Inkowie

I n k o w i e

Historyczne państwo zajmujące tereny dzisiejszego Peru, Ekwadoru, Chile, Kolumbii, Argentyny i Boliwii, czyli w zachodniej części Ameryki Południowej.
Państwo założone prawdopodobnie w XII wieku i zamieszkałe przez około dwanaście milionów mieszkańców, w czasach przed odkryciem kontynentu przez Europejczyków.

Inkowie trudnili się głównie uprawianiem kukurydzy, ziemniaków, bawełny, koki i hodowlą zwierząt, głównie lam i alpak. Ich uprawy były nawadniane za pomocą specjalnie przygotowanych kanałów irygacyjnych.

Z powodu niewielu materiałów źródłowych nie jesteśmy w stanie odtworzyć całej chronologii władców inkaskich jednak można wymienić kilka z nich:
1.) Manco Capac,
2.) Inca Roca,
3.) Mayta Capac,
4.) Capac Yupanqui,
5.) Atahualpa.

Imperium Inków zostało podbite przez hiszpańskiego kolonizatora Francisca Pizarro. Państwo poddało się praktycznie bez walki, gdyż było bardzo osłabione po długiej epidemii ospy oraz przez wojnę domową. Francesco podbił Imperium podstępem. Zaprosił nieświadomych niczego szlachciców Inkaskich i napadł na nich podczas uczty. Pissarro zażądał od przetrzymywanego wodza wielkiego okupu, obiecując mu życie, jednak nie dotrzymał słowa i po otrzymaniu kilkudziesięciu ton złota i srebra, skazał Atahualpę na stos. Pod wpływem próśb Inków, którzy wierzyli, że jeżeli spali się ciało, umiera również dusza człowieka, zmienili wyrok na śmierć poprzez uduszenie, jednak jedynie pod warunkiem, że Inkaski wódz przed śmiercią zostanie chrześcijaninem. Po śmierci wodza, Inkaskie armie rozpierzchły się, więc miast nie miał kto bronić, a Hiszpanie zajęli całe terytorium.

Państwem Inków władał władca, którego poddani utożsamiali jako swojego boga i budowali każdemu z nich pałac, które nazywali ‘’panaca’’. Podobnie jak robiono w Egipcie po śmierci władców ciała ich mumifikowano i składano w ich pałacach, które pełniły wtedy rolę świątyń na ich cześć. Stolicą państwa było Cuzco, miasto położone na Płaskowyżu Andyjskim. Znane miasto Machu Picchu nie zostało interpretowane w żaden szczególny sposób, jednak wiadomo, że zostało ono opuszczone krótko przed najazdem Hiszpanów na imperium Inków oraz miało szczególną właściwość, mianowicie patrząc z dołu nie było go widać. Nie wiadomo także gdzie byli pochowani pozostali członkowie społeczeństwa, gdyż nie odnaleziono żadnych cmentarzy.

Wspomniany władca inków nazywany był ‘’Sapa Inka’’. kraj podzielony był na 4 części której każdą częścią opiekował się prefekt, który musiał być spokrewniony z władcą. W tej piramidzie hierarchicznej niżej od prefektów byli urzędnicy oficerowie i sędziowie, natomiast sam dół stanowili robotnicy z rolnikami. Pod prefektów podlegali także kuracy, czyli zarządcy poszczególnych regionów, które składały się na każdą z części państwa. Dbali oni o ludność, między innymi pilnując podziału żywności. Po jego śmierci, następcą zarządcy zostawał najstarszy syn kuraki.

Inkowie ubierali się w dosyć prosty sposób. Ubrania arystokracji oprócz bardziej zróżnicowanych kolorów, nie różniły się zbytnio od ubrań noszonych przez zwykłych mieszkańców. Ubrania były najczęściej wykonywane z materiałów tkanych ręcznie o delikatnym splocie. Całe nakrycie mężczyzny składało się z takich elementów jak:
1.) ‘’huara’’, czyli opaski na biodra,
2.) ‘’unku’’, czyli koszuli z otworami na ramiona i głowę sięgającą aż po kolana,
3.) ‘’llacolla’’, czyli kapy, którą wiązano na szyi,
4.) ‘’ojotas’’, czyli tamtejszych sandałów, najczęściej ze skóry lamy.

