Władysław II Jagiełło

Jagiełło, w późniejszych latach zwany Władysławem II Jagiełło, żył w latach ok. 1352/1362 – 1 czerwca 1434 (niestety nie jest znana dokładna data jego narodzin, jednak rok szacowany jest na lata 1352-1362). Był on wielkim księciem litewskim od roku 1377 do swojej śmierci w 1434 roku, a następnie zaś został koronowany królem Polski i był nim w latach 1386-1434. Początkowo był królem Polski u boku swojej żony Jadwigi do 1399 roku, kiedy to ona zmarła, a następnie był jedynym władcą Polski. Od 1377 roku panował na Litwie jako jej wielki książę. Urodził się i wychował jako poganin. W 1386 roku zaś przeszedł na katolicyzm i przyjął chrzest w Krakowie jako Władysław. Był to krok konieczny, jeżeli chciał poślubić królewnę Jadwigę (późniejszego władcę Polski). Po przyjęciu chrztu ożenił się z młodziutką królewną Jadwigą i jako Władysław II Jagiełło został koronowany na króla Polski. W 1387 roku wielki książę litewski nawrócił na chrześcijaństwo kraj, z którego pochodził-Litwę. Jego samodzielne panowanie w Polsce rozpoczęło się w 1399 roku, po śmierci jego żony Jadwigi- KRÓLA Polski (ważna uwaga: Jadwiga nie była KRÓLOWĄ Polski!! Była ona koronowana na KRÓLA Polski, więc tak była tytułowana! Obecnie w literaturze zwrot królowa wobec Jadwigi jest błędny! Wziął się on prawdopodobnie z rodzaju żeńskiego i faktu, iż Król Jadwiga brzmi co najmniej dziwnie, a wszyscy są przyzwyczajeni do tytułu Królowej Elżbiety. Ale należy pamiętać, iż Jadwiga była KRÓLEM, nie KRÓLOWĄ!!). Samodzielne Panowanie Władysława II Jagiełły trwało kolejne trzydzieści pięć lat (do roku 1434) i położyło podwaliny pod wielowiekową unię polsko-litewską. Jagiełło należał do dynastii Jagiellonów w Polsce, która nosi jego imię. W Wielkim Księstwie Litewskim jego dynastia znana była wcześniej jako dynastia Giedyminowiczów. Dynastia ta rządziła obydwoma tymi państwami (Polską i Wielkim Księstwem Litewskim) aż do 1572 roku i stała się jedną z najbardziej wpływowych dynastii w późnośredniowiecznej i wczesnonowożytnej Europie. Za panowania Władysława II Jagiełły państwo polsko-litewskie było największym państwem w świecie chrześcijańskim.
Jagiełło był ostatnim pogańskim władcą średniowiecznej Litwy. Po wydarzeniu koronowania na króla Polski, w wyniku unii w Krewie z 14 sierpnia 1385 roku Władysław II Jagiełło zobowiązał się do przyjęcia chrztu przez Wielki Księstwo Litewskie. Unia w Krewie zwana nieraz również układem w krewie była dokumentem, w których były wyszczególnione zobowiązania Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec Królestwa Polskiego, które miały zostać spełnione, by małżeństwo Jadwigi oraz Jagiełły mogło dojść do skutku. Nowo powstała unia polsko-litewska stawiła czoła rosnącej potędze Krzyżaków w ogromnym jak na tamte czasy zwycięstwie sprzymierzonych księstw i królestw w bitwie pod Grunwaldem 15 lipca 1410 roku. Następnie zawarty pokój toruński z 1411 roku zabezpieczył granice Polski i Litwy oraz oznaczały pojawienie się sojuszu polsko-litewskiego jako znaczącej siły w Europie. Toruński traktat pokojowy został zawarty 1 lutego 1411 roku i był to traktat między Królestwem Polski i Wielkim Księstwem Litewskim a Krzyżakami ostatecznie kończący wielką wojnę z lat 1409-1411. Panowanie Władysława II Jagiełły znacznie rozszerzyło granice Królestwa Polski i jest często uważane za początek Złotego Wieku Polski.
Niestety niewiele jest informacji na temat wczesnego życia Jagiełły. Niepewny jest nawet rok jego urodzenia. Jeszcze jakiś czas temu historycy uważali, że urodził się on w roku 1352, jednak najnowsze badania wskazują na datę późniejszą jaką jest rok ok. 1362. Na pewno wiadomo, iż Jagiełło był potomkiem dynastii Giedyminowiczów. Był on synem wielkiego księcia litewskiego Olgierda i jego drugiej żony Uliany Twerskiej. Imię Jagiełło oznaczało odważniejszy i lepszy od innych. Mały książę większość swojego wczesnego życia spędził w Wilnie, na dworze ojca.
