Mohammad Reza Pahlavi znany jest również jako Mohammad Reza. Urodził się on 26 października 1919 roku w Teheranie. Był on Szachem Cesarskiego Stanu Iranu od 16 września 1941 roku do czasu obalenia go w czasie rewolucji irańskiej 11 lutego 1979 roku. Łącznie zatem był szachem niemal 38 lat. Był on ostatnim szachem Iranu. Ze względu na jego status ostatniego szacha Iranu często znany jest nieraz po prostu jako szach. Mohammad Reza Shah przyjął tytuł Shahanshah, czyli Króla Królów 26 października 1967 roku. Był on drugim i ostatnim monarchą z rodu Pahlavi. Mohammad Reza Shah Pahlavi posiadał również kilka innych tytułów. Między innymi tytułowany był jako Aryamehr, czyli „Światło Aryjczyków” oraz Bozorg Arteshtaran tłumaczone jako „Głównodowodzący”. Miał on podobno marzenie nazywane często przez niego Wielką Cywilizacją w Iranie. Próbując je zrealizować doprowadził do znacznej modernizacji przemysłowej i wojskowej w kraju. Doprowadził również do znacznych reform gospodarczych i społecznych.
Mohammad Reza doszedł do władzy w czasie trwania II wojny światowej. Stało się to tuż po tym, jak inwazja angielsko-sowiecka zmusiła do abdykacji jego ojca, Rezę Szacha Pahlawiego. Podczas rządów Mohammada Rezy brytyjski przemysł naftowy został na krótko znacjonalizowany przez irańskiego premiera Mohammada Mosaddegha. Było tak do momentu, gdy wspierany przez Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone zamach stanu obalił Mosaddegha i przywrócił zagraniczne firmy naftowe na mocy umowy konsorcyjnej z 1954 roku. W październiku 1971 roku w Iranie obchodzono akurat 2500 rocznicę nieprzerwanej perskiej monarchii od momentu założenia imperium Achemenidów przez Cyrusa Wielkiego. Właśnie wtedy równocześnie z tymi obchodami Mohammad Reza zmienił punkt odniesienia irańskiego kalendarza. Zmienił go z hegira, czyli kalendarza irańskiego na początek Pierwszego Imperium Perskiego, mierzony od koronacji Cyrusa Wielkiego. Mohammad Reza wprowadził również wówczas Białą Rewolucję. Była to seria reform gospodarczych, społecznych oraz politycznych z zadeklarowanym zamiarem przekształcenia Iranu w światową potęgę. Na myśli była również modernizacja narodu między innymi poprzez nacjonalizację niektórych gałęzi przemysłu oraz przyznanie kobietom praw wyborczych. Podczas 38-letnich rządów Mohammada Rezy Pahlaviego, Iran wydał miliardy na przemysł, edukację, zdrowie i siły zbrojne. Kraj ten cieszył się wówczas znacznym wzrostem gospodarczym przewyższającym Stany Zjednoczone, Anglię oraz Francję. Dochód narodowy wzrósł również aż 423 razy. Do 1977 ro
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!
Wystąpił błąd, spróbuj ponownie :(
Udało się! :) Na Twojej skrzynce mailowej znajduje się kod do aktywacji konta
";
oku zaś wydatki Iranu na służby zbrojne uczyniły go piątą najsilniejszą armią na świecie. Jednak po pewnym czasie przypadającym na 38 rok jego panowania Mohammad Reza stracił poparcie irańskiego duchowieństwa szyickiego i klasy robotniczej. Przyczyną takiego stanu rzeczy była jego domniemana korupcja związana z nim samym i rodziną królewską. Kolejną przyczyną było tłumienie sprzeciwu politycznego przez irańską agencję wywiadowczą SAVAK, powszechne tortury i kary więzienia dysydentów politycznych, delegalizacja partii Tudeh, a także wsparcie USA i Wielkiej Brytanii dla jego reżimu. Punktem zapalnym była również polityka modernizacji, laickość lub świeckość, konflikt z bogatymi kupcami zwanymi bazarami, stosunki z Izraelem oraz starcia z lewicowcami i islamistami. Do 1978 roku niepokoje polityczne przerodziły się w rewolucję ludową, która w rezultacie doprowadziła do obalenia monarchii. Wówczas na placu Dżaleh doszło do masakry roku 1978. Wówczas to podczas zamieszek wojsko szacha zastrzeliło od setek do tysięcy protestujących, jednak ich dokładna liczba nie jest znana. Podczas tych licznych protestów doszło do pożaru kinie Cinema Rex. Zostało ono podpalone i winą za wywołanie tego pożaru błędnie, obwiniano SAVAK w Abadanie. Dochodziło również do ucieczek i buntów w siłach zbrojnych Iranu. Podczas licznych protestów w czasie święta Muharram wzięło udział nawet około 5 milionów Irańczyków. Również w tym czasie odbyło się spotkanie zachodnich przywódców, które szach odebrał jako wycofanie ich poparcia. Te wszystkie wyżej wymienione wydarzenia sprawiły, że pozycja Mohammada Rezy Pahlavi w Iranie stała się nie do utrzymania. 17 stycznia 1979 roku opuścił on Iran i udał się na wygnanie. Szach powiedział wówczas, iż udaje się na wygnanie, aby nie doprowadzać do jeszcze większych zamieszek. Mówił, że wolałby odejść niż strzelać do swoich ludzi. Jednak mówi się, że liczba osób zabitych przez szacha i jego wojsko podczas rewolucji wahała się od tysięcy do niemal 60 tysięcy (w zależności od tego, czy informacje te podawały kraje Zachodu, czy też Republiki Iranu). Niedługo później irańska monarchia została formalnie zniesiona. Iran zaś ogłoszono republiką islamską pod przewodnictwem Ruhollaha Chomeiniego. Szach zmarł 27 lipca 1980 roku na wygnaniu w Egipcie, gdzie ówczesny prezydent tego kraju Anwar Sadat udzielił mu azylu. W chwili śmierci miał on 60 lat. Mówi się, iż do tego stopnia tęsknił on za swoim krajem, iż pod łóżkiem trzymał worek irańskiej ziemi. Mohammad Reza został pochowany w meczecie Al Rifa’i w Kairze.
Dodaj komentarz jako pierwszy!