Jagiellonowie

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Jagiellonowie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Opiekun merytoryczny: Sebastian Pawełczyk
Czytaj więcej

Dynastia Jagiellonów to jedna z dwóch dynastii dziedzicznych, która rządziła na terenie Polski, Królestwem Polskim. Jagiellonowie pod wspólnym berłem rządzili Królestwem Polskim i Wielkim Księstwem Litewskim. Lata panowania dynastii Jagiellonów w Polsce przypadają na 1386 do 1572. Początek dynastii Jagiellonów jest ściśle związany z małżeństwem, sojuszem między Polską rządzoną pod berłem Króla Jadwigi z rodu Andegawenów, córki Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniacki koronowanej w 1384 roku na Króla Polski, a Wielkim Księciem Litewskim Jogailą, który po chrzcie przyjął imię Władysław II Jagiełło. Był on synem Wielkiego Księcia Litewskiego Olgierda Giedyminowicza. W 1381 roku trwająca już Litewska wojna domowa dosięga Jagiełłę. Jego stryj Kiejstut przejmuje władzę w Wielkim Księstwie Litewskim. Jagiełło zostaje wraz z rodziną wysłany do Witebska, rok później Władysław Jagiełło odzyskuje Litewski tron. W 1382 roku Wielkie Księstwo Litewskie i Państwo Zakonu Krzyżackiego zawierają czteroletni rozejm pomiędzy oboma krajami. Dla Jagiełły jest to zwieńczenie trudów dyplomatycznych. Litwini wielokrotnie przez lata byli najeżdżani przez Krzyżaków, którzy plądrowali i palili zdobyte tereny oraz mordowali ludność cywilną. Głównym założeniem pokoju było to, że Wielkie Księstwo Litewskie przyjmie chrzest w ciągu czterech lat. Jedyną szansą na prowadzenie spokojnej polityki względem Zakonu Krzyżackiego było małżeństwo z Polskim królem Jadwigą Andegaweńską. Zawarta w 1385 roku Unia w Krewie zobowiązywała do sojuszu pomiędzy Królestwem Polskim a Wielkim Księstwem Litewskim, Jagiełło zobowiązał się poślubić dziedziczkę Polskiej korony Jadwigę Andegaweńską, przyjął wraz z braćmi oraz całym Wielkim Księstwem Litewskim chrzest w obrządku katolickim. Litwini zobowiązali się przywieźć do Polski cały swój skarb, zapłacić Habsburgom rekompensatę w wysokości 200 tysięcy florenów za zerwane zaręczyny króla Polskiego z Bożej łaski Jadwigi Andegaweńskiej córki Ludwika Węgierskiego z Wilhelmem Habsburgiem, Austriackim księciem. Litwini zobowiązali się także przywrócić Polsce utracone przez nią ziemię, zwolnić wszystkich jeńców Królestwa Polskiego oraz przyłączyć na stałe Wielkie Księstwo Litewskie i Ziemie Ruskie pod panowaniem jednego króla. Ujednolicenie państwa nastąpiło dopiero w drugiej połowie XVI wieku. Władysław Jagiełło doprowadził do Chrystianizacji ziem swojego Księstwa. W 1413 roku Jagiełło wyda przywilej horodelski zapowiedziany jeszcze za życia królowej Jadwigi, dzięki temu w 1387 roku wydał przywilej Bojarom Litewskim, nadał im swobodę dysponowania swoimi posiadanymi majątkami. Dzięki temu rozpoczął proces niwelowania różnic między społeczeństwem Polskim a społeczeństwem Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jagiełło nadał także wiele przywilejów: piotrkowski nadany w 1388 roku, czerwiński z 1422 roku, warcki z 1423 roku, który utwierdził pozycję szlachty w sferach gospodarczych, jedleński z 1430 roku i krakowski z 1432 roku. Władysław Jagiełło nadawał liczne przywileje celem utrzymania o sukcesji Korony Królestwa Polskiego, gdyż z powodu śmierci królowej Jadwigi, która była jedyną dziedziczką korony, sukcesje do korony Królestwa Polskiego mogły być zagrożone przez licznych przeciwników króla, dlatego król podjął te zabiegi jeszcze za czasów swojego życia. Za życia Królowej Jadwigi Królestwo Polskie pozostawało w pokojowych stosunkach z zakonem krzyżackim. Władysław Jagiełło jako Król Polski i Wielki Książę Litewski starał się umacniać swoją pozycję w kraju. Dużo podróżował, rozwiązywał spory sądowe i wewnętrzne w kraju. W 1387 roku doprowadził do odzyskania przez Królestwo Polskie Rusi Czerwonej. W 1399 roku na świat przyszła jedyna córka