Comparative and superlative

Comparative and superlative to stopnie wyższy i najwyższy przymiotników oraz przysłówków w angielskim: krótkie tworzymy przez -er/-est (tall–taller–the tallest), długie przez more/most (interesting–more interesting–the most interesting), z wyjątkami (good–better–the best), poprawnym użyciem than, the, in/of oraz zasadami pisowni.

Określ liczbę sylab przymiotnika lub typ przysłówka
Zastosuj -er/-est dla krótkich form lub more/most dla dłuższych
Uwzględnij reguły pisowni (y→i, podwojenie spółgłoski, e na końcu)
Dodaj than dla porównań i the przy stopniu najwyższym
Sprawdź wyjątki (good/better/best, bad/worse/worst, far/further/farthest)

Comparative and superlative opanowujesz szybciej, gdy znasz proste reguły: fast–faster–the fastest, ale quickly–more quickly–the most quickly. Dodaj wzmacniacze (far, a bit) i poprawny przyimek in/of przy grupie: the biggest of the four.

Stopniowanie po angielsku: praktyczny przewodnik bez lania wody

Stopniowanie to jeden z filarów komunikacji: pomaga precyzyjnie porównywać, wskazywać skrajności i wzmacniać przekaz. Klucz to świadome dobranie formy (-er/-est lub more/most), poprawna pisownia i właściwe łączniki (than, the, in/of). Poniżej zwięzły, ale kompletny zestaw reguł, wyjątków i użycia w realnych zdaniach.

Kiedy naprawdę używamy stopniowania?

Stopień wyższy służy do porównań dwóch elementów (zwykle z than). Stopień najwyższy wskazuje cechę skrajną w ramach grupy (zwykle z the oraz przyimkiem in lub of). W mowie potocznej często dokładamy wzmacniacze (much, far, a bit), a w tekstach formalnych częściej wybieramy more/most przy dłuższych formach.

🧠 Zapamiętaj: Porównujesz dwie rzeczy → użyj than; mówisz o najlepszym/największym w grupie → użyj the + superlative + in/of.

Jak tworzyć formy regularne: -er/-est czy more/most?

Reguła praktyczna: jednosylabowe przymiotniki i część dwusylabowych (zwł. zakończonych na -y, -er, -ow, -le) stopniujemy przez -er/-est. Dłuższe, w tym większość zakończonych na -yck/-ful/-less/-ing/-ed oraz przysłówki z -ly, stopniujemy przez more/most. Zawsze stosuj less/least, gdy chcesz zaznaczyć „mniej/najmniej”.

Typ	Stopień wyższy	Stopień najwyższy	Przykład
Jednosylabowy przymiotnik	-er	-est	small → smaller → the smallest
Dwusylabowy na -y	-ier	-iest	busy → busier → the busiest
Dłuższy przymiotnik	more	the most	beautiful → more beautiful → the most beautiful
Przysłówek zakończony na -ly	more	the most	carefully → more carefully → the most carefully
Przysłówki krótkie	-er	-est	hard → harder → the hardest
Odwrotność	less	the least	useful → less useful → the least useful

Jakie są zasady pisowni przy -er/-est?

Zmiany literowe są przewidywalne i wynikają z fonetyki. Oto skrót najczęstszych reguł i pułapek.

Reguła	Opis	Przykład
Końcowe -e	Dodaj tylko -r/-st	nice → nicer → the nicest
-y po spółgłosce	y → i + -er/-est	happy → happier → the happiest
Wzór CVC (krótka samogłoska)	Podwój końcową spółgłoskę	big → bigger → the biggest
-le po spółgłosce	Usuń -e	simple → simpler → the simplest
-ow, -er	Zwykle -er/-est	narrow → narrower → the narrowest

Uwaga: Podwajanie spółgłoski zależy od akcentu. Travel → travelled w BrE, ale w stopniowaniu: thin → thinner (krótka samogłoska), open → opener (brak podwojenia).

Które przymiotniki dopuszczają dwa warianty?

Część dwusylabowców może przyjąć zarówno -er/-est, jak i more/most, przy czym wybór zależy od rejestru i zwyczaju. Naturalne są obie formy: clever → cleverer/the cleverest lub more clever/the most clever; gentle → gentler/the gentlest lub more gentle/the most gentle. W piśmie formalnym częściej zobaczysz warianty z more/most dla przejrzystości.

Nieregularne formy, które trzeba znać

Niewielka grupa wyrazów wymyka się regułom. Najważniejsze: good → better → the best; bad → worse → the worst; far → farther/further → the farthest/the furthest (further częściej ma sens „dalszy, dodatkowy”); little → less → the least; many/much → more → the most. Dodatkowo: old → older → the oldest, ale elder/eldest używamy tylko wobec członków rodziny („my elder brother”).

💡 Ciekawostka: Fun staje się akceptowalne jako przymiotnik stopniowany funnier/the funniest w nieformalnym rejestrze, ale w wielu stylach preferuje się more fun jako neutralne.

Przysłówki: czy rządzą się tymi samymi prawami?

Przysłówki zakończone na -ly stopniujemy przez more/most: quickly → more quickly → the most quickly. Krótkie przysłówki zwykle jak przymiotniki: hard → harder → the hardest; early → earlier → the earliest. Irregular: well → better → the best; badly → worse → the worst; far → further/farther → the furthest/the farthest.

Użycie than, the, in/of: co z przyimkami?

Po stopniu wyższym typowo występuje than: This route is shorter than the other one. Po stopniu najwyższym zwykle dodajemy the i określamy grupę: She is the most experienced in the department; It’s the coldest day of the year. Of używamy przy zamkniętych zestawach/liczbach (of the three, of the team), a in przy lokalizacji/obszarze (in Europe, in the class).

Praktyczny kontrast: He’s the fastest in the group vs He’s faster than me. W drugim zdaniu nie stawiamy the i nie dodajemy of/in, bo porównanie dotyczy dwóch elementów.

Jak wzmocnić porównanie i unikać kalek z polskiego?

Wzmocnienia przy stopniu wyższym: much, far, a lot, way (potoczne), slightly, a bit, a little. Przykład: far more effective; slightly cheaper. Przy stopniu najwyższym: by far, easily, quite (w BrE: „dość”, ale w superlativie często „zdecydowanie”): by far the most reliable; easily the best solution. Unikaj kalek typu „the most cheapest” (podwójne stopniowanie) czy „more better”.

Typowe błędy Polaków i jak ich uniknąć

Najczęstsze potknięcia wynikają z mieszania systemów. Oto szybkie remedium:

Nie łącz -er z more: correct → quicker lub more quick, ale nie more quicker
Dodawaj the przy stopniu najwyższym: the most useful, the biggest
Nie używaj than po superlativie: the best in the group, nie the best than
Dobieraj przyimek: the oldest of the three; the largest in the city
Porównania składne: Older than me/I am – obie formy są akceptowalne, neutralnie „than me”
Compounds z kreską: well-known → more well-known/the most well-known lub idiomatycznie better-known

Struktury zaawansowane: „the more…, the more…” i trend w czasie

Wzór przyczynowy: the + comparative, the + comparative. Przykłady: The sooner we start, the faster we finish; The more you practise, the more confident you become. Zmianę w czasie wyrazisz powtórzeniem stopnia: It’s getting colder and colder; Prices are becoming more and more competitive.

🧠 Zapamiętaj: W strukturze „the more…, the more…” the nie jest rodzajnikiem, lecz stałym elementem wzorca; nie opuszczaj go.

Jak dobrać rejestr: język codzienny vs akademicki?

W tekstach formalnych lepiej brzmią konstrukcje z more/most przy dłuższych formach: more significant, more efficient. W języku codziennym krótkie przymiotniki naturalnie przyjmują -er/-est: quicker, the easiest. Gdy wątpisz — dla przejrzystości i w piśmie oficjalnym wybierz more/most.

Mity i fakty o stopniowaniu

MIT:

Nie wolno używać most bez the.

FAKT:

Most bywa użyte jako „bardzo” w znaczeniu ogólnym: It was a most unusual day (bardzo niezwykły). To nie stopień najwyższy w sensie porównania.

MIT:

Farther jest poprawne, a further to błąd.

FAKT:

Oba są poprawne; farther częściej dotyczy fizycznego dystansu, further — także „dalszy, dodatkowy” w sensie abstrakcyjnym: further research.

Najczęściej zadawane pytania

Czy można stopniować przymiotniki absolutne (perfect, unique)?

W stylu formalnym unikamy: „more perfect” bywa krytykowane, bo perfect to stan absolutny. W potocznej angielszczyźnie spotyka się przesadnię retoryczną: „the most unique”, lecz w starannym języku lepiej „truly unique”.

Które dwusylabowe częściej biorą -er/-est?

Zwykle zakończone na -y, -er, -ow, -le: happy → happier, narrow → narrower, simple → simpler, clever → cleverer. Inne dwusylabowe (np. modern, boring) preferują more/most.

Czy „than I” jest lepsze niż „than me”?

Obie formy są akceptowane. W piśmie formalnym częściej „than I am” (pełne porównanie). W mowie potocznej naturalne i poprawne jest „than me”. Ważniejsza jest spójność rejestru niż sztywna reguła.

Mini‑praktyka: porównania, które brzmią naturalnie

Ułóż zdania z podpowiedzi (przykładowe rozwiązania w nawiasach):

efficient → stopień wyższy z „far” (far more efficient)
late → stopień najwyższy z „in” (the latest in the series)
busy → stopień wyższy z „than” (busier than usual)
well → stopień najwyższy z „by far” (by far the best)
useful → odwrotność stopniowania (less useful / the least useful)

Błąd do uniknięcia: „the most fastest way”. Wybierz tylko jeden system: the fastest way lub the most rapid way.

Skrzynka narzędziowa na co dzień

Najważniejsze punkty do szybkiego wdrożenia:

Krótkie przymiotniki → -er/-est; długie i -ly adverbs → more/most; odwrotność → less/least
Than dla porównań dwóch elementów; the + superlative + in/of dla grup
Pisownia: y→i (happier), CVC→podwojenie (bigger), -e→+r/+st (nicer)
Najważniejsze wyjątki: better/best, worse/worst, further/farthest, less/least, more/most
Wzmacniacze: far/much/a lot/way; slightly/a bit; by far/easily przy superlativie
Zaawansowane wzorce: The more…, the more…; stopniowanie powtarzane (colder and colder)
Styl: w formalnym piśmie preferuj more/most przy długich formach

Pytania do przemyślenia:

W jakich sytuacjach w Twojej pracy/na studiach częściej sprawdzi się more/most zamiast -er/-est i dlaczego?
Które dwa przymiotniki z Twojej branży warto od razu dopisać do listy wyjątków?
Jakie wzmacniacze (far, slightly, by far) najlepiej pasują do tonu Twojej komunikacji?

Sprawdź również: