Jerzy V

Jerzy V
Jerzy V- Jerzy Fryderyk Ernest Albert, w Anglii George Frederick Ernest Albert. Żył on 71 lat (3 czerwca 1865- 20 stycznia 1936 r.). Urodził się w Londynie zaś zmarł w Sandringham. Był królem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii, a od 1927 r. Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Był również (od 6 maja 1910 r. cesarzem Indii).
Podczas I wojny światowej zmienił swoje nazwisko. Z niemieckiego Coburg na Windsor. Zrobił to, ponieważ dotychczasowe było źle kojarzone z wrogimi Niemcami. W 1922 r., gdy rządził Imperium brytyjskim sięgnęło ono rozmiar 36,6 mln km². Stało się ono tym samym największym imperium jakie kiedykolwiek istniało.

ŻYCIE ZA MŁODU
Jerzy urodzony w Marlborough House, był drugim synem księcia Walii- Alberta Edwarda i duńskiej księżniczki (córki króla Chrystiana IX i Luizy z Hesji-Kassel) – Aleksandry. 7 lipca 1865 r. Jerzy przyjął chrzest w zamku Windsor. Jego brat był księciem Clarence i Avondale, nazywał się Albert Wiktor. Wychowywał ich proboszcz Sandringham- wielebny Dalton. Bracia nie byli nazbyt inteligentni a sukcesów w nauce nie osiągali.
W styczniu 1877 r. Jerzy wraz z bratem, rozpoczął służbę na okręcie HMS Britannia. Służył tam przez 2 lata jako kadet. Dwa lata później został porucznikiem marynarki i rozpoczął swą służbę na HMS Bacchante. W październiku 1883 roku, Jerzy dostał dyplom kapitana marynarki. W 1892 r. przerwał swą karierę na wieść śmierci starszego brata. Opuszczenie szeregów Royal Navy, jak i nowe obowiązki, zadziałały przygnębiająco na naszego bohatera. W 1892 r. został mianowany na księcia Yorku.
W 1898 r. miał swoją ostatnią służbę na HMS Cressent. Następnie odszedł z marynarki.
Jako młody człowiek był bardzo wesoły i energiczny.

ZAŁOŻENIE RODZINY
Jerzy, podczas służby w Royal Navy stacjonował przez jakiś czas na Malcie. Tam jego dowódcą był książę Edynburga. To tam poznał i zakochał się w córce księcia- Marii. Królowa Wiktoria, książę Walii i książę Edynburga, przyzwolili na ten związek. Jedynie matka potencjalnej partnerki wyraziła swój sprzeciw.
Gdy Jerzy oświadczył się Marii, to ta odmówiła pod wpływem matki.
Książę Clarence i Avondale w 1891 r. zaręczył się z córką księcia Franciszka von Teck i Marii Adelajdy (córka księcia Cambridge- Alfreda Hanowerskiego), Marią Teck. W 1892 r. książę Clarence zmarł i księżniczka Maria została kandydatką na żonę.
Za namową królowej Wiktorii, Jerzy poślubił Marię.
Ślub miał miejsce 6 lipca 1893 r. w kaplicy królewskiej w St. Jame’s Palace. Ludzie obecni na ślubie mylili księcia Yorku z carewiczem Mikołajem. Obaj panowie byli łudząco do siebie podobni.
Maria bardzo kochała Jerzego. Wspierała go również w obowiązkach, których on nie wykonywał. Była ona dobrze wykształcona więc namówił swego małżonka do gromadzenia książek, które czytali razem.
Jerzy lubił polować i z wielkim zapałem kolekcjonował znaczki pocztowe, jak i książki erotyczne. Jednak nie można mu odmówić tego, iż jako król był bardzo mądry.
Małżeństwo miało sześcioro dzieci- 5 synów i córkę:
-Edward VIII (23 czerwca 1894- 18 maja 1972), król Wielkiej Brytanii
-Jerzy VI (14 grudnia 1895- 6 lutego 1952), król Wielkiej Brytanii
-Wiktoria Aleksandra Alicja Maria (25 kwietnia 1897- 28 marca 1965), żona Henry’ego Lascellesa, hrabiego Harewood
-Henryk Wilhelm Fryderyk Albert (31 marca 1900- 10 czerwca 1974), książę Gloucester
-Jerzy Edward Aleksander Edmund (10 grudnia 1902- 25 sierpnia 1942), książę Kentu
-Jan Karol Franciszek (12 lipca 1905- 18 stycznia 1919)