Jadwigi i Władysława, Elżbieta Bonifacja. Dziecko niestety zmarło po kilku dniach, niedługo po śmierci córeczki swoją wędrówkę po świecie zakończyła Królowa Jadwiga. Jadwiga pozostawiła po sobie kraj w żałobie, problemem pozostawała także sprawa dziedziczności tronu, gdyż Jadwiga była jedyną dziedziczką. Po śmierci Królowej pokój z krzyżakami przestał istnieć. W 1410 roku Armia Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego rozgromiła krzyżackie wojska pod Grunwaldem. Władysław Jagiełło po śmierci Jadwigi związał się z Anną Cylejską. Dzięki małżeństwu z Anną Cylejską, która wywodziła się z dynastii Piastów, król zapewnił sobie stabilne położenie w koronie Królestwa Polskiego. Małżeństwo doczekało się jedynej córki Jadwigi Jagiellonki. Po śmierci królowej Jagiełło ożenił się po raz trzeci z Elżbietą Gronowski, był to skandal obyczajowy jak na tamte czasy, gdyż małżonka króla nie wywodziła się z żadnej dynastii. Małżeństwo uważane było za skandal, gdyż żona była uważana za chrzestną siostrę króla, jednakowoż Jagiełło wystarał się o dyspensę Papieską. Po śmierci Elżbiety ostatnią żoną zostaje Zofia Holszańska. Małżeństwo doczekało się trzech synów: Władysława III Warneńczyka, Kazimierza, Kazimierza IV Jagiellończyka.
Po śmierci Władysława Jagiełły w 1434 roku tron objął Władysław III Warneńczyk, nie rządził on jednak długo, gdyż w 1444 roku poniósł śmierć w bitwie pod Warną. Po śmierć brata tron objął Kazimierz IV Jagiellończyk. Kazimierz Jagiellończyk za swoich rządów doprowadził do: przyłączenia do Polski w 1454 roku Pomorza gdańskiego, po zakończeniu wojny trzynastoletniej państwo zakonu krzyżackiego stało się lennem Królestwa Polskiego. Król doczekał się licznego potomstwa: Władysław II Jagiellończyk, Jadwiga, Kazimierz, Jan I Olbracht, Aleksander Jagiellończyk, Zofia Jagiellonka, Elżbieta, Zygmunt I Stary, Fryderyk, Elżbieta, Anna Jagiellonka, Barbara Jagiellonka i Elżbieta. Żona króla Elżbieta Rakuszanka nazywana była wówczas matką królów. Jednym z głównych zadań króla było zjednoczenia wszystkich ziem Polskich, zwłaszcza tych odebranych zakonowi krzyżackiemu. Syn króla Władysław II Jagiellończyk obejmuje tron Królestwa Czech i Królestwa Węgier. Jan I Olbracht w 1492 roku zostaje koronowany na Króla Królestwa Polskiego, wzmocnił on rolę Polskiego Parlamentu, za jego panowania został podzielony na dwie Izby: Sejm i Senat. Tak jak poprzedni królowie z dynastii Jagiellonów nadał on szlachcie liczne przywileje. W 1501 roku na tronie Polski zasiada Zygmunt I Stary, który panował do 1548 roku. Po śmierci brata Aleksandra Jagiellończyka wyjechał do Wilna, gdzie został wybrany na wielkiego Księcia Litewskiego. Rok później Senat wybrał go na Króla korony Królestwa Polskiego; zostaje koronowany w Katedrze na Wawelu przez Prymasa Polski Arcybiskupa Andrzeja Boryszewskiego. W 1507 za namową Króla Sejm Litewski przyjął ustawę o gotowości w związku z nadchodzącą wojną z Wielkim Księstwem Moskiewskim. Dwuletnia wojna umocniła posiadane tereny Litewskie na wschodzie. Sytuację wewnętrzną w Królestwie Polskim charakteryzowały wówczas szerokie uprawnienia, jakie posiadały Izby Poselskie przez liczne prawa, przywileje i zawartą w 1505 roku Konstytucji Nihil Novi z łacińskiego nic nowego. Konstytucja ta ograniczała rolę Króla w państwie. Pełna nazwa Konstytucji brzmiała Nihil Novi sine communi consensu, znaczyło to nic nowego bez powszechnej zgody, rozumiane jako to, iż nowe prawo nie mogło wejść w życie bez powszechnej zgody Sejmu. Do sukcesów Króla Zygmunta I Starego można zaliczyć częściowe oddłużeniu skarbu, dzięki Królowi została wzmocniona działalność Mennicy Krakowskiej. Król w 1519 roku wydał statut dla Ormian. Zygmunt I Stary był żonaty dwukrotnie. Na początku z Barbarą Zápolyą, z którą miał dwie córki: Jadwigę Jagiellonkę i Anne Jagiellonkę. Drugą jednego żoną została Bona Sforza, która pochodziła z

Sprawdź również:

Dodaj komentarz jako pierwszy!