Mowa zależna
Mowa zależnaMowy zależnej (ang. Reported speech) używamy, kiedy chcemy przytoczyć cudzą wypowiedź, opowiedzieć coś lub zdać z czegoś relację. Podczas przekształcania zdania z mowy niezależnej na zależną, musimy cofnąć zdanie podrzędne o jeden czas wstecz względem zdania w mowie niezależnej.W mowie zależnej najczęściej będziemy używać słówek 'say’ oraz 'tell’. Oba oznaczają “powiedzieć”, jednak różnica między nimi jest taka, że po 'tell’ musimy podać osobę, której coś mówimy:He said (that) he was hungry. – On powiedział, że był głodny.He told me (that) he was hungry. – On powiedział mi, że był głodny.Zamiana zdań z mowy niezależnej na zależną w różnych czasachPresent SimpleJeżeli zdanie w mowie niezależnej napisane jest w czasie Present Simple, to po przekształceniu na mowę zależną będziemy mieli czas Past Simple, czyli musimy użyć II formy czasownika:“I always order Chinese food on Fridays”, she said. – “Zawsze zamawiam chińskie jedzenie w piątki” powiedziała. (Mowa niezależna – Present Simple)She said (that) she always ordered Chinese food on Fridays. – Ona powiedziała, że zawsze zamawia chińskie jedzenie w piątki. (Mowa zależna – Past Simple)“I don’t do my homework at weekends”, he said. – “Nie odrabiam zadań domowych w weekendy” powiedział. (mowa niezależna)He said (that) he didn’t do his homework at weekends. – On powiedział, że nie odrabia zadań domowych w weekend. (mowa zależna)Present ContinuousZdanie mowy niezależnej w czasie Present Continuous zamieniamy na zdanie w czasie Past Continuous w mowie zależnej, czyli is / are zamieniamy na was / were:“My father is fixing the car in the garage”, said John – “Mój ojciec naprawia samochód w garażu” powiedział Jan. (Mowa niezależna – Present Continuous)John said (that) his father was fixing a car in the garage. – Jan powiedział, że jego ojciec naprawiał samochód w garażu. (mowa zależna – Past Continuous)“My brother is playing football in the backyard”, she said. – “Mój brat gra w piłkę nożną na podwórku” powiedziała. (mowa niezależna)She said (that) her brother was playing football in the backyard. – Ona powiedziała, że jej brat grał w piłkę nożną na podwórku. (mowa zależna)Present PerfectZdanie mowy niezależnej w czasie Present Perfect, po zamianie na mowę zależną będzie w czasie Past Perfect, czyli zamiast have / has użyjemy had, w obu czasach czasownik będzie w III formie:“Paul has repaired his PC”, she said. – “Paweł naprawił swój komputer” powiedziała. (mowa niezależna Present Simple)She said (that) Paul had repaired his PC. – Ona powiedziała, że Paweł naprawił swój komputer. (mowa zależna Past Perfect)“They have eaten the whole dinner”, he said. – “Zjedli cały obiad” powiedział. (mowa niezależna)He said (that) they had eaten the whole dinner. – On powiedział, że oni zjedli cały obiad. (mowa zależna)Present Perfect ContinuousW mowie zależnej przekształcimy czas Present Perfect Continuous na Past Perfect Continuous, czyli had zamiast have / has:“We have been waiting for two hours”, they said. – “Czekaliśmy przez dwie godziny” – powiedzieli. (mowa niezależna – Present Perfect Continuous)They said (that) they had been waiting for two hours. – Oni powiedzieli, że czekali przez dwie godziny. (mowa zależna – Past Perfect Continuous)“The rain has been pouring all night”, my mother said. – “Deszcz padał przez całą noc” – powiedziała moja mama. (mowa niezależna)My mother said (that) the rain had been pouring all night. – Moja mama powiedziała, że deszcz padał przez cała noc. (mowa zależna)Future SimplePrzy zmianie zdania z mowy niezależnej w czasie Future Simple, na mowę zależną, wystarczy will zamienić na would i zamienić czasownik na bezokolicznik. Należy też odpowiednio zmodyfikować określenie czasu, np. tomorrow -> next day.“I will come at two o’clock tomorrow”, my friend said. – “Przyjdę jutro o drugiej”, powiedział mój znajomy. (mowa niezależna – Future Perfect)My friend said (that) he would come at two o’clock the next day. – Mój znajomy powiedział, że przyjdzie następnego dnia (jutro) o drugiej. (mowa zależna would + bezokolicznik)“I will go for a long walk”, Tom said. – “Pójdę na długi spacer” powiedział Tom. (mowa niezależna)Tom said (that) he would go for a long walk. – Tom powiedział, że pójdzie na długi spacer. (mowa niezależna)Future ContinuousZamiana tego czasu na mowę zależną będzie wyglądała podobnie do czasu Future Simple, czyli zamieniamy will na would, a czasownik (tym razem z końcówką -ing) zostaje w tej samej formie:“They will be waiting for you in the park”, Michael said. – “Oni będą na was czekali w parku” – powiedział Michał. (mowa niezależna Future Continous)Michael said (that) they would be waiting for us in the park. – Michał powiedział, że oni będą na nas czekali w parku. (mowa zależna would be + -ing)“My brother will be reparing his motorcycle all day” Susan said. – “Mój brat będzie naprawiał swój motocykl przez cały dzień” powiedziała Susan. (mowa niezależna)Susan said (that) her brother would be repairing his motorcycle all day. – Susan powiedziała, że jej brat będzie naprawiał swój motocykl przez cały dzień. (mowa zależna)Future PerfectW mowie zależnej, to zdanie przekształcimy w taki sposób, że will have zamienimy na would have, natomiast czasownik zapiszemy w jego III formie:“They will have finished the bridge by the end of the month”, my mother said. – “Oni skończą most przed końcem miesiąca” powiedziała moja mama. (mowa niezależna Future Perfect)My mother said (that) they would have finished the bridge by the end of the month. – Moja mama powiedziała, że oni skończą most przed końcem miesiąca. (mowa zależna would have + -ing)Future Perfect ContinuousZamiana zdania mowy niezależnej w tym czasie na mowę zależną jest niemal identyczne jak w czasie Future Perfect – will have zamieniamy na would have, a czasownik piszemy z końcówką -ing:“By the end of November I will have been working here for 7 years”, my father said. – “W listopadzie minie siedem lat, odkąd tu pracuję” – powiedział mój ojciec. (mowa niezależna – Future Perfect Continuous)My father said (that) by the end of November he would have been working there for 7 years. – Mój ojciec powiedział, że w listopadzie minie siedem lat, odkąd tam pracuję. (mowa zależna – would have been + -ing)“I will have been studying for three hours soon”, She said. – “Wkrótce miną trzy godziny, odkąd się uczę” – powiedziała. (mowa niezależna)She said (that) she would have been studying for three hours soon. – Ona powiedziała, że wkrótce miną trzy godziny, odkąd się uczy. (mowa zależna)Past SimplePast Simple w mowie niezależnej zamienimy na Past Perfect w mowie zależnej, czyli dodajemy had, oraz zamieniamy czasownik na jego III formę:“The postman brought many letters for you yesterday”, Tina said. – “Listonosz przyniósł wczoraj sporo listów do ciebie” – powiedziała Tina. (mowa niezależna Past Simple)Tina said (that) the postman had brought many letters for me the day before. – Tina powiedziała, że listonosz dzień wcześniej (wczoraj) przyniósł dla mnie sporo listów. (mowa zależna Past Perfect)“My aunt drew a beautiful picture”, Thomas said. – “Moja ciocia narysowała piękny obraz” – powiedział Tomasz. (mowa niezależna)Thomas said (that) his aunt had drawn a beautiful picture. – Tomasz powiedział, że jego ciocia namalowała piękny obraz. (mowa zależna)Past ContinuousTen czas musimy zamienić na Past Perfect Continuous podczas zamiany na mowę zależną, czyli dodać had been:“She was sleeping when you arrived”, my friend said. – “Ona już spała, kiedy przyszedłeś” – powiedział mój znajomy. (mowa niezależna Past Continous)My friend said (that) she had been sleeping when I arrived. – Mój znajomy powiedział, że ona już spała, kiedy przyszedłem. (mowa zależna Past Perfect Continous)“Our Parents were reading a newspaper when I entered the kitchen”, my sister said. – “Nasi rodzice czytali gazetę, kiedy weszłam do kuchni” – powiedział moja siostra. (mowa niezależna)My sister said (that) our parents had been reading a newspaper when she entered the kitchen. – Moja siostra powiedziała, że nasi rodzice czytali gazetę, kiedy weszła do kuchni. (mowa zależna)Tworzenie pytańPrzy tworzeniu pytań możemy zmienić reporting verb. Zamiast używać “They said…” (Oni powiedzieli…) użyjemy wtedy “they asked…”(Oni zapytali…), lub “they wanted to know…“ (oni chcą wiedzieć…). W pytaniach w mowie zależnej nadal następuje przesunięcie czasu wstecz, np.”I have been studying for 3 hours.” – said Tom.Did Tom say that he had been studying for 3 hours?Pytania tak/nieDo relacjonowania pytań, na które możemy odpowiedzieć krótko – tak lub nie, użyjemy słówek if lub whether:“Did you sleep well?” my father asked. – “Dobrze spałeś?” – spytał mój ojciec. (mowa niezależna)My father asked if I had slept well. – Mój ojciec spytał, czy dobrze spałem. (mowa zależna – na to pytanie możemy odpowiedzieć tak lub nie, dlatego użyjemy if)“Are you ok?” my english teacher asked. – “Wszystko w porządku?” – spytał mój nauczyciel (mowa niezależna)My English teacher asked me if I was Ok. – Mój nauczyciel od angielskiego spytał mnie, czy wszystko w porządku (mowa zależna)Pytania zaczynające się na “wh-”W pytaniach zaczynających się na “wh-” np.: what, where, when, which, why itp. nie musimy używać już if ani whether. Zamiast tego w ich miejsce musimy dać słówko pytające:“Where are you?” She asked. – “Gdzie jesteś?” spytała. (mowa niezależna)She asked me where I was. – Ona spytała się mnie, gdzie jestem. (mowa zależna)“Why did she leave?” Paul asked. – “Dlaczego ona wyszła?” spytał Paweł. (mowa niezależna)Paul asked why she had left. – Paweł zapytał, dlaczego wyszła. (mowa zależna)ZaimkiTak samo jak w języku polskim, kiedy przytaczamy czyjąś wypowiedź, musimy zmienić zaimek np.: gdy ktoś powiedział nam “this is my bike” (“to jest mój rower”) to mówiąc to komuś innemu powiemy “that was his/her bike” (to jest jego/jej rower)My -> his/herOur -> theirThese -> those“like these bracelets”, she said. – “Lubię te bransoletki” – powiedziała. (mowa niezależna)She said (that) she liked those bracelets. – Ona powiedziała, że lubi te bransoletki. (mowa zależna)“We are working hard on our project“ he said. – “Ciężko pracujemy nad naszym projektem” powiedział. (mowa niezależna)He said (that) they were working hard on their project. – On powiedział, że oni ciężko pracowali nad ich projektem. (mowa zależna)Rozkazy i prośbyPrzy rozkazach i prośbach nie ma następstwa czasów, ponieważ zdania będziemy tworzyć w bezokoliczniku, lub z końcówką -ing:“Do your homework,” my father said. – “Odrób zadanie domowe” powiedział mój ojciec. (mowa niezależna)My father told me to do my homework. – Mój ojciec powiedział mi, żebym odrobił zadanie domowe. (mowa zależna)“Please come here,” she asked. – “Proszę przyjdź tu” – poprosiła. (mowa niezależna)She asked me to come there. – Ona poprosiła mnie, abym tam przyszedł. (mowa zależna)Zamiana czasowników modalnychPodczas przekształcania mowy niezależnej na zależną musimy nie tylko cofnąć czas wstecz, ale także zamienić niektóre czasowniki modalne – o ile pojawią się w zdaniu:will -> would“I will eat my dinner”, Gregory said. – “Zjem swój obiad” powiedział Grzegorz. (mowa niezależna)Gregory said (that) he would eat his dinner. – Grzegorz powiedział, że zje swój obiad (mowa zależna)can -> could“I can help you if you want”, she said. – “Mogę ci pomóc, jeśli chcesz” powiedziała. (mowa niezależna)She said (that) she could help me if I wanted. – Ona powiedziała, że może mi pomóc, jeśli chcę. (mowa zależna)may -> might“You may leave work earlier ”, my boss said.- “Możesz wyjść z pracy wcześniej” – powiedział mój szef. (mowa niezależna)My boss said (that) I might leave the work earlier. – Mój szef powiedział, że mogę wyjść z pracy wcześniej. (mowa zależna)have to -> had to“I have to buy a new car” he said. – “Muszę kupić nowy samochód” powiedział. (mowa niezależna)He said (that) he had to buy a new car. – On powiedział, że musiał kupić nowy samochód. (mowa zależna)should -> should“You should stop smoking”, my friend said. – “Powinieneś przestać palić” powiedział mój znajomy. (mowa niezależna)My friend said (that) I should stop smoking/ – Mój przyjaciel powiedział, że powinienem przestać palić. (mowa zależna)could -> could“She could swim when she was seven years old”, Her mother said. – “Ona potrafiła pływać, kiedy miała siedem lat” powiedziała jej mama. (mowa niezależna)Her mother said (that) she could swim when she was seven years old. – Jej mama powiedziała, że ona umiała pływać, gdy miała 7 lat. (mowa zależna)might -> might“Sarah might visit us” he said. – “Sara może nas odwiedzić” – powiedział. (mowa niezależna)He said (that) Sarah might visit us. – On powiedział, że Sara może nas odwiedzić. (mowa zależna)Określenia czasuPodobnie jak z czasownikami, musimy również zmienić określenia czasu, w zależności od tego, kiedy opisywana czynność się wydarzyła:now -> then / at that timetoday -> yesterday / that dayyesterday -> the day beforelast night -> the night beforelast week -> the week before / the previous weeknext week – > the following weekat the moment – > at the timetomorrow -> the following day / the next day“I’m leaving today”, Christopher said. – “Wyjeżdżam dzisiaj” powiedział Krzysztof. (mowa niezależna – dziś wyjeżdża)Christopher said (that) he was leaving that day. – Krzysztof powiedział, że wyjeżdża tego dnia. (mowa zależna)“I’m busy at the moment.” John said. – “Jestem zajęty w tym momencie” powiedział Jan. (mowa niezależna)John said (that) he was busy at that time/moment. – Jan powiedział, że był zajęty w tamtym momencie. (mowa zależna)To, jakiego określenia użyjemy zależy od tego, kiedy dana czynność się wydarzyła np.: jeżeli Krzysztof powiedział, że wyjeżdża w poniedziałek, to jeżeli chcemy to komuś powiedzieć we wtorek, możemy użyć yesterday. Możemy też podać konkretny dzień lub datę (on Monday, the 16th of December).Określenia miejscaTak samo jak określenia czasu, określenia miejsca również należy przekształcić:here -> therethis -> that“we must meet here”, he said. “Musimy się tu spotkać” powiedział. (mowa niezależna)He said (that) we must meet there. – On powiedział, że musimy się tam spotkać. (mowa zależna)WyjątkiJak wszędzie, tak i w mowie zależnej będą występowały wyjątki, kiedy nie musimy zmieniać czasu. Dzieję się tak gdy:Sytuacja jest nadal prawdziwa:“My brother is working in a coffee shop” my friend said. – “Mój brat pracuje w kawiarni” powiedział mój przyjaciel. (mowa niezależna)My friend said (that) his brother is working at a Coffee shop. – Mój przyjaciel powiedział, że jego brat pracuje w kawiarni. (mowa zależna – jeżeli to zdanie odnosi się do dnia poprzedniego, to jest bardzo duża szansa, że nadal pracuje w tej kawiarni, dlatego nie ma potrzeby zmiany czasu)Opisujemy fakty / uczucia stałe:“I like your dress” David said. – “Lubię twoją sukienkę” powiedział Dawid. (mowa niezależna)Dawid said (that) he likes my dress. – Dawid powiedział, że lubi moją sukienkę.Mowa zależna może wydawać się skomplikowana i trudna do opanowania, jednak tak naprawdę okazuję się całkiem prosta i przyjemna w nauce. Całą trudność polega na opanowaniu następstw czasu i zamiany konkretnych słówek, co można w miarę szybko opanować.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!