🎓 Poznaj Panda Genius – Twojego edukacyjnego superbohatera! https://panda.pandagenius.com/

For i since

Wyrażenia For i since oznaczają odpowiednio czas trwania i punkt startu: for + okres (for two years), since + moment rozpoczęcia (since 2010); najczęściej łączą się z Present Perfect/Continuous oraz odpowiednikami perfect w przeszłości i przyszłości; kluczem jest pytanie: jak długo? vs od kiedy?

For i since porządkują czas: for łączy się z długością (for ages), a since wskazuje początek (since Monday); różnicę utrwalają pary jak by vs until i stative vs dynamic, a 3 krótkie testy eliminują 90% błędów

For i since: szybki kompas znaczeń

For służy do wyrażania długości trwania (przez jak długo), natomiast since wskazuje punkt startowy (od kiedy). Oba elementy najczyściej występują z czasami perfect, ponieważ opisują sytuacje, które łączą przeszłość z teraźniejszością lub innym punktem odniesienia.

🧠 Zapamiętaj: Zadaj dwa pytania kontrolne: 1) Jak długo? → for + okres, 2) Od kiedy? → since + punkt. Gdy odpowiedź to liczba + jednostka czasu (5 minutes, two weeks), wybierzesz for; gdy data, dzień, godzina, wydarzenie (2018, Monday, 7 a.m., I moved in), wybierzesz since.

Jak rozpoznać, czy chodzi o „jak długo”, czy „od kiedy”?

Polski przyimek „od” bywa zdradliwy: mówimy „od dwóch lat” i „od 2015 roku”. Po angielsku to dwa różne wzorce. Jeśli odpowiadasz na „jak długo” (odcinek), używasz for. Jeśli odpowiadasz na „od kiedy” (punkt), używasz since. Ta prosta para pytań eliminuje większość pomyłek.

Czy test „wstaw dokładny czas” pomaga?

Tak. Zamień określenie na konkretny punkt w czasie: „poniedziałek”, „7:00”, „maj 2019”, „kiedy skończyłem szkołę”. Jeśli pasuje – to since. Jeśli lepiej działa liczba + jednostka czasu („3 lata”, „15 minut”, „kilka dekad”) – to for.

For i since w czasach: gdzie naprawdę pasują?

Dlaczego Present Perfect „lubi” for i since?

Present Perfect opisuje skutek lub stan łączący przeszłość z teraźniejszością. For i since uzupełniają tę więź: „I have worked here for five years” (praca trwa do teraz), „She has lived in Kraków since 2012” (początek w 2012 i nadal mieszka). Ten sam mechanizm działa w Present Perfect Continuous: „They have been waiting for an hour”.

• I have known him since school
• We have been friends for a decade

Czy mogę użyć for/since w przeszłości lub przyszłości?

Tak, z czasami perfect odniesionymi do innych punktów czasu:

• By 2026, I will have lived here for ten years (Future Perfect)
• She had worked there for six months before she quit (Past Perfect)
• He had been studying since dawn when the exam started (Past Perfect Continuous)

W prostych czasach przeszłych for/since też bywają możliwe, gdy mówimy o zamkniętym okresie: „We stayed there for two weeks”. Jednak „since” wymaga relacji ciągłości, więc naturalniej wypada w perfect.

Wzorce, które działają zawsze

Cel Struktura Typowe czasy Przykładowy schemat
Czas trwania for + okres (liczba + jednostka / określenie ilościowe) Present Perfect, PPC, Past/Future Perfect, czasami Past Simple have/has + V3 + for + X / have/has been + V-ing + for + X
Punkt startu since + punkt (data, dzień, godzina, wydarzenie, zdanie podrzędne) Present/Past/Future Perfect, PPC have/has + V3 + since + Y / have/has been + V-ing + since + Y
💡 Ciekawostka: Since może wprowadzać całe zdanie: „since I was a child”, „since we met”. For – nie (nie powiesz „for I was a child”).

Since jako spójnik i jako przyimek

Jak działa since w roli spójnika?

Since może łączyć zdania i wprowadzać zdanie okolicznikowe czasu: „I have played the piano since I was seven”. Może też znaczyć „ponieważ”: „Since you’re here, let’s start”. W kontekście czasu rozpoznasz je po tym, że da się je zastąpić „od kiedy”, nie „ponieważ”.

„Ever since”, „since then” – co wyrażają?

„Ever since” podkreśla nieprzerwane trwanie od przeszłości do teraz: „We’ve been close ever since”. „Since then” wskazuje okres od pewnego zdarzenia: „I changed jobs in 2020; since then, I’ve learned a lot”. Oba wyrażenia wzmacniają ciągłość, dlatego często współwystępują z perfect.

For: więcej niż długość trwania

Kiedy „for” nie dotyczy czasu?

For tworzy wiele idiomów bez znaczenia trwania: „for good” (na zawsze), „for now” (na razie), „for a change” (dla odmiany). W tych użyciach nie próbuj podmieniać go na „since” ani dołączać mierzalnego okresu.

Czy „for 10 o’clock” jest poprawne?

„For” bywa używane do planów/terminów („book a table for 7 pm”), ale wtedy nie wyraża trwania, tylko cel/termin. Jeśli chcesz powiedzieć „do 10:00”, użyjesz until/till („until 10”). Jeśli „do 10:00 włącznie jako deadline”, to by („by 10”).

Ważna uwaga: For + godzina/dzień bez idei trwania to często „na ten termin” (rezerwacja, plan), nie „przez”. Dla trwania trzymaj się liczby + jednostki czasu.

Najczęstsze błędy polskich uczniów

Dlaczego „I live here since 2015” brzmi źle?

Bo „since” wymaga relacji do teraz, która w angielskim standardowo wyrażana jest czasem perfect: „I have lived here since 2015” (ewentualnie „I’ve been living here since 2015” dla podkreślenia procesu). Prosty czas teraźniejszy opisuje nawyki i fakty, nie ciągłość od przeszłości.

Czy mogę użyć „since two years”?

Nie. „Two years” to okres, więc użyjesz „for two years”. „Since” nie łączy się z długością – tylko z punktami w czasie (np. „since 2022”).

„For long” czy „for a long time”?

Najnaturalniej „for a long time”. Skrócone „for long” jest rzadkie, częściej w pytaniach/negacjach: „Have you been waiting long?”, „I haven’t known him long”. W twierdzeniach bez „a” brzmi nienaturalnie.

Czy „from” może zastąpić „since”?

„From” wprowadza punkt startu w harmonogramach („from 9 to 5”), ale nie opisuje ciągłości do teraz. W zdaniach z perfect potrzebujesz „since”: „I have worked here since 2019”, nie „from 2019”.

Dobór czasu: stative vs dynamic

Kiedy wybrać Present Perfect, a kiedy Continuous?

Dla stanów (stative verbs: know, like, believe) zwykle Present Perfect: „I have known her since college”. Dla czynności o widocznym procesie – Present Perfect Continuous: „I have been learning Spanish for six months”. Jeśli naciskasz na wynik, wybierz Perfect Simple: „I have read 20 pages since breakfast”.

• She has loved jazz since her teens (stan)
• He has been practicing for three hours (proces)
• We have completed five tasks since noon (rezultat)

Minićwiczenia utrwalające (sprawdź się)

Uzupełnij for/since i dobierz właściwy czas:
1) I ________ (wait) here ________ 25 minutes.
2) She ________ (know) him ________ high school.
3) They ________ (work) on the project ________ March.
4) We ________ (live) in Wrocław ________ three years.
5) He ________ (not eat) meat ________ 2019.
6) By next June, I ________ (be) in this role ________ two years.
7) It ________ (rain) ________ the morning; the streets are wet.
8) How long ________ you ________ (have) this car?
🧠 Zapamiętaj: „By + punkt w przyszłości” łączy się z Future Perfect („will have + V3”) – właśnie tam naturalnie dołączysz for do wyrażenia całkowitego czasu trwania do danego terminu.

Precyzja w praktyce: mikrowzorce i różnice

Jak powiedzieć: „Minęły dwa lata odkąd…”?

Masz dwie możliwości: „It’s been two years since we met” (konstrukcja z „since” i „It’s been…”) lub z Present Perfect: „We have known each other for two years”. Pierwsza podkreśla upływ, druga – stan trwania.

Czy mogę pominąć „for” w mowie potocznej?

Tak, bywa elidowane, zwłaszcza z „ages/years”: „I haven’t seen you in ages!” i „I haven’t seen you for ages!” znaczą to samo, ale z „in ages” mamy związek idiomatyczny. Zwykłe okresy („two weeks”) lepiej zostawić z for.

„Since when…?” – czy to grzeczne?

„Since when…?” bywa nacechowane („Od kiedy niby…?”). W neutralnym tonie użyj „How long have you…?” dla pytania o długość lub „When did you start…?” dla punktu początkowego.

Najczęstsze pary kontrastowe do zapamiętania

• for two months vs since May
• for a while vs since this morning
• for decades vs since the 1990s
• for the last hour vs since the last meeting
💡 Ciekawostka: W brytyjskiej odmianie angielskiego częściej usłyszysz Present Perfect z „just/already/yet”, co dobrze współgra z for/since. W amerykańskiej mowie codziennej częściej pojawi się Past Simple w sytuacjach bliskich teraźniejszości, ale reguła for/since się nie zmienia.

Mity i fakty o for/since

MIT:

Since można użyć z dowolną liczbą lat/miesięcy.

FAKT:

Since łączy się wyłącznie z punktami w czasie (data, dzień, wydarzenie, zdanie), nie z długością.

MIT:

For używa się tylko z Present Perfect.

FAKT:

For może wystąpić też z Past/Future Perfect, a nawet z Past Simple przy zamkniętych okresach („We stayed for two nights”).

MIT:

„From” w zdaniach o trwaniu do teraz zastąpi „since”.

FAKT:

W zdaniach z perfect naturalny jest „since”, nie „from”. „From… to…” opisuje zakres, nie ciągłość do chwili obecnej.

Najczęściej zadawane pytania

Czy „since” zawsze wymaga czasu perfect w zdaniu głównym?

Najczęściej tak, gdy mówisz o trwaniu do teraz („I have worked since…”). Wyjątkiem są konstrukcje typu „It’s years since…” oraz zdania o przeszłości z Past Perfect, gdzie punkt odniesienia jest w przeszłości.

Który czas wybrać w pytaniach o długość trwania?

Standardowo Present Perfect (Continuous): „How long have you lived here?” / „How long have you been waiting?” – bo pytasz o okres obejmujący również teraźniejszość.

Czy „since” może wystąpić na końcu zdania?

Tak, w mowie potocznej: „I haven’t seen her since”. Domyślny punkt startu wynika z kontekstu („since we graduated”). W tekście formalnym lepiej doprecyzować.

„For ever” czy „forever”?

W nowoczesnym zapisie dominuje „forever” (na zawsze). „For good” to również „na zawsze”, ale w innej kolokacji i rejestrze.

Ścieżka bez wpadek: trzy szybkie testy

Który z testów działa najszybciej w rozmowie?

Użyj zestawu mini-testów, które błyskawicznie prowadzą do poprawnej formy:

  • Test pytania: jak długo? → for; od kiedy? → since
  • Test zamiany: wstaw datę/godzinę/wydarzenie → since; wstaw liczbę + jednostkę → for
  • Test ciągłości: czy stan trwa do teraz? → preferuj czas perfect
• How long have you had this phone? – For six months.
• When did you start using it? – Since last September.

Mała ściąga na lodówkę

  • For + długość (minutes, hours, days, weeks, months, years, a while, ages)
  • Since + punkt (czas: 2010, Monday, 7 a.m.; wydarzenie: I moved, we met; frazy: since then, ever since)
  • Najnaturalniej z Present Perfect / Present Perfect Continuous; z przeszłością/przyszłością użyj Past/Future Perfect
  • Stany (know, have, be) – częściej Perfect Simple; procesy – częściej Perfect Continuous
  • Unikaj: „since two years”, „I live here since…”, „for 10 o’clock” zamiast by/until
  • Konstrukcje alternatywne: „It’s been X since…”, „We’ve had X for…”

Pytania do przemyślenia:

  • Które Twoje zdanie o nawyku wymagałoby Perfect Continuous, aby podkreślić proces – i jak brzmiałoby z for/since?
  • Jak zmienia się sens wypowiedzi, gdy zdanie „We have finished five tasks” rozbudujesz o „since noon” lub „in two hours”?
  • W jakich sytuacjach w Twojej branży częściej użyjesz „It’s been X since…” niż konstrukcji z for?

Sprawdź również:

Dodaj komentarz jako pierwszy!