Kazimierz Jagiellończyk
Zamień czytanie na oglądanie!
i ucz się szybciej!
Kazimierz IV Jagiellończyk.
Urodził się 30 listopada 1427 roku w Krakowie. Zmarł 7 czerwca 1492 roku w Grodnie.
W latach 1440-1492 wielki książę litewski.
W latach 1447- 1492 król Polski.
Uznawany za jednego z najbardziej aktywnych władców polskich. W okresie jego panowania dynastia Jagiellonów stała się jedną z najmocniejszych rodów w Europie.
Kazimierz był trzecim synem Władysława Jagiełły, który w momencie jego narodzin miał 76 lat. Matką Jagiellończyka była czwarta żona Jagiełły, Zofia Holszańska, która była córką Andrzeja Holszańskiego.
Miał dwóch rodzonych braci i dwie przyrodnie siostry:
Władysława III Warneńczyka, Kazimierza Jagiellończyka, Elżbietę Bonifację i Jadwigę Jagiellonkę.
Przyszły król został ochrzczony 21 grudnia 1427 roku, a swoje imię otrzymał po starszym, zmarłym w 1426 roku bracie.
Od samego początku Kazimierz wychowywany był pod bardzo czujnym okiem zarówno matki, jak i opiekunów, szczególnie podkanclerzego Wincentego Kota, a także Piotra z Rytra, rycerza.
Od małego dbano o jego dobrą edukację. Znał 2 języki: polski i rosyjski. Na dodatek aktywnie ćwiczyć tężyznę fizyczną. Jego ulubionym zajęciem były polowania.
Bezpośrednio po śmierci ojca na polskim tronie zasiadł Władysław, ówcześnie dziesięcioletni brat Kazimierza. Opiekę nad królewskimi dziećmi przejął Zbigniew Oleśnicki, krakowski biskup, który w młodzieńczych latach chłopca sprawował właściwą władzę w Królestwie Polskim.
W kwietniu 1438 roku za pośrednictwem Jana z Rokycan, została dokonana elekcja, w związku z którą na króla Czech został obrany Kazimierz Jagiellończyk, wtedy zaledwie 11- letni. W związku z tym działaniem nastąpił ruch Albrechta Habsburga, który był zainteresowany objęciem tronu. Jako pierwszy, w czerwcu tego samego roku, wkroczył do Pragi i jako pierwszy koronował się na jej króla.
W związku z małą szansą na wygraną, polskie stronnictwo dworskie zrezygnowało z planów obsadzenia Kazimierza na króla Czech.
W 1440 roku nastąpiły niepokoje na Litwie związane z zamordowaniem Zygmunta Kiejstutowicza. Wystąpiła obawa zerwania unii Polsko-Litewskiej.
29 czerwca 1440 roku Kazimierz Jagiellończyk został wybrany na wielkiego księcia litewskiego. Wybór ten spowodował zerwanie unii Polsko- Litewskiej.
Na Litwie Kazimierz sprawował władzę aż do 1492 roku. Początkowo rządzony przez doradcę, wraz z upływem lat zdołał się uwolnić od wpływów innych. W latach 1440-1441 udało się młodemu Kazimierzowi skutecznie rozwiązać bunt pospólstwa w Smoleńsku. Wtedy także na namiestnika smoleńska mianował Andrzeja Sakowicza.
W 1444 roku Jagiellończykowi udało się rozwiązać spór Litwy z Mazowszem o Podlasie, a dokładnie o ziemię drohicką. W wyniku tego działania autorytet księcia wzrósł znacząco wśród bojarstwa litewskiego.
Kilka lat później, w 1444 roku, rozpoczął wojnę o ziemię nad Wiaźmą przeciw Moskwie.
10 listopada 1444 roku w bitwie pod Warną zginął Władysław III, brat Kazimierza.
W kwietniu następnego roku podczas zorganizowanego zjazdu w Sieradzu uznano, że młodszy brat powinien otrzymać polską koronę.
Kazimierz nie spieszył się z obraniem tronu. Miał własne plany, które chciał zrealizować, aby mógł jednocześnie objąć dwa trony. W celu utrzymania władzy na Litwie, zawarł porozumienie z Konradem von Erlichshausenem, wielkim mistrzem krzyżackim.
W końcu stronnictwo polskie, wobec braku ruchu ze strony Kazimierza, zaczęło wysuwać kolejnych kandydatów.
24 kwietnia 1446 roku uczestnicy zjazdu na zamku w Bełżycach obwołali Kazimierza królem Polski. W wyniku tego wydarzenia, po przybyciu posła Piotra Kurowskiego, Kazimierz w końcu przyjął polską koronę, jednocześnie stawiając swoje warunki, m.in. zapewnił sobie swobodny powrót na Litwę w razie, jeśli wystąpiłaby taka potrzeba.