TRON
Królowa Wiktoria 24 maja 1892 r. mianowała wnuka księciem Yorku, hrabią Inverness i baronem Killarney. Księstwo Yorku, głównie mieszkało w York Cottage w Sandringham. Prowadzili tam życie jak klasa średnia. Jerzy w przeciwieństwie do swojego ojca, cenił spokój i prostotę. Wypełniali oni również obowiązki w zakresie rodziny królewskiej. W 1901 r. rozpoczęli podróż po Imperium Brytyjskim. W Australii, książę otworzył pierwszą sesję parlamentu australijskiego. W międzyczasie Jerzy i Maria byli księstwem Kornwalii, udali się do Południowej Afryki, Kanady i Nowej Zelandii. Ta, na ich cześć w Auckland otworzono Crnwall Park.
22 stycznia 1901 r. zmarła królowa Wiktoria. Ojciec Jerzego przejął tron jako Edward VII. Jerzy stał się księciem Kornwalii i księciem Rothesay. 9 listopada 1901 r. został mianowany księciem Walii i hrabią Chester.
Edward VII przygotowywał syna do tronu najlepiej jak mógł (sam przez matkę został słabo przygotowany). Jerzy czytał państwowe dokumenty, żona często mu radziła i pisała za niego przemówienia. Po podróży do Indii w 1906 r. postulował o większy udział Hindusów w rządach.

PANOWANIE-POCZĄTKI
Król Edward VII zmarł 6 maja 1910 r. Jerzy przejął panowanie jako osoba młodsza od swojego poprzednika o 24 lat, był lepiej przygotowany od niego do panowania. Nowy król interesował się tylko sprawami brytyjskimi. Razem z żoną pragnął, by monarchia utożsamiła się z życiem zwykłych ludzi i tym, co potrzebują oraz pragną. Jerzy wzorował się na idealnym życiu średniej klasy. Jerzy ponownie sądził inaczej niż swój ojciec. Rzeczywistość osądzał pod względem przeszłości a nowoczesności nie znosił. Był bardzo obowiązkowy, czym przypominał królową Wiktorię (swoją babkę).
Brakowało mu jednak intelektu i instynktu politycznego. Mimo najlepszych intencji, wzrosło zamieszanie w relacjach tron-społeczeństwo. Pewien monarcha w liście do żony pisał, że król jest bardzo sympatyczny, jednak bardzo dobrze, że nie ma wiele obowiązków na głowie.

KORONACJA
22 czerwca 1911 r. w opactwie westminsterskim, odbyła się koronacja. Ceremonie zarejestrował polski wynalazca, Kazimierz Prószyński. Dokonał tego dzięki swojemu wynalazkowi- ręczna kamera filmowa. Była ona pierwsza na świecie. Z racji tego, że Jerzy był bardzo wierzący to koronacja nie była dla niego jedynie podniosłą ceremonią. Była również wielkim przeżyciem religijnym. Uważał, że przez przymierze zawarte z Bogiem (przysiągł służyć swojemu ludowi), został jako władca przez Boga wyniesiony.
Podczas koronacji złożył obietnicę, iż będzie służyć swemu krajowi i poddanym, że będzie się kierować sprawiedliwością i prawem oraz że zachowa Kościół anglikański i religię protestancką. Obietnica o zachowaniu protestantyzmu, łagodziła wcześniejsze oskarżenia dotyczące katolicyzmu. Jerzy V nie chciał urazić katolików zamieszkałych w Wielkiej Brytanii. Tym bardziej, że znaczenia nabrała autonomia Irlandii. Dodatkowo król był świadom tego, że na terenie całej Anglii nauczanie kościoła, jak i obrzędy robiły się podobne do treści i praktyk właściwych dla apostolskiego Kościoła rzymskiego.

CESARZ I CESARZOWA
Grudniem 1911 r. król wraz ze swoją żoną udali się do Indii. Mieli tam odebrać hołd jako cesarz i cesarzowa. Owa wizyta miała dwojakie znaczenie. Dla Anglii było to potwierdzenie potęgi Imperium i lojalności milionów ludzi zamieszkujących Azję. W uroczystości brało udział 100 tys. mieszkańców. Jerzy i Maria w nowych koronach, które zostały wykonane specjalnie na tę okazję, usiedli na wysokim tronie pod złotą kopułą.

