Władysław Łokietek
WŁADYSŁAW ŁOKIETEK
W historii Polski mamy wielu królów, których nazwiska zapisały się bardzo w naszej pamięci. Jednym z nich jest właśnie Władysław I Łokietek, o którym dzisiaj sobie opowiemy i poznamy jego historię oraz przypomnimy sobie jego dokonania.
Władysław był trzecim pod względem wieku synem Kazimierza I kujawskiego, ale za to najstarszym chłopcem z trzeciego związku Kazimierza z małżonką Eufrozyną, która była księżniczką, pochodzącą z Opola.
Jego imię pochodzi od księcia Władysława opolskiego, który był jego wujkiem. „Łokietek” jako jego przydomek może nie być dla wszystkich jasny. Wróćmy więc do kultury średniowiecza. Wówczas za jednostkę miary uznawano miarę nazwaną łokieć. Mężczyzna był bardzo niski i mówi się, że to właśnie przez to nadano mu ten przydomek. Co ciekawe dopiero w XV wieku tę nazwę wytłumaczył Jan Długosz, w swojej książce pod tytułem „Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego”. Jest jeszcze jedna teoria dotycząca źródła „Łokietka”. Historycy uważali, że określenie łokietek może i odnosi się do miary, lecz nie do wzrostu jego posiadacza, lecz do wielkości państwa polskiego za panowania Władysława. Szydzono z wielkości terenów podlegających władcy w porównaniu z jego ambicjami politycznymi. Skoro mamy wyjaśnione podstawowe elementy nazwy władcy, to czas na prezentację jego pełnego tytułu. Tytuł Władysława brzmiał ,,Władysław, z Bożej łaski król Polski, pan i dziedzic ziemi krakowskiej, sandomierskiej, łęczyckiej, Kujaw i ziemi sieradzkiej.
Nasz bohater urodził się w 1260 roku lub w styczniu 1261 roku. Gdy Władysław był jeszcze dzieckiem, w wieku 7 lat zmarł jego ojciec – Kazimierz I kujawski. On i jego bracia zostali poddani opiece swojej matki i to ona, dopóki dzieci nie dorosły, sprawowała w większym stopniu władzę na terenach, który im przypadły to jest: Kujawy Brzeskie, ziemia łęczycka, ziemia dobrzyńska. By przygotować młodego Łokietka do swojej przyszłej roli, wysłano go do Krakowa. Tam na dworze krewnego Bolesława V Wstydliwego, miał zostać nauczony przydatnych umiejętności oraz zapoznany z najważniejszymi prawami i obowiązkami. Po latach ciężkiej pracy, w 1275 roku, zaczął sprawować władzę w niedziale, czyli wraz ze swoimi młodszymi braćmi. Jego rodzeństwem byli Kazimierz II oraz Siemowit. Dopiero dwanaście lub trzynaście lat później, prawdopodobnie w 1287 lub 1288 roku doszło do podziału, w wyniku którego Władysław został księciem brzeskim i objął władzę w księstwie sieradzkim.
W 1273 roku Łokietek pomógł Bolesławowi Pobożnemu w pogodzeniu się z Krzyżakami. Dwa lata później jego oraz jego braci najechali Litwini i po zabraniu cennych skarbów wrócili do kraju. Wynikło to z tego, że rodzeństwo było związane z Bolesławem Wstydliwym i byli po jego stronie. Wtedy wrogiem Bolesława był książę mazowiecki Kondrat II, który przepuścił przez swoje ziemie odziały litewskie.
Gdy w 1279 roku Leszek Czarny, jako starszy brat Łokietka, objął tron na terenach Krakowa oraz Sandomierza, to nasz bohater uznał jego zwierzchnictwo. Dzięki tej decyzji przyjęto jeden herb dla wszystkich synów Kazimierza. Ich symbol prezentował pół-lwa i pół-orła. Dodatkowo Władysław był gotów wspierać zbrojnie sojusznika swojego starszego brata, czyli księcia mazowieckiego Bolesława II w walce z jego bratem. Pewne źródła historyczne mówią o spotkaniu Leszka wraz z księciem wielkopolskim w Sieradzu – Przemysławem II, w sprawie małżeństwa Łokietka oraz Jadwigą – siostrą stryjeczną Przemysła.
Później ponownie pojawiła się współpraca Bolesława II oraz Władysława Łokietka. 15 sierpnia 1286 roku udało się temu ostatniemu zabrać Kondratowi II Płock. To doprowadziło do powtórzenia wydarzeń z przeszłości. Zły brat ponownie przepuścił wojska litewskie przez swoje terytorium, co doprowadziło w 1287 roku do zdobycia przez Litwinów Dobrzyna.