W 1447 roku, po wybraniu na króla Kazimierza, została wznowiona unia polsko-litewska. Tym razem jednak różniła się tym, że była to tylko unia personalna, czyli taka, która pomimo wspólnego monarchy dwóch lub więcej krajów posiadała odrębność zarówno pod względem politycznym, jak i prawnym.
W kolejnych latach, 1448, 1451, jak i 1453 następowały zjazdy polsko-litewskie.
W 1449 roku swój ruch w celu objęcia tronu litewskiego, wykonał Michajłuszka popierany przez Tatarów, biskupa krakowskiego Oleśnickiego, jak i przez ród Olelkowiczów.
Kazimierzowi udało się skutecznie wygrać wyprawę przeciwko rywalowi. Michajłuszka uciekł do Moskwy, gdzie wkrótce potem został otruty. Stronników Michajłuszki odsunął od stanowisk, a książętom Olelkowiczom za współpracę odebrał tytuły książąt.
W związku z objęciem władzy w Polsce, Kazimierz ustanowił na Litwie radę wielkoksiążęcą, która sprawowała władzę pod jego nieobecność. W jej składzie występowali: biskupi żmudzcy i wileńscy, urzędnicy ziemscy, dworscy oraz państwowi.
W czasie całego panowania Kazimierza, na terenach litewskich znacząco rozwinęła się gospodarka. Szczególny tego wyraz można było zauważyć w miastach. W 1490 roku doszło do założenia mennicy wielkoksiążęcej, której zadaniem było bicie litewskich pieniędzy.
Na króla Polski Kazimierz został koronowany 25 czerwca 1447 roku przez arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa polski Wincentego Kota w katedrze wawelskiej.
W pierwszych latach swoich rządów król kilkukrotnie odmawiał swoim możnowładcom zatwierdzania przywilejów, w związku z czym ta warstwa stała się jego głównym oponentem. Swoją uwagę Kazimierz skupił więc na średniej szlachcie.
Największym wrogiem króla okazał się biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki, który bardzo pragnął dostać władzę w swoje ręce. Związał swoją przyszłość z opozycją litewską, która była prowadzona przez księcia Michała Bolesława Zygmuntowicza. Polski opozycjonista starał się namówić szlachtę do obrócenia się przeciwko Kazimierzowi ogłaszając, że król wywoził Polskie skarby na Litwę.
W końcu Kazimierz w Zielone Świątki 1452 roku zwołał swoich zwolenników, a więc także przeciwników Oleśnickiego na zjazd do Sandomierza. Niektórzy z członków to: Jan Gruszczyński, Łukasz Górka, Mikołaj Szarlejski czy panowie krakowscy. Obrady trwały tydzień. Obie strony chciały uniknąć wojny domowej, wobec czego kardynał wysunął propozycję spotkania. Król zgodził się na spotkanie, Oleśnicki z kolei nie powziął kroków w celu zażegnania konfliktu, dolał tylko oliwy do ognia, przedstawiając władcy listę, w większości nieprawdziwych, zarzutów.
Konflikt stał się coraz bardziej zaogniony. Pomiędzy mężczyznami nigdy nie doszło do zgody. Spór ustało dopiero w momencie śmierci kardynała w 1455 roku.
W celu uzyskania wsparcia szlachty w najbliższej przyszłości, kiedy to król planował wojnę z Krzyżakami, władca na zjeździe szlachty koronnej 24 czerwca 1453 roku w Piotrkowie potwierdził uznanie przywilejów szlachty.
W związku z wycofania się roszczeń Korony do Wołynia, w kwietniu 1454 roku doszło do zażegnania sporów pomiędzy Polską a Litwą.
19 marca 1454, w związku z opanowaniem Oświęcimia w 1452 roku, Kazimierz zmusił księcia Jana IV do złożenia mu hołdu lennego.
Ostatnim sukcesem króla na Śląsku był zakup księstwa oświęcimskiego i włączenie go do Korony.
Nadrzędnym celem króla Kazimierza Jagiellończyka było odebranie zakonowi Pomorza Gdańskiego.
Wysokie cła nakładane przez Krzyżaków powodowały zahamowanie kontaktów z miastami pomorskimi, co prowadziło do strat w handlu zagranicznym.
Księstwo Krzyżackie przeżywało kryzys. W 1410 roku przegrali bitwę pod Grunwaldem, a następnie zawarte traktaty pokojowe z: Polską w 1411 roku i 1435 roku, i z Litwą w 1422 roku, powoli doprowadzały zakon do upadku.
W 1440 roku powstała antykrzyżacka organizacja, Związek Pruski, którego członkowie zwrócili się do polskiego władcy o możliwość przejęcia władzy.
Fryderyk III, po wstawiennictwie zakonu, zawyrokował rozwiązanie tej organizacji, co się nie stało.
6
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!