Koronacja Władysława Łokietka
Zamień czytanie na oglądanie!
i ucz się szybciej!
Historia polityczna Polski na przełomie XIII i XIV wieku jest bardzo trudna oraz wyjątkowo zawiła. Wielu uczniów szkół podstawowych oraz liceów narzeka i z niechęcią sięga po książki historyczne z tego okresu. Dużo zawiłości i brak zrozumienia mechanizmów ówczesnej władzy powoduje, że czujemy pewien rodzaj niesmaku przy zagłębianiu się w tajemnice rodzin książąt rządzących poszczególnymi dzielnicami i królów. Z zażenowaniem czyta się o sprzedaży polskich ziem, czy tytułów. Ciekawe jest to, że żaden z władców dzielnicowych nie chciał rezygnować z władzy dziedzicznej na stałe. Szczególnie gorącym okresem, obfitującym w kryzysy w Europie środkowowschodniej dotyczy lat od 1306 do 1310 – w grę wchodziły trony: czeski, polski, rzymski i węgierski. Wszędzie sytuacja była napięta i konkurowały ze sobą rody oraz zmagały się ze sobą w walkach o tron. Scena polityczna ówczesnych wieków była niezwykle ciekawa, a kryzys nosił nazwę „kryzysu sukcesyjnego”.
Jeszcze w 1300 roku panował w Królestwie Polskim Wacław II, który był korowany przez biskupa gnieźnieńskiego Jakuba Świnkę. Co spowodowało, że to nie Polak, ale Czech założył koronę króla Polski? Cóż, sytuacja była wtedy bardzo trudna – Przemysł II przekazał właśnie Wacławowi II władzę w Wielkopolsce. Koronacja oznaczała więc, że władzę sprawował właśnie pochodzący z rodu Przemyślidów, syn króla Czech – Wacław. Taka sytuacja oznaczała dla Władysława Łokietka jedno – porażkę, którą musiał udźwignąć. W konsekwencji został zmuszony żyć na wygnaniu. Stał bowiem w opozycji do władzy, ale na szczęście miał poparcie w postaci papieża Bonifacego i króla Węgier, który obawiał się, że Czechy będą rosły w potęgę.
W tym czasie na Śląsku rządził Henryk III głogowski. Po śmierci księcia Bolko I jaworskiego, który rządził we Wrocławiu – Henryk III głogowski i Wacław II zaczęli walczyć o miasto. Wacław zwyciężył i objął rządy też nad Wrocławiem, a swoją córkę oddał Bolesławowi III Rozrzutnemu i zawarł układ Marchią Brandenburską.
Na Kujawach zaś, rządzili książęta, którzy byli spokrewnieni z Władysławem Łokietkiem – Siemowit w księstwie dobrzyńskim. Pozostali bracia byli skonfliktowani z Siemowitem, a co za tym idzie – sprzyjali Wacławowi II. Byli to: Leszek – panował w Inowrocławiu, Przemysł w Bydgoszczy oraz Kazimierz, który rządził w Gniewkowie.
Na Mazowszu sytuacja przedstawiała się następująco – rządził tu Bolesław II mazowiecki, którego małżonka miała na imię Kunegunda i była siostrą Wacława II. Nie dziwi zatem fakt, że książę z Mazowsza początkowo sprzyjał szwagrowi, później się to zmieniło. Zaczął sprzyjać Władysławowi Łokietkowi, co sprowokowało do pewnych niepożądanych działań ze strony czeskiej i wyprawy na Mazowsze, które zostało narażone na ogrom zniszczeń na tych terenach. Mimo tak silnego nacisku – książę nie uznał korony Wacława II.
Wacław II panował zatem od 1278 do 1305 roku – królem Polski był od 1300 roku, a królem Czech od 1297 roku. Czym zasłynął dla Polaków? Niestety niczym szczególnym. W spadku zostawił nieodwracalną zależność lenna książąt śląskich od Czech. Zatem jego władza opierała się na Czechach i Niemcach, a ci zaczęli sobie nieźle poczynać na ziemiach polskich i dopuścili się wielu niecnych czynów oraz nieprawości.
W chwili śmierci Władysława Łokietka w 1333 roku Królestwo Polski obejmowało Małopolskę, Wielkopolskę, ziemię łęczycką, ziemię sieradzką, księstwa jaworskie i świdnickie, czyli znaczną część Śląska. Początki jego władania nie były jednak łatwe, a dochodzenie do władzy wiązało się z licznymi porażkami i wymagało od przyszłego króla uporu i niezłomnej wiary w to, co robi. Łokietek żył w latach od 1260 lub 1261 (data narodzin jest trudna do jednoznacznego wskazania) do 1333 roku. Koronacja i władanie Polską należy liczyć od 1320 roku. Dochodzenie do władzy było czasochłonnym wyzwaniem, by się o tym przekonać musimy sięgnąć do początków. Warto wspomnieć, że w 2020 roku obchodziliśmy 700 rocznicę koronacji Władysława Łokietka. Dokładna data koronacji na króla Polski to 20 stycznia 1320 roku. Miało to miejsce na Wawelu w Krakowie, co nie jest tak oczywiste, bo wcześniej koronowano królów w katedrze w Gnieźnie (Bolesław Chrobry, Mieszko II, Bolesław Śmiały, Przemysław II, Małgorzata i Wacław II). W wydarzeniu tym brał jednakże udział biskup gnieźnieński – Janisław. Koronacja w Krakowie była istotnym elementem polityki. Fakt ten stanowił zwrot w historii naszej państwowości, ponieważ oficjalnie zamknęło to okres politycznego zamętu – nazywany później rozbiciem dzielnicowym. Dzięki koronacji Łokietka konflikt został zażegnany. Kraków zyskał na znaczeniu i ogłoszono gród stolicą naszego kraju, który stał się najważniejszym miejscem i siedzibą królów. Po śmierci Władysława Łokietka jego ciało spoczęło w katedrze wawelskiej.
