Present continuous
Present continuous to czas teraźniejszy opisujący działania trwające w chwili mówienia lub tymczasowe, tworzony przez am/is/are + czasownik z końcówką -ing; używamy go też do bliskich planów (I’m meeting Anna at 6), irytujących nawyków z always (He is always leaving mess) i zmian (Prices are rising).
- Wybrać podmiot
- Dobrać am/is/are
- Utworzyć formę -ing z poprawną pisownią
- Dodać okolicznik czasu (np. now, at the moment) i resztę informacji
Present continuous odróżnia stan tymczasowy od rutyny i sygnalizuje „dzieje się teraz”; rozpoznasz go po 3 sygnałach: now, at the moment, this week. Przykład: She’s working from home this week, w kontraście do She works from home.
Czym naprawdę opisuje ten czas i kiedy się przydaje?
To konstrukcja wskazująca na czynność w toku (tu i teraz), sytuację przejściową „wokół teraz”, zaplanowaną przyszłość (ustalony termin/spotkanie), natrętne nawyki z nacechowaniem emocjonalnym oraz procesy zmian i trendów.
Przykłady: I’m typing right now. We’re staying with friends this week. I’m meeting the client at 10. She’s always borrowing my notes. The market is growing fast.
Dlaczego tak łatwo pomylić go z Present Simple?
W polszczyźnie nie rozróżnia się dwóch teraźniejszych czasów, więc jeden polski przekład może odpowiadać dwóm angielskim formom. Klucz to rozróżnić zwyczaj/stałą prawdę (Present Simple) od tymczasowości/aktywności w toku (present continuous).
Kontrast: She lives in Kraków (na stałe) vs She’s living in Kraków this semester (tymczasowo). I usually read in the evening (rutyna) vs I’m reading The Martian this week (konkret w toku).
Jak zbudować zdanie bez błędów?
Formuła to be (am/is/are) + czasownik-ing. Czasownik be odmieniamy według osoby; -ing tworzymy zgodnie z regułami pisowni (poniżej). Szyk w zdaniu oznajmującym pozostaje stały; w pytaniu następuje inwersja be z podmiotem.
| Osoba | Oznajmujące | Przeczenie | Pytanie | Krótkie odpowiedzi |
|---|---|---|---|---|
| I | I am working | I am not working | Am I working? | Yes, I am / No, I’m not |
| He/She/It | He is working | He isn’t working | Is he working? | Yes, he is / No, he isn’t |
| You/We/They | They are working | They aren’t working | Are they working? | Yes, they are / No, they aren’t |
Jak tworzyć pytania i krótkie odpowiedzi?
Przestaw czasownik be przed podmiot: Are you waiting for the bus? Dodaj wh- na początek, gdy pytasz o szczegół: What are you reading? — I’m reading a report. Krótkie odpowiedzi używają samego be: Yes, we are. No, she isn’t.
Jak negować i gdzie wstawić przysłówki?
Przeczenie to be + not: He isn’t listening. Przysłówki częstotliwości (always, often) stawiamy po be: She is always forgetting her badge. Przysłówki sposobu zwykle po -ing: They are working hard.
Kiedy używać – sześć funkcji z klarownymi przykładami
Co dzieje się teraz lub „tuż teraz”?
Działania w toku w chwili mówienia: Be quiet, the baby is sleeping. I’m talking on the phone right now.
Jak opisać sytuacje przejściowe „wokół teraz”?
Okresowe stany/akty: We’re preparing for Matura this month. He’s staying at his parents’ for a few days.
Jak mówić o zaplanowanej, bliskiej przyszłości?
Ustalenia w kalendarzu: I’m meeting Karolina at 7. We’re flying to London on Friday. Kontekst musi sugerować konkret (czas, miejsce).
Dlaczego „always” bywa narzekaniem?
Present continuous + always komunikuje irytację: He’s always coming late. Neutralne nawyki wyrażamy Present Simple: He often comes late.
Jak opisać zmiany i trendy?
Procesy zachodzące teraz lub w tym okresie: The days are getting longer. More students are choosing IT paths.
Czy można użyć strony biernej w tej konstrukcji?
Tak: am/is/are being + III forma. The bridge is being repaired. Użyteczne w aktualizacjach na żywo i raportach.
Czasowniki statyczne: kiedy -ing nie pasuje?
Których czasowników zwykle nie używamy w formie ciągłej?
Stative verbs: know, believe, understand, want, need, like, love, hate, prefer, remember, mean, own, belong, contain, consist, depend, seem. Zwykle Present Simple: I know the answer, She wants coffee.
Kiedy „be”, „have”, „see” i spółka mogą przyjąć -ing?
Gdy zmienia się znaczenie na dynamiczne: You’re being rude (zachowujesz się teraz). We’re having lunch (spożywamy). I’m seeing Dr Nowak tomorrow (wizyta). I’m thinking about your proposal (rozważam) vs I think it’s great (opinia stała).
Końcówka -ing bez wpadek ortograficznych
Jakie są reguły podwajania spółgłosek?
Podwajaj ostatnią spółgłoskę po schemacie CVC, gdy akcent pada na ostatnią sylabę: run → running, sit → sitting, begin → beginning, prefer → preferring. Nie podwajaj, gdy akcent nie jest końcowy: visit → visiting, open → opening.
Kiedy usuwamy „e”, a kiedy „ie” zmienia się w „y”?
Końcówka -e niema odpada: make → making, write → writing. Wyjątki: be → being, see → seeing. Końcówka -ie zmienia się w -y: lie → lying, tie → tying. W brytyjskim angielskim czasowniki typu travel częściej podwajają l przy -ing/-ed: travelling.
Najczęstsze błędy polskich uczniów i szybkie poprawki
- Brak be: I waiting → I am waiting
- Mylenie z Present Simple: I’m knowing → I know
- Niewłaściwe always: He always is late → He is always late / He’s always coming late
- Plan bez konkretu: I’m studying English tomorrow (OK, gdy ustalone) vs I will study (spontaniczna decyzja)
- Przysłówki w złym miejscu: She is usually working → She usually works (rutyna) lub She is usually working late these days (tymczasowość)
- Podwajanie bez akcentu: opening → opening, nie oppening
Skuteczne sygnały kontekstu: jak nie zgubić „teraźniejszości”
Wzmacniają rozpoznawalność: now, right now, at the moment, currently, this week/month/year, today, these days, for the time being, still (ciągłość, często irytacja: He’s still talking). W komunikacji egzaminacyjnej (matura, ósmoklasisty) dodanie sygnału zwykle podnosi klarowność wypowiedzi.
Minićwiczenia kontrolne
Uzupełnij poprawną formą (am/is/are + -ing) lub wybierz właściwą opcję.
- Quiet, the children __________ (sleep).
- I __________ (meet) my project team at 2 pm.
- Why __________ you __________ (wear) a suit today?
- She usually __________ (work) from 8 to 4, but today she __________ (stay) longer.
- The road __________ (be, repair) this week.
- I don’t understand → poprawna forma: I __________ (not, understand) the instructions? czy I __________ (not, understand)?
Odpowiedzi: 1) are sleeping 2) am meeting 3) are, wearing 4) works, is staying 5) is being repaired 6) I don’t understand (czasownik statyczny, nie -ing)
Mity i fakty o czasie teraźniejszym ciągłym
Tego czasu używa się wyłącznie do „teraz”.
Opisuje także okresową tymczasowość, ustalone plany na bliską przyszłość oraz procesy zmian.
Każdy czasownik można dać w -ing.
Czasowniki statyczne zwykle nie tworzą formy ciągłej, chyba że zmienia się ich znaczenie na dynamiczne.
„Always” zawsze łączy się z Present Simple.
W Present Continuous wyraża irytujące, powtarzalne zachowanie: She’s always losing her keys.
Najczęściej zadawane pytania
Czy „I am not” można skrócić jak „isn’t/aren’t”?
Czym różni się plan w present continuous od „be going to”?
Czy „still” pasuje do tej formy?
Kropka nad -ing: co warto zapamiętać
- Struktura: am/is/are + czasownik-ing; inwersja w pytaniach, not po be w przeczeniach
- Użycia: „teraz”, tymczasowość, ustalony plan, irytujące nawyki z always, procesy zmian, możliwa strona bierna
- Dobór względem Present Simple: rutyna i fakty vs czynność w toku/okresowa
- Stative verbs rzadko w -ing; zmiana znaczenia umożliwia użycie ciągłe
- Ortografia -ing: CVC z akcentem → podwajamy; drop e; ie → y; wyjątki be/see → being/seeing
- Sygnały kontekstu (now, at the moment, this week) zwiększają klarowność i punktację na egzaminach
Pytania do przemyślenia:
- W których swoich zdaniach o planach na jutro możesz dodać konkret, aby naturalnie użyć formy ciągłej?
- Jak zmienia się znaczenie „think”, gdy przejdziesz z Present Simple na formę ciągłą?
- Które trzy czasowniki statyczne najczęściej mylisz i jak zapamiętasz ich poprawne użycie?
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!