Rozpad ZSRR
Historią ZSRR zajmuję się już wiele lat, nadal zastanawia mnie w jaki sposób idea, która miała przynieść ludziom lepsze jutro była w stanie zaprowadzić taki chaos, tak wielkie spustoszenie oraz cierpienie.
Szukając przyczyn upadku ZSRR, powrócę do początku, kiedy to Lenin powołał to państwo do funkcjonowania. Państwo miało być nowoczesne, jednak ludzie, którzy je tworzyli byli owocem swych czasów. W cenionej przeze mnie książce 'Dom Władzy’ Yuri Siezkine zaznacza, że państwo tworzyli ludzie, czytający literaturę sprzed rewolucji.
Przez długi czas, czytałem wszystko, co mi się trafiło w ręce o Kraju Rad, już na początku zostały popełnione kardynalne błędy, jak mord na rodzinie carskiej, walka z Cerkwią.
Lata stalinizmu były okresem stagnacji, marksiści perorują jak to bardzo do przodu poszła Rosja. Zasadne jest zastanowienie się, jak proces przemian wyglądałby, gdyby pozwolono na reformy Siergiejowi Witte?
Józef Stalin zdołał wygrać II Wojnę Światową, tylko stało się to zbyt wielkim kosztem.
Janusz Korwin- Mikke stwierdził swego czasu, że państwa nie upadają dlatego, że są rządzone przez despotów, tylko z powodu, że gospodarka jest nierentowna.
Komunizm wojenny nie zdał egzaminu, okazało się, że gospodarka centralnie planowana której model był uważany za skuteczny, w praktyce jest błędnym wyjściem. W 1921 r. należało przejść od komunizmu wojennego w kierunku NEP, bardzo szybko bolszewicy przyznali przed całym światem, że nie potrafią sobie radzić z własnymi problemami.
Michaił Gorbaczow wierzył, że państwo którego podstawy są chore, można zreformować. Cały okres jego rządów miał być czasem uzdrawiania państwa. Po okresie geriatrokracji, przyszedł młody, ambitny, inteligentny przywódca. Sekretarz ten nie wiedział, że państwa nie uda się skutecznie zreformować.
Tragedia w Czarnobylu spowodowała, że Ukraińcy i Białorusini stracili zaufanie do Moskwy.
Michaił Gorbaczow miał problemy z Kazachską SRR, gdzie po zmianie władz doszło do licznych protestów.
Na Zakaukaziu, kłopotem był spór o Górski Karabach. Sytuacja geopolityczna w tamtym obszarze była poniekąd spuścizną po Józefie Stalinie, który nie potrafił wyjaśnić tamtejszego konfliktu. Ormianie oraz Azerowie przeprowadzali wzajemne rzezie, czego przykładem chociażby rzeź Ormian w Sumgaicie. Kryzys jeszcze mocniej uwidocznił, że Kreml nie jest w stanie skutecznie sobie radzić.
Białorusini dowiedzieli się o masakrze w Kuropatach, gdzie władze bolszewickie zamordowały setki tysięcy osób w okresie 1937-1941.
Kraj Rad musiał sobie radzić z klęskami naturalnymi, czego przykładem trzęsienie ziemi w Armenii.
Michaił Gorbaczow od samego początku nie miał szans, by skutecznie zreformować kraj. Brakowało we wcześniejszym okresie pomysłu na to, by państwo rozwijało się prężnie, czasy Leonida Breżniewa były kojarzone ze stagnacją.
Swoje zrobił kryzys w Afganistanie, Kraj Rad stracił na tamte działania wiele pieniędzy.
W Polsce, komuniści byli zmuszeni rozmawiać z opozycjonistami.
Doktryna Sinatry zastąpiła doktrynę Breżniewa, co spowodowało, że satelity radzieckie mogły na własną rękę układać stosunki w państwie.
W kwietniu 1989 r. doszło do masakry w Tbilisi.
W latach 80. XX w. wiele problemów, które wcześniej mogły być skutecznie skrywane pod dywan, nagle zaczęły wybuchać. Chodzi mi tutaj o mord na Turkach Meschetyńskich.
W VI 1989 r. odbywają się w Polsce częściowo wolne wybory. Dziś wiemy jak potoczyła się dalej historia, jednak w tamtym czasie niczego nie można było być pewnym. Jednym z haseł partii był slogan 'wiosna nie będzie ani nasza ani wasza, lecz socjalistyczna’.
Na Węgrzech odbyły się obrady Trójkątnego Stołu, znowu jak to miało miejsce w 1956 r. Bratankowie poszli w następstwie za Polakami.
W Kazachstanie doszło do zamieszek w Nowym Uzenie, gdzie starły się pomiędzy sobą narody kaukaskie.
Na obszarze Gruzji doszło do starć Gruzinów z Abchazami.
Górnicy z Kraju Rad wszczynali strajki. Co ciekawe, nawet w największych miastach w sklepach brakowało podstawowych produktów.
W bardzo podobnym czasie na ulice wyszli górnicy z Donbasu, z Kuzbassu, również z Karagandy.
Coraz częściej domagano się, by KPZR odeszła od władzy, nie podobało się ludności, że ma ona monopol na władzę.
Donbas żądał, żeby Ukraina odłączyła się od Kraju Rad.
Bałtowie utworzyli bałtycki łańcuch, żeby pokazać swe niezadowolenie z postanowień porozumienia Ribbentrop- Mołotow z sierpnia 1939 r.
Mołdawianie również protestowali, przeprowadzili zamieszki w Kiszyniowie.
9 XI 1989 r. upada Mur Berliński, do którego zburzenia nawoływał już wcześniej prezydent USA, Ronald Reagan. Jeszcze wcześniej, J.F. Kennedy wypowiedział znamienne słowa 'Ich bin ein Berliner’.
Władzę w Bułgarii stracił Todor Żiwkow. Polityk ten był poniekąd czarną owcą, którą Bułgarzy musieli przecież znaleźć, by wytłumaczyć sobie fakt, że od dekady kraj przechodzi stagnację.
Gagauzi stworzyli swe autonomiczne państwo, by chronić się przed Mołdawianami.
Czechosłowacy przeprowadzili Aksamitną Rewolucję.
W grudniu 1989 r. doszło do przemian w Rumunii, Nicole Ceaucescu wraz z małżonką zostali zamordowani przez rodaków.
Republika Tuwy domaga się autonomii.
Tuwa do 1944 r. funkcjonowała jako niepodległe państwo, została bardzo mocno dotknięta przez stalinizm.
Jakucja również występuje przeciwko Rosjanom.
W XII 1989 r. Azerowie rozpoczynają demontaż granicy z Iranem.
Dlaczego ZSRR przegrał Zimną Wojnę?
Podobał mi się wykład prof.dr hab. Dariusza Stoli, który przyrównuje XX w. do XVII, mówiąc o wojnie 30-letniej, następnie o pokoju, paru latach niejasnych i zaognieniu stosunków. ZSRR przegrał Zimną Wojnę, trudno jeszcze ocenić tamto wydarzenie.
Kraj Rad był największym państwem ze wszystkich, które znajdowały się na mapie.
ZSRR upadł prędko, do jego upadku przyczynili się Ronald Reagan, Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II oraz setki tysięcy zwykłych ludzi. Jesień Narodów polegała na tym, że zwykli ludzie zaczęli oddolnie niszczyć Kraj Rad, poprzez liczne wystąpienia antyrządowe.
Na pocz. lat 80. XX w. wydawało się, że Zimna Wojna potrwa jeszcze kilkadziesiąt lat, gdyż weszła wtedy w fazę spokojną. Kryzys Kubański uzmysłowił wszystkim, że bez sensu jest ryzykować życie, zwłaszcza własne z błahych przyczyn. Przywódcy ZSRR przyłączyli łączę pomiędzy Waszyngtonem oraz Moskwą, by móc prowadzić między sobą obopólny dialog. Gorąca linia miała posłużyć kontaktowi między światowymi przywódcami, kiedy sytuacja zaogni się.
Chińczycy pokłócili się z Sowietami, oba te państwa dążyły do przewodzenia wspólnocie komunistycznej, miały ku temu podstawy. Amerykanie zachęcili Chińczyków do współpracy. Sojusz amerykańsko- chiński, który wydawał się mało realny zaistniał, natomiast Sowieci musieli od tego czasu trzymać nad granicą chińską dodatkowe dywizje. Polityka opiera się przede wszystkim na pragmatycznych założeniach, prędzej czy później ideologia musi ustąpić.
Pośrednią przyczyną upadku Kraju Rad był źle rozegrany spór z Chińczykami, znowu mamy tutaj pokłosie stalinizmu, kiedy to Gruzin traktował Azjatów w sposób protekcjonalny, z wyraźną wyższością.
Pod koniec lat 70. XX w. polityka Détente rozpada się, okazuje się, że pokojowe współistnienie na dłuższą metę nie jest możliwe.
Zaczyna się okres, który historycy określają terminem II Zimnej Wojny, gdy to wydatki na zbrojenia są zwiększone.
Sowieci wycofali z Kuby broń nuklearną, Amerykanie natomiast z Turcji.
Zasada 'mad’ oznaczała wzajemnie gwarantowane zniszczenie. 'Mad’ oznacza szaleństwo nowoczesnej wojny, w której na pierwszy plan każdorazowo wysuwa się statystyka.
Statystyka jest niezbędna, by analizować współczesny świat. Mocarstwa wiedząc, że globalne starcie skończy się atomową apokalipsą, musiały wypracować strukturę współistnienia.
W trakcie konferencji w Helsinkach, Zachód zagwarantował Sowietom nienaruszalność granic. Kraj Rad obiecał, że będzie respektować prawa człowieka własnych obywateli. USA i ZSRR podjęły współpracę gospodarczą na polu edukacji i nauki, z założeniem, że oba supermocarstwa na takim rozwiązaniu skorzystają. Kosmonauci z ZSRR i astronauci z USA podali sobie rękę, miał to być znak, że wojn
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!