Zacznijmy od początku. Młodszy brat Leszka Czarnego (przyrodni starszy brat Władysława Łokietka) przejął dziedziczne księstwo kujawskie, ale pragnął zjednoczenia wszystkich ziem. W latach 1296 – 1300 przyłączał do swojej dzielnicy kolejne tereny. Zaczął od ziemi łęczyckiej, potem Wielkopolskę, a następnie Pomorze Gdańskie. Po śmierci Leszka Czarnego władze przejął Władysław Łokietek. Panował i był księciem w Brześciu oraz na ziemi sieradzkiej. Niestety śmierć brata spowodowała konflikt i walkę o panowanie. Podczas walk o objęcie tronu krakowskiego aż dwukrotnie Łokietek zajmował Kraków i niestety aż dwukrotnie musiał uciekać. Po raz pierwszy wypędzono go w 1289 roku przez księcia wrocławskiego Henryka IV Probusa. Natomiast po raz drugi uciekał przed królem czeskim – Wacławem II. Do Polski powrócił dopiero w 1304 roku. Nie byłoby to możliwe bez wsparcia Węgier. Dzięki wojsku węgierskiemu zapanował nad dużym obszarem Polski: ziemią wiślicką i sandomierską, czyli nad terenem Małopolski oraz nad ziemią sieradzką, łęczycką i sandomierską. Wkrótce zmarł Wacław II, a rok później też Wacław III – szesnastoletni nowy władca Czech, co było istotną przeszkodą i spowodowało kolejny zamęt w polityce. Łokietek mógł powrócić. Miał ogromne poparcie ze strony rycerstwa i książąt Mazowsza, którzy ogłosili wobec niego neutralną przychylność. Niestety miał też wrogów. Nie popierali go książęta wielkopolscy, którzy byli zwolennikami Wacława II.
Kiedy zmarł czeski władca Wacław III, a miało to miejsce podczas wyprawy do Polski – 8 sierpnia 1306 roku w Ołomuńcu, Władysław Łokietek mógł zacząć działać i starać się o tron. Zarówno w Czechach, jak i w Polsce, rozpoczęła się walka o władzę. W Polsce liczyli się, więc Łokietek, który miał Małopolskę i Henryk III, który miał pod władaniem Wielkopolskę.
Łokietek zajął zatem Kraków wraz ze znaczą częścią Małopolski. Liczył na poparcie mieszczan. Miało to miejsce w 1306 roku. Taka sytuacja była raczej korzystna dla tego miasta, ponieważ Władysław Łokietek nadał mu wiele przywilejów, czym z oczywistych względów zyskał upragnioną przychylność mieszczan. Podporządkował sobie wspomnianą ziemię sieradzka i łęczycką oraz Kujawy (z wyjątkiem dwóch miast – Brześcia i Radziejowa) oraz, co jest bardzo istotne, Pomorze Gdańskie, które niestety Łokietek utracił w 1308 roku.
Dodatkowe wsparcie Łokietek uzyskał od Węgier – od Karola Roberta. Ten sojusz polsko-węgierski będzie przez wiele lat podstawą polskiej polityki. Przypomnijmy, jeszcze w 1304 roku, korzystając z zamieszania i uwagi skierowane na wojny dwóch Wacławów, Władysław Łokietek wyruszył na wyprawę, która prowadziła przez rzekę Dunajec i Poprad. Po co? By opanować nowe ziemie i rozpocząć zjednoczenie kraju. Zaczął od ziemi sieradzkiej i łęczyckiej, ale to Kraków wywiódł go na czoło graczy o tron. To miej więcej w tym okresie Wacław III został zamordowany podczas wyprawy do Polski, ale dzięki temu najazd czeski na Małopolskę nie doszedł do skutku.
Władysław Łokietek, kiedy zdobył władzę nad tymi dzielnicami, obsadził najważniejsze funkcje w kraju i urzędy swoimi krewnymi oraz ludźmi, którzy dawali mu gwarancję posłuchu i uznania go jako króla. Takie działanie niestety nie podobało się rodowi Świeców i wywołało kolejny, choć nieunikniony bunt. W konsekwencji ród złożył hołd lenny Brandenburgii, co spowod
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!