Ponadto to arystokracja nosiła również ‘’tocapu’’, czyli bogato haftowany pas, którym przepasali ‘’unku’’, natomiast kobiety nosiły ‘’ascu’’ – długiej tuniki bez rękawów, którą nosiły na ramionach oraz ‘’llicllę’’, czyli chuste spiętą na piersi za pomocą ogromnej agrafki nazywanej ‘’topo’’.

Inkascy mężczyźni byli nazywani przez kolonizatorów ‘’długouszymi’’, a ta nazwa wzięła się od wielkich nauszników, które były ozdobą jubilerską przeznaczoną jedynie dla najbogatszych członków elity. Jako ciekawostkę można dodać, że władca Inków, czyli Sapa Inka, podobno nigdy nie ubrał dwukrotnie tego samego ubrania.

Domy, w których mieszkali Inkowie były zbudowane z cegły oraz ociosanych kamieni. Na podstawie znalezionych pozostałości można przypuszczać, że Inkowie mieli bardzo rozwiniętą ceramikę i technikę zdobienia, włączając to także malowidła.

Wśród rzeczy. które znajdowały się w domach mieszkańców miast w państwie Inków, moglibyśmy znaleźć drewniane lub gliniane naczynia włożone do specjalnie na to przeznaczanych otworów w grubych ścianach domu.

Inkowie mieszkali skromnie i nie mieli wielu przedmiotów. Jedynymi meblami w takich domach były kołyski przeznaczone dla dzieci i trony, na których to siadali specjalni goście. Trony te mogły różnić się między sobą, zwłaszcza jeśli chodzi o ich wysokość, ponieważ wygląd zależał od tego, jak wysoka rangą była goszczona osobistość.

Wyjątkiem od tego skromnego wyposażenia były domy arystokratów, którzy posiadali również srebrną, a czasem nawet złoconą zastawy i wykwintną ceramikę.

Dzięki uprawianym przez siebie rośliną Inkowie mieli co jeść. Trzeba jednak przyznać, że ku podstawie ich diety leżały warzywa i owoce. Większość dań była wytwarzana z ziemniaków. Jedynym mięsem, jakie było czasami jedzone, było mięso świnek morskich, których było wtedy pełno. Przy naprawdę specjalnych okazjach można było skosztować również mięsa z lamy. Polowania na dzikie zwierzęta były urządzane sporadycznie i w formie zabawy dla arystokratów, jednak mięso ofiar było suszone i składane jako zapasy. Czasami zjadano również kukurydze, choć była ona produktem raczej luksusowym. Spożywano ją ugotowaną i przyprawioną papryką lub innymi ziołami. W diecie pojawiały się również ryby, zwłaszcza w miastach będących blisko wybrzeża, ale podejrzewa się, że Inkowie potrafili je również ususzyć, po czym przewieźć do dalszych miast położonych w górach.

W państwie Inków religia i wierzenia nie wyglądały tak, jak chociażby Egipcjan czy Greków. Inkowie wierzyli, że zostali stworzeni przez Słońce. Wierzyli, że ziemia na początku było tylko małym ziarnkiem piasku, które oni, ludzie, po kolei powiększali. Według ich wierzeń, po skończeniu budowania Ziemi, bogowie w nagrodę zesłali im zwierzęta. Najważniejszym bóstwem, po kulcie Słońca, był Wirakocz.
Najważniejszym świętem dla inków było święto Inti Raymi, której składano wówczas ofiary, aby zapewniła im urodzaj. Podczas wszystkich świąt mumie zmarłych władców stawiało się wokół placu, aby mogli uczestniczyć razem z żyjącymi. na święto Inti zapraszani byli wszyscy kurakowie, dla których największą nagrodą było picie kukurydzianego piwa razem z panującym władcą. Kurakowie byli wówczas obdarowanie także specjalnymi prezentami.

Inkowie prowadzili także obserwacje astrologiczne, które prowadzili z Wieży Słońca oraz ze Świątyni Trzech Okien. inkowie w dniu przesilenia letniego świętowali święto Intip Raymi, a podczas zimowego przesilenia Kapaq Raymi. Oba święta były obchodzone na cześć Słońca.

O ich obserwacjach astronomicznych wiemy z pozostałego po nich, słupka zwanego Intihuatanem, który prawdopodobnie był używany do kontrolowania i obliczania dat.

Inkowie korzystali z kalendarza, w którym rok, podobnie jak teraz, liczył trzysta sześćdziesiąt pięć dni i był podzielony na dwanaście miesięcy, jednak rozpoczynał się od przesilenia grudniowego