WOJNA
4 sierpnia 1914 r. Anglia przystąpiła do I wojny światowej. Dążyła ona do zniszczenia głównego rywala, którym były Niemcy, jak i zabezpieczenia i poszerzenia wpływów na Bliskim Wschodzie. Założenie było, że wojna potrwa krótko a za sprawą Francuzów i Rosjan, Anglia w przeciągu kilku miesięcy odniesie sukces. Wydatki na flotę i armię zwiększono, rozbudowane zostały bazy morskie, a cały kraj został podzielony na okręgi wojskowe.
W czasie wojny, król odwiedzał brytyjskie szpitale, bazy morskie i obszary, które były objęte bombardowaniami. Przeprowadzał on również spotkania z obywatelami. W pałacu Buckingham wprowadził takie same ograniczenia jakie miało większość społeczeństwa, a mianowicie:
-Rozdzielenie żywności
-Wypożyczenie koni z królewskich stajni do ciągnięcia ambulansów
-Powozy do przewożenia rannych żołnierzy
I królowa Maria nie przyglądała się biernie wojnie. Aktywnie pomagała społeczeństwu. Odwiedzała szpitale, przeprowadzała inspekcje w salach operacyjnych. Rozmawiała również z pacjentami, jak i lekarzami.
Na wojnie walczyło dwóch synów króla. Król również pojawiał się walcząc. Jerzy V popierał współpracę aliantów. Jako pierwszy oddał armię brytyjską pod rozkazy marszałka Focha. W 1915 r. król został ranny. Podczas przeglądu wojska jego koń spłoszył się przez oddawane wystrzały i zrzucił go na ziemię. Władca wyszedł z tego incydentu ze złamaną miednicą, jednak wtedy nie martwił się o swoje zdrowie tylko o konia.
„Wysoki poziom lojalności i patriotycznych wysiłków, jakie podejmowali obywatele tego kraju, był zasługą postawy i postępowania króla Jerzego oraz uczuć, jakie wzbudzał” – mawiał pewien premier, który zawsze podkreślał jaki ma intelekt monarcha.
W Anglii od początku wojny pojawiały się nastroje antyniemieckie. Oskarżenia, jak i ataki były kierowane we wszystko, co niemieckie lub co kojarzyło się z narodem niemieckim.
W szkołach literatura niemiecka została usuwana, z koncertów znikały kompozycje Mozarta i Beethovena, sklepikarze o niemieckich nazwiskach byli napadani. Powstało ugrupowanie Ligi Antyniemieckiej.
Król został zmuszony przez swojego premiera do usunięcia z kaplicy św. Jerzego w Windsorze sztandarów ośmiu kawalerów Orderu Podwiązki (ustanowił ją król Edward III w 1348 r.). Dla Jerzego bezmyślne było odrzucanie wszystkiego, co niemieckie. Z tego względu odmówił usunięcia plakietek z imionami kawalerów. Uważał je za świadectwo historii. Twierdził również, że są ważniejsze oznaki patriotyzmu a owe działania uznał za pogwałcenie historii.
Wraz z dłuższym trwaniem wojny w niebezpieczeństwie znajdowała się monarchia. Tego nie mogła powstrzymać nawet popularność niektórych członków rodziny królewskiej. Dla ratowania korony król był gotowy zrobić wszystko.

RODZINA KRÓLEWSKA- KŁOPOTY
W marcu 1917 r. kuzyn Jerzego- car Mikołaj II i caryca Aleksandra Fiodorowna, z powodu rewolucji lutowej, byli zmuszeni do abdykacji.
Jerzy na początku zaproponował kuzynowi schronienie w Anglii. W drugiej połowie marca zmienił zdanie. Osobisty sekretarz króla, doradził, że w takim wypadku brytyjska monarchia konstytucyjna zostałaby skojarzona z obcą dyktaturą. Król musiał wziąć pod uwagę tę opinię. Najbardziej się właśnie obawiał niechęci społeczeństwa i osłabienia swojej pozycji. Bał się opinii obrońcy usuniętego ze stanowiska monarchy, w momencie, gdy jego on i jego rodzina byli zagrożeni. Carsko rodzina z Carskiego Sioła znalazła się w Tobolsku na Syberii. Kwietniem 1918 r. car wraz z żoną i dziećmi trafili do Jekaterynburga na Uralu. 3 miesiące później zostali tam zamordowani. W czerwcu 1918 r. Jerzy napisał w swoim pamiętniku o tym jak bardzo był przywiązany do Mikołaja i jakim był człowiekiem.
Rosło coraz bardziej grono ludzi, którzy uważali, że rodowe niemieckie nazwisko dynastii- Saxe-Coburg-Gotha (niem. Sachsen-Coburg-Gotha), to dowód na proniemieckie nastawienie. Premier dostawał listy z pytaniem, jak możliwa jest wygrana, skoro król jest Niemcem. Zwrócono się do dyrektora Królewskiego Kolegium Heraldycznego z wnioskiem o ustalenie rodowego nazwiska Jerzego V. W czasie, gdy akademicy dumali nad nazwiskiem króla, on znalazł rozwiązanie. Uznał, że powinien wykonać publiczny gest solidarności z angielską historią. Miał to być dowód na to, że on i jego przodkowie są ‘’swoimi ludźmi’’. Sekretarz króla- Lord Stamfordham, zauważył, iż król Edward III występował również jako Edward Windsor. Król darzył ogromnym zaufaniem swego sekretarza. Uznał, że skojarzenia z tym nazwiskiem są w 100% bezpieczne i podjął decyzję, że rodzina królewska będzie się nazywać Windsor.
W połowie lipca 1917 r. Rada Przyboczna przystał na stosowny dekret. 17 lipca (który był następnego dnia) we wszystkich brytyjskich gazetach ukazały się słowa: „(…) odtąd Dom Nasz i Ród zwać się będzie i winien być znany jako Dom i Ród Windsor; (…) Postanowiliśmy w imieniu Własnym oraz wszystk