W 1377 roku Jagiełło objął panowanie w Wielkim Księstwie Litewskim. Był to organizm polityczny złożony z dwóch wiodących, jednak niezmiernie różnych narodowości oraz systemów politycznych. Składał się on bowiem z etnicznej Litwy na północnym zachodzie księstwa oraz rozległych terytoriów ruskich dawnej Rusi Kijowskiej, obejmujących tereny dzisiejszej Ukrainy, Białorusi oraz części obecnej zachodniej Rosji. Na początku panowania w Wielkim Księstwie Litewskim Jagiełło, podobnie jak jego ojciec, sprawował władzę na południowych i wschodnich terenach księstwa, podczas gdy jego wuj, książę trocki Kiestutis, sprawował władzę na terenach północno-zachodnich. Sukcesja Jagiełły szybko jednak nadwerężyła taki system podwójnego panowania. W początkowych latach swojego panowania Jagiełło był niezmiernie zajęty niepokojami na ziemiach Rusi Litewskiej. W latach 1377-1378 Andriej Połocki, będący najstarszym synem Olgierda, podważył władzę Jagiełły i starał się zostać wielkim księciem strącając brata z tronu. W 1380 roku Andriej wraz z drugim bratem, Dymitrem, stanęli po stronie księcia moskiewskiego Dymitra przeciwko sojuszowi Jagiełły z emirem Mamaiem, który był faktycznym chanem Złotej Ordy. Jagiełło jednak ostatecznie nie poparł Mamaja, pozostając w pobliżu pola bitwy, co doprowadziło do znacznej klęski armii Mamaja z rąk księcia Dymitra w bitwie pod Kulikowem. Pyrrusowe zwycięstwo Moskwicinów nad Złotą Ordą w dłuższej perspektywie oznaczało jednak początek powolnego dochodzenia Wielkiego Księstwa Moskiewskiego do władzy. W ciągu stu lat stało się ono najpoważniejszym rywalem i zagrożeniem dla integralności, dobrobytu i przetrwania Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jednak w 1380 roku Moskwa została znacznie osłabiona ogromnymi stratami poniesionymi w bitwie, dlatego jeszcze w tym samym roku Jagiełło mógł rozpocząć walkę o władzę z Kiejstutami. W północno-zachodnich terytoriach Wielkiego Księstwa Litewskiego nieustannie trwały zbrojne najazdy Krzyżaków. Zakon Krzyżacki został założony po 1226 roku w celu zwalczania i nawracania pogańskich plemion bałtyckich takich jak Prusacy, Jaćwingowie, czy Litwini. W 1380 roku, trzy lata po objęciu władzy w Wielkim Księstwie Litewskim, Jagiełło zawarł przeciwko Kiejstutowi tajny traktat z Dawidyszkach. Był to traktat między Władysławem Jagiełłą, a wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego Winrychem von Kniprode. Był on skierowany przeciwko Kiejstrutowi, który był stryjem Jagiełły. W jej wyniku wybuchła pierwsza litewska wojna domowa, która trwała w latach 1381-1384. Gdy Kiejstut odkrył plan Jagiełły i Kniproda rozpoczęła się litewska wojna domowa. Kiejstut zajął Wilno, obalił Jagiełłę i na jego miejsce ogłosił się wielkim księciem litewskim. W 1382 roku zaś Jagiełło zebrał armię złożoną z wasali swojego ojca i pod Trokami stawił czoła Kiejstutowi. Kiejstut oraz jego syn Witold weszli do obozu Jagiełły w celu negocjacji. Zostali jednak podstępnie zwabieni i uwięzieni na zamku w Krewie, gdzie tydzień później znaleziono martwego Kiejstuta, który został prawdopodobnie zamordowany. Witold uciekł do krzyżackiej twierdzy Marienburg i tam został ochrzczony imieniem Wigand. Jagiełło zawarł w 1382 roku traktat w Dubysie, który wynagradzał rycerzom pomoc w pokonaniu Kiejstuta i Witolda. W traktacie była również zawarta obietnica chrystianizacji oraz przyznania im Żmudzi na zachód od rzeki Dubysy. Gdy jednak Jagiełło nie stosował się do zasad traktatu, latem 1383 roku niezadowoleni rycerze najechali na Litwę. Rok później Jagiełło pojednał się z Witoldem, obiecując zwrócić mu jego dziedzictwo w Trokach. Witold zwrócił się wówczas przeciwko niezadowolonym rycerzom, napadając i łupiąc kilka zamków pruskich. Wiadomym jest fakt, iż Jagiełło, będąc etnicznym Litwinem z linii męskiej, sam znał i rozmawiał w języku litewskim z Witoldem, swoim k