w północno-zachodniej Hiszpanii. Odniósł on sukces finansowy dzięki uprawie trzciny cukrowej na farmie Las Manacas w Birán, w prowincji Oriente. Po rozpadzie swojego pierwszego małżeństwa wziął za kochankę, a później na drugą żonę swoją służącą domową, Linę Ruz González. Mieli oni razem mieli siedmioro dzieci, między innymi Fidela. Mając sześć lat Castro został wysłany do Santiago de Cuba, gdzie zamieszkał wraz ze swoim nauczycielem. Da lata później zaś, wieku ośmiu lat przyjął chrzest w Kościele rzymskokatolickim. Dzięki jego przyjęciu Castro mógł uczęszczać do szkoły z internatem La Salle w Santiago. W tej placówce edukacyjnej regularnie źle się zachowywał, dlatego też został wysłany do szkoły prywatnej prowadzonej przez jezuitów Dolores w Santiago. Następnie zaś w 1945 Castro przeniósł się do prowadzonego przez jezuitów El Colegio de Belén w Hawanie. Mimo iż zainteresowaniem Castro była historia, geografia i debaty w Belén nie osiągał on wybitnych wyników w nauce. Stało się tak, ponieważ większość czasu poświęcał na uprawianie sportu. W tym samym roku Fidel rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Hawańskim. Przyznając, że jest „politycznym analfabetą”, zaangażował się on w aktywizm studencki oraz brutalną kulturę gangsterską na uniwersytecie. Wtedy to stał się pasjonatem antyimperializmu i sprzeciwiał się interwencji USA na Karaibach. Castro wielokrotnie bezskutecznie ubiegał się również o prezydenturę Federacji Studentów Uniwersyteckich. Castro stał się również krytyczny wobec korupcji i przemocy w rządzie prezydenta Ramona Grau, wygłaszając publiczne przemówienie na ten temat. W listopadzie 1946 roku to przemówienie znalazło się na pierwszych stronach kilku gazet. W następnym roku Castro wstąpił do Partii Ludu Kubańskiego. Przemoc studencka nasiliła się po tym, jak Grau zatrudnił przywódców gangów jako policjantów. Castro niedługo potem otrzymał groźbę śmierci, wzywającą go do opuszczenia uniwersytetu. Odmówił on jednak groźbom. Zaczął nosić broń oraz otaczać się uzbrojonymi przyjaciółmi. W późniejszych latach antycastrowscy dysydenci oskarżali go o dokonywanie zamachów związanych z gangami, jednak oskarżenia te pozostały nieuzasadnione.
W czerwcu 1947 roku Fidel Castro otrzymał informację o planowanej ekspedycji mającej na celu obalenie prawicowego rządu Rafaela Trujillo. Był on sojusznikiem USA w Republice Dominikany. Castro będąc przewodniczącym Uniwersyteckiego Komitetu na rzecz Demokracji w Republice Dominikany dołączył do ekspedycji. Siły wojskowe liczące około 1200 żołnierzy, głównie złożonych z Kubańczyków i Dominikańczyków na wygnaniu, zamierzały wypłynąć z Kuby kolejnego miesiąca. Jednak pod naciskiem Stanów Zjednoczonych inwazja została wstrzymana. Castro, jak i wielu jego towarzyszy uniknęło aresztowania. Po powrocie do Hawany Castro odegrał znaczącą rolę w protestach studenckich, które wybuchły po zabiciu ucznia szkoły średniej przez ochroniarzy rządowych. Protesty towarzyszące rozprawie z osobami uważanymi za komunistów, doprowadziły do gwałtownych starć aktywistów z policją w lutym 1948 roku. W tych to starciach Castro został ciężko pobity. Od tego momentu publiczne wystąpienia Fidela nabrały wyraźnie lewicowego charakteru. Potępiał on nierówności społeczne oraz ekonomiczne na Kubie. Wcześniej jego krytyka skupiała się głó