Konstantyn Wielki

Konstantyn I, znany również jako Konstantyn Wielki, był cesarzem rzymskim w latach 306-337. Flavius Valerius Constantinus, bo tak brzmiało jego pierwotne imię, urodził się w mieście Naissus należącym do prowincji Dardania w Moezji, 27 lutego prawdopodobnie około 272 roku naszej ery. Konstantyn był synem Flawiusza Konstancjusza oraz jego żony Heleny. Ojciec Konstantyna był oficerem armii rzymskiej urodzony w Dacia Ripensis, który był w późniejszym czasie jednym z czterech cesarzy Tetrarchii. Matka Konstantyna była Greczynką niskiego pochodzenia. Konstantyn stał się głównym kandydatem do przyszłej nominacji na cezara, gdy tylko jego ojciec objął to stanowisko. Wtedy też, około roku 293, udał się na dwór Dioklecjana, gdzie żył jako pretendent na dziedzica swego ojca. Konstantyn otrzymał formalne wykształcenie na dworze Dioklecjana, gdzie uczył się między innymi literatury łacińskiej, greki i filozofii. Środowisko kulturalne w miejscu przebywania młodzieńca było otwarte, płynne i mobilne społecznie. Konstantyn mógł w nim obcować z intelektualistami zarówno pogańskimi, jak i chrześcijańskimi. Być może młodzieniec uczęszczał również na wykłady Laktancjusza, chrześcijańskiego uczonego łaciny z tego miasta. Ponieważ Dioklecjan nie do końca ufał Konstantemu (a żaden z tetrarchów nie ufał w pełni swoim współpracownikom) Konstantyn był trzymany na jego dworze w pewnym sensie jako zakładnik. Był on swoistego rodzaju narzędziem mającym zapewnić jak najlepsze zachowanie. Konstantyn był jednak znaczącym członkiem dworu. Między innymi walczył za Dioklecjana i Galeriusza w Azji i zasiadał w różnych trybunałach. Konstantyn służył z wyróżnieniem pod rządami cesarzy rzymskich Dioklecjana i Galeriusza. Prowadził on również kampanię przeciwko barbarzyńcom nad Dunajem w 296 roku naszej ery i walczył z Persami pod Dioklecjanem w Syrii rok później. Walczył on również pod Galeriuszem w Mezopotamii w latach 298-299 naszej ery. Pod koniec 305 roku naszej ery został on zaś mianowany trybunem pierwszego rzędu. Konstantyn powrócił do Nikomedii z frontu wschodniego wiosną 303 roku. Było to przybycie w samą porę, by być świadkiem początków „Wielkiego Prześladowania” Dioklecjana, które było najcięższym prześladowaniem chrześcijan w historii Rzymu. Mało prawdopodobne jest jednak, by Konstantyn odegrał jakąkolwiek rolę w prześladowaniach. Chociaż żaden współczesny chrześcijanin nie zakwestionował Konstantyna za jego bezczynność w czasie prześladowań, to jednak przez całe jego życie pozostawała ona jego polityczną odpowiedzialnością. Z tego też powodu po przejściu na chrześcijaństwo próbował jakoś wynagrodzić chrześcijanom swoje lata bezczynności podczas ich prześladowań przez Dioklecjana. 1 maja 305 roku Dioklecjan, w wyniku wyniszczającej choroby, ogłosił swoją rezygnację. W równoległej ceremonii w Mediolanie to samo uczynił Maksymian. Wtedy to Konstancjusz (ojciec Konstantyna) i Galeriusz zostali awansowani na augustów, a Severus i Maximinus, siostrzeniec Galeriusza, zostali mianowani odpowiednio ich cezarami. Podobno Galeriusz w kolejnych miesiącach próbował pozbyć się Konstantyna, jako ewentualnego przyszłego następcy, poddając go wielu ciężkim próbom, z których mężczyzna wychodził jednak zawsze zwycięsko. Konstantyn dostrzegł ukryte niebezpieczeństwo pozostawania na dworze Galeriusza, gdzie był przetrzymywany jako pewnego rodzaju zakładnik. Jego kariera zależała jednak wówczas od tego, czy zostanie uratowany przez ojca na zachodzie. Konstancjusz szybko zainterweniował. Późną wiosną lub wczesnym latem 305 roku naszej ery Konstancjusz poprosił o urlop dla syna, by ten pomógł mu w kampanii w Brytanii. Mówi się, że po długim wieczorze spędzonym na piciu Galeriusz przychylił się do tej prośby. Konstantyn później nocą uciekł z dworu, aby przypadkiem Galeriusz nie zmienił swojej decyzji. Wtedy to Konstantyn dołączył do ojca w Galii w Bononii przed latem 305 roku. Konstantyn zdołał spędzić u boku ojca rok w północnej Brytanii, prowadząc latem i jesienią kampanię przeciwko Piktom za Murem Hadriana. Konstancjusz w trakcie swego panowania jednak ciężko zachorował i zmarł 25 lipca 306 roku w Eboracum. Przed śmiercią zadeklarował jednak swoje poparcie dla podniesienia Konstantyna do rangi pełnego augusta. Konstantyn po śmierci ojca został ogłoszony augustem. Konstantyn wysłał Galeriuszowi oficjalne zawiadomienie o śmierci Konstancjusza i zostania augustem. Zażądał uznania go za następcę tronu ojca, a odpowiedzialność za bezprawne wstąpienie na tron zrzucił na swoją armię. Galeriusz wpadł w furię z powodu tej wiadomości. Jego doradcy uspokajali go i argumentowali, że jawne odrzucenie żądań Konstantyna oznaczałoby pewną wojnę. Galeriusz był zmuszony pójść na kompromis. Nadał wówczas Konstantynowi jednak niższy tytuł „cezara”, a nie „augusta”. Konstantyn przyjął tę decyzję, wiedząc, że usunie ona wątpliwości co do jego prawowitości. Część imperium Konstantyna obejmowała Brytanię, Galię i Hiszpanię, a on sam dowodził jedną z największych armii rzymskich, która stacjonowała wzdłuż ważnej granicy na Renie. Konstantyn rozpoczął wówczas gruntowną rozbud