30 września 1288 roku ponownie doszło do tragedii. W ten dzień zmarł Leszek Czarny. Powierzył on panowanie w księstwie sieradzkim właśnie naszej postaci. Jednak Leszek sprawował też władzę nad Krakowem, a to doprowadziło do licznych walk o władzę. Jednym z kandydatów do tego tytułu był Bolesław II, którego Władysław zdecydował się poprzeć. Wobec tego wybuchła bardzo krwawa walka. Oczywiście synowie Kazimierza wsparli pierwszego kandydata na kron Krakowa. Ostatecznie w walkach pod Siewierzem wojska Władysława i jego braci dokonały wielkiego zwycięstwa. Jednak po tym wydarzeniu nastąpiła dziwna, aczkolwiek drastyczna zmiana. Otóż Bolesław zrezygnował z kandydatury o władzę nad Krakowem. Wobec tego Władysław zaczął się tytułować Księciem Krakowa i Sandomierza. Niestety zdobycie Krakowa, pomimo szybkich zwycięstw, było krótkotrwałe. Niedługo później zostało zdobyte przez kogoś innego.
Przemysław II, który zyskał wówczas władzę nad Krakowem, musiał zmierzyć się z podziałem swojego ludu, na tych popierających czeskiego księcia Wacława lub drugiej połowy będącej za Łokietkiem. Ostatecznie Przemysław zrzekł się nowego tytułu, na rzecz księcia z Czech. Tego już Władysław nie mógł zaakceptować. Postanowił walczyć o obszary małopolski. Tak doszło do walk w 1292 roku, w których to właśnie armia czeska miała przewagę. Kolejno wyrzucili oni Łokietka z Sandomierza, a później nawet z Sieradza. Wobec tych wszystkich działań Łokietek trafił do niewoli. Rozwiązaniem tego problemu okazała się ugoda podpisana 9 października 1292 roku. Miała ona na celu zmuszenie Władysława do zaprzestania walk o Małopolskę i – co więcej – do złożenia hołdu lennego, który zakładał uznanie wyższości czeskiego księcia oraz obietnicę służenia mu radą i oddawania części podatku.
Ta strata ważnego terenu Krakowa połączyła dwóch wcześniejszych wrogów. Władysław Łokietek oraz Przemysław II spotkali się w Kaliszu, by stworzyć plan likwidacji czeskiego księcia i jego władzy. Głównym przewodniczącym pogodzenia się dwóch stron był arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka. Cała akcja miała miejsce 6 stycznia 1293 roku i została zawarta między dwoma wcześniej wymienionymi wrogami, oraz bratem pierwszego z nich – Kazimierzem II łęczyckim. Głównym aspektem tego układu był zamiar wspierania się w walkach o Kraków. Drugim bardzo ważnym aspektem była umowa, że w razie zdobycia Krakowa, zagwarantują sobie wzajemne dziedziczenie. W ramach tego spotkania doszło do jeszcze jednego ważnego wydarzenia w życiu naszego bohatera. Otóż został on mężem Jadwigi, córki Bolesława Pobożnego.
Niestety w 1294 roku Kazimierz II łęczycki zginął. Zmieniło to postanowienia wcześniejszego układu. Łokietek zyskał ziemie, które wcześniej były pod skrzydłami jego brata. 26 czerwca 1294 roku Przemysław II za zgodą papieża, został mianowany królem Polski. Nie cieszył się on długo swoim tytułem, gdyż już siedem miesięcy później doszło do morderstwa władcy. Po śmierci Przemysława nadeszło kolejne zamieszanie związane z objęciem władzy nad Wielkopolską oraz Pomorzem. Tamtejsi panowie odrzucili układ, który gwarantował im krewnego swojego poprzedniego władcy, na rzecz Władysława Łokietka. Swój wybór argumentowali małżeństwem mężczyzny z Jadwigą, która była daleką krewną Przemysława. Zadziałało to w wyniku Wielkopolski, jednak do panowania nad Pomorzem Władysław nie miał żadnych popierających go argumentów. Jednak takie zamiary panów nie podobały się Henrykowi III Głogoczykowi, który miał otrzymać tron nad ich ziemiami. Wkroczył z wojskami do Wielkopolski, lecz do walki nie doszło. Łokietek tak naprawdę cały czas uznawał władzę Henryka, więc udało mu się nawet stworzyć z nim układ, polegający na oddaniu części Wielkopolski, oraz ustanowieniu jego syna następcą na tronie wielkopolskim, gdyby sam Łokietek zginął nie płodząc wcześniej następcy tronu.
Niestety układ ten nie okazał się udany ani dla sprzymierzeńca Łokietka, ani dla niego samego. Niedługo później Władysławowi urodzi
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!