Present perfect simple
W języku polskim nie ma odpowiednika czasu Present Perfect Simple, dlatego bardzo ważne jest, by nauczyć się go tak jak należy, ponieważ może sprawiać nam trudności, zarówno podczas konstruowania w nim zdań, jak i tłumaczenia.
Po pierwsze, należy pamiętać, że tryb dokonany lub niedokonany nie ma tu znaczenia, ponieważ ważne są skutki danej czynności w czasie teraźniejszym. Po drugie, trzeba pamiętać, że czynność w Present Perfect Simple rozpoczęła się w przeszłości i jest kontynuowana do teraz.Zastosowanie czasu Present Perfect1. Jak już nakreśliłam wcześniej, czasu tego używa się, by wykazać czynność rozpoczętą w przeszłości, której rezultaty są widoczne teraz, czyli ta czynność jakoś wpływa na czas teraźniejszy. Ważne tutaj jest rozróżnienie tego, że w zastosowaniu takim zawsze jest przyczyna i skutek, które są ważniejsze od tego, czy czynność została wykonana, tak jak w:- I have broken my arm. (Złamałam rękę.) -> Złamałam rękę w przeszłości, ale najwidoczniej dalej mam ją zawiniętą w gips, rozmówca to widzi, więc mamy i skutek złamania ręki w teraźniejszości.2. Czasu Present Perfect Simple używa się, by wykazać również stan, który rozpoczął się w przeszłości, trwa do teraz, lecz może się zmienić w przeszłości:- She has not jogged yet. (Ona jeszcze nie biegała.) -> Ważnym wskaźnikiem określającym, że stan danej czynności może ulec zmianie jest ‘yet’ (jeszcze), który wskazuje, że ‘ona jeszcze nie biegała’, ale może zrobić to za pięć godzin, jutro itp.3. Używając tego czasu wyrażamy czynność, która dopiero co się zakończyła a jej skutki są widoczne w obecnej chwili jak w:- I have just opened the door. (Właśnie otworzyłam drzwi.) -> ‘ja’ otworzyłam drzwi w przeszłości, ale zdarzyło się to parę sekund temu, drzwi dalej są otwarte; wskaźnikiem określającym to, że dana akcja ‘właśnie została wykonana’ jest ‘just’ (właśnie).4. Wraz z określeniem ‘It is the first (liczebnik może ulec mianie na inną liczbę) time’ tak jak:- It is the third time I have been to Italy and it still surprises me. (Już trzeci raz jestem we Włoszech i wciąż mnie zaskakuje.).5. Czas ten często pojawia się z zdaniach okolicznikowych czasu z określeniami czasu ‘as soon as’, ‘when’, ‘once’ w zdaniach odnoszących się do przyszłości. W takim wypadku czynność określona czasem Present Perfect Simple jest zakończona pod określonym warunkiem tak jak w:- I will do the dinner once I have gone home. (Zrobię kolację, jak już pójdę do domu.) -> nakreślamy wtedy, że warunkiem zrobienia ‘przeze mnie’ kolacji jest dotarcie ‘przeze mnie’ do domu.6. Używa się również Present Perfect Simple by wskazać na czynność, która się powtarza i która może zaistnieć w przyszłości jak w:- I have been to Italy many times. (Byłam we Włoszech wiele razy.) -> tak mi się spodobało we Włoszech, że byłam tam ‘wiele razy’ i możliwe, że tam jeszcze wrócę.7. Przedstawianie informacji. Gdy przedstawiamy nową informację często możemy użyć czasu Present Perfect Simple jak w:- I have decided to sell this car. (Zdecydowałam się, że sprzedam to auto.) -> decyzja o sprzedaży auta została podjęta w przeszłości, lecz czynność tę chcemy wykonać teraz lub w przyszłości; co ważniejsze wraz z takim zastosowaniem czasu Present Perfect Simple należy po czasowniku posiłkowym ‘to have’ i czasowniku w imiesłowie czasu przeszłego zastosować czasownik w bezokoliczniku, co w tym zdaniu zaprezentowane jest przez ‘have decided to sell’. Należy też pamiętać, że po przedstawieniu nowej informacji w czasie Present Perfect Simple, następne, dodatkowe informacje należy już podawać w czasie Past Simple, dając powody dlaczego dana czynność ma być wykonana, czyli: ‘I have decided to sell this car. It broke too many times.’ lub też w czasie teraźniejszym ‘I have decided to sell this car. It is broken and I need some money.’.Budowa zdania w czasie Present Perfect SimpleSkoro już wiadomo, kiedy należy zastosować taki czas, warto zwrócić uwagę na budowę zdania w czasie Present Perfect Simple. Podstawowa konstrukcja zdania składa się z osoby, czasownika posiłkowego odmienionego względem osoby ‘to have’ lub ‘to has’, czasownika głównego odmienionego jako imiesłów czasu przeszłego (to nic innego jak czasownik z końcówką ‘-ed’ lub tak zwana „III forma czasownika z tabelki”, czego skróconą formą jest:- osoba + have/has + III forma czasownika + reszta zdania.
W nieformalnym angielskim czasownik posiłkowy odmieniony względem osoby można zapisać skrótowo: I have -> I’ve lub She has not -> She hasn’t. Natomiast odmiana czasownika posiłkowego ‘to have’ które oznacza ‘mieć’, lecz w zdaniu pełniąc funkcję czasownika posiłkowego nie tłumaczy się go bezpośrednio wygląda następująco: I have / You have / She has / He has / It has / We have / They have, co można w mowie nieoficjalnej zapisać skrótowo: I’ve / You’ve / She’s / He’s / It’s / We’ve / They’ve, co ma również przełożenie na skrótową formę z przeczeniem not: I’ve not / You haven’t / She hasn’t / He hasn’t / It hasn’t / We haven’t / They haven’t.Niektóre czasowniki w imiesłowie czasu przeszłego są nieregularne, porównaj:- to play (grać) -> played;
– to visit (odwiedzić) -> visited
– to be (być) -> been;
– to go (iść) -> gone.
– Dwa ostatnie zaprezentowane czasowniki nie mają końcówki ‘-ed’; co więcej w na tłumaczenie w języku polskim często są one określane jako ‘byłem/byłam’, dlatego należy wiedzieć jaka jest między nimi różnica:
– to be, jak w przykładzie: Her siblings have gone to Greece to work. (Jej rodzeństwo wyjechało do Grecji do pracy.) -> jej rodzeństwo wyjechało do Grecji, lecz są tam dalej, dalej pracują i jeszcze nie wrócili;
– to go, jak w przykładzie: Her siblings have been to Greece to work. (Jej rodzeństwo wyjechało do Grecji do pracy.) -> jej rodzeństwo pojechało do pracy do Grecji, ale wszyscy już wrócili.
Zatem budowa zdania twierdzącego jest taka sama jak budowa zdania podstawowego i jest to:
– osoba + have/has + III forma czasownika + reszta zdania.Zdania przeczące w czasie Present Perfect Simple zawierają w sobie przeczenie ‘not’ które łączy się z czasownikiem pomocniczym ‘have’ lub ‘has’, tak poza tym w zdaniu takim występuje również osoba oraz imiesłów czasu przeszłego wraz z niektórymi określnikami czasu, czego uproszczoną formą jest:- osoba + have/has + not + III forma czasownika + reszta zdania.
Czasownik posiłkowy wraz z przeczeniem ‘not’ może utworzyć skrótową formę, która jest stosowana w języku angielskim nieoficjalnym i jest to: have not -> haven’t oraz has not -> hasn’t.Zdania pytające w czasie Present Perfect tworzone są za pomocą inwersji zdania twierdzącego, kiedy to wystarczy zamienić pozycję podmiotu i operatora, tak jak w przypadku:- Have you ever seen the rain? (Czy kiedykolwiek widziałeś deszcz?) -> tak jak w piosence Roda Stewarta o tym samym tytule.
Taki typ pytania nazywa się pytaniem rozstrzygającym (Yes/No-question), ponieważ można na nie odpowiedzieć ‘tak’ lub ‘nie’. Warto jednaj opowiedzieć ‘Yes I have’, co oznacza ‘Tak, wdziałam.’ lub ‘No, I have not.’ Co tłumaczy się jako ‘Nie, nie widziałam.’.
Pamiętaj, że nie możesz zastosować podwójnego zaprzeczenia, gdy używasz określnika czasu ‘never’, co oznacza, że albo używasz ‘not’ albo ‘never’:
– I have never seen the picture of birds flying away. (Nigdy nie widziałem zdjęcia uchwytującego odlatujące ptaki.);
– I have not seen the picture of birds flying away. (Nigdy nie widziałem zdjęcia uchwytujące odlatujące ptaki.);
– I have not never seen the picture of birds flying away. Zdanie takie jest niepoprawne gramatycznie, ponieważ występuje tu podwójne zaprzeczenie (not, never).PYTANIA:Pytania w Present Perfect zawierają w sobie wszystkie odpowiednie komponenty dla zdania oznajmującego konstruowanego w czasie Present Perfect Simple w następującej kolejności: czasownik posiłkowy ‘to have’ odmieniony względem osoby, który może wyglądać ‘has’ lub ‘have’, osobę (podmiot wykonujący czynność), ewentualnie określnik czasu (jak ‘ever’), imiesłów czasownika w czasie przeszłym (jak ‘seen’), resztę zdania zależną od kontekstu, czego skróconym zapisem jest:- have/has + osoba + ew. określnik czasu + III forma czasownika + reszta zdania.
– Możemy jednak zadać pytanie szczegółowe w czasie Present Pefect Simple, w takim wypadku na początku takiego zdania jest określnik czasu, po którym następuje odmieniony względem osoby czasownik posiłkowy ‘to have’ (has/have), osoba wykonująca czynność, czasownik główny z końcówką ‘-ed’ lub z III kolumny tabeli (imiesłów czasownika w czasie przeszłym), po którym następuje reszta zdania zależna od kontekstu, czego skróconym przedstawieniem jest:
– określnik czasu + have/has + osoba + III forma czasownika + reszta zdania, czego przykładem zdania jest:
– How long have you waited in this queue? (Jak długo czekałaś w tej kolejce?).Pewne zwroty i Present Perfect SimpleCzas ten łączy się z określonymi zwrotami, dzięki którym łatwiej rozpoznać czas, łatwiej zdanie przetłumaczyć i je zrozumieć, są to:1. EVER -> (kiedykolwiek) często używa się go w pytaniach dotyczących przeszłych czynności, lecz w zdaniach twierdzących lecz należy wraz z ‘ever’ użyć ‘never’ też można go użyć jak w:- Have you ever been to Italy? (Czy kiedykolwiek byłaś we Włoszech?);
– I have never ever seen you being such a skinflint. (Nigdy nie widziałem, jak zachowujesz się jak dusigrosz.).
‘Ever’ używa się także z przymiotnikami w stopniu najwyższym tak jak w:
– It is the worst hamburger I have ever eaten. (To najgorszy hamburger jaki kiedykolwiek przyszło mi zjeść.).2. NEVER -> (nigdy) używane jest w zdaniach przeczących tak jak:- I have never been to Iceland. (Nigdy nie byłam na Islandii.).3. BEFORE -> (przedtem) używa się by określić, że daną czynność wykonaliśmy po raz pierwszy w życiu, czy może już ją wykonaliśmy:- We have not baked a bake before. (Jeszcze nigdy nie piekłam ciasta.) -> ‘before’ występuje w takiej sytuacji na końcu zdania;
– We have baked a bake before. (Już piekliśmy kiedyś ciasto.) -> ‘before’ również zajmuje ostatnią pozycję w zdaniu.4. JUST -> (już/właśnie/właśnie przed chwilą) używa się by wyrazić czynność, która właśnie przed chwilą się zakończyła:- I have just baked the muffins. (Właśnie upiekłam muffinki.).5. ALREADY -> (już) pomimo podobnego tłumaczenia do ‘just’ oznacza ono czynność wykonaną, ale niekoniecznie przed chwilą:- I have seen this movie already. (Już widziałam ten film) -> trzeba tu zaznaczyć, że ‘already’ na ogół umieszcza się przed imiesłowem czasu przeszłego, lecz w tym zdaniu nie jest to niepoprawne gramatycznie, można je inaczej zapisać jako ‘I have already seen this movie.’ i znaczy ono to samo. ‘Already’ nie ma zastosowania w zdania przeczących, czyli błędnym jest zapis: ‘I have not seen this movie already.’.6. RECENTLY -> (ostatnio) używa się by zdefiniować czynność, która wydarzyła się ‘ostatnio’, ale nie jest to sprecyzowane, czy ‘ostatnio’ oznacza parę dni temu, czy w tamtym miesiącu, jest to subiektywne:- I have not been to the cinema recently. (Ostatnio nie byłem w kinie.).7. STILL -> (wciąż) używa się w zdaniach przeczących i zdaniach pytających by wyrazić, że dana akcja niewykonana:- I bought a car last week and I still haven’t registered it. (Kupiłam samochód w tamtym tygodniu i wciąż go nie zarejestrowałam.) -> ‘still’ podkreśla, że coś nie zostało wykonane.8. YET -> (nie ma bezpośredniego tłumaczenia, najbliższym odpowiednikiem jest ‘już’) używa się go, by wyrazić, że coś się już wydarzyło lub nie wydarzyło w przypadku zdań twierdzących oraz zdań pytających:- Has the train arrived yet? (Czy pociąg już przyjechał?);
– The train has not arrived yet. (Pociąg jeszcze nie przyjechał.). -> co ważne w zdaniu przeczącym, musi być zastosowanie przeczenie ‘not’, inaczej nie można zastosować określnika czasu ‘yet’.9. SO FAR -> (jak dotąd/jeszcze) używa się by wyrazić, że dana czynność jak dotąd nie została wykonana w zdaniu przeczącym:- I have not seen her so far. (Jeszcze jej nie widziałam.) -> jeśli chcielibyśmy zastosować ‘so far’ z daniu twierdzącym nastąpiłoby do zmiany czasu jak w: ‘So far I am still waiting’ -> ‘Jak wciąż/ jak dotąd, nadal czekam.’ (Zamiast czas u Present Perfect Simple zastosowano tu Present Continuous).10. HOW LONG -> (jak długo) określenie to używane jest tylko w przypadku pytań by spytać się, jak długo rozmówca wykonuje już daną czynność i logicznie, określenie to stawia się na początku pytania, jak w:- How long have you known Monika? (Od jak dawna znasz Monikę?).11. FOR i SINCE -> (przez/od) określeń tych używa się, by wyrazić długość akcji w przeszłości jak w:- We have been happily married for five years. (Jesteśmy w szczęśliwym małżeństwie od pięciu lat.) -> ‘for’ określa dany okres trwania jakiegoś zdarzenia, podobnie jak ‘for an hour’, ‘for a long time’;
– We have been happily married since 2016. (Jesteśmy w szczęśliwym małżeństwie od 2016 roku.) -> ‘since’ wskazuje na dokładną datę, czas, rok od którego to dana czynność jest kontynuowana.Różnice pomiędzy czasem Present Perfect Simple a czasem przeszłym prostym Past SimpleNiekiedy użytkownik języka angielskiego ma problem z rozróżnieniem, kiedy użyć czasu Present Perfect Simple a czasu Past Simple, ze względu na (nikłe, lecz zawsze) pewne podobieństwo w zastosowaniu tych czasów. Oto różnice w użyciu tych dwóch czasów:
1. Past Simple:- pojedyncza akcja lub powtórzona akcja która została wykonana w przeszłości w określonym czasie: ‘I went to the cinema last week.’ (W tamtym tygodniu byłam w kinie.)- sytuacja, która rozpoczęła się i zakończyła w przeszłości (czemu na ogół towarzyszy określnik czasu ‘for’): ‘I worked for this company for four years.’ (Pracowałam dla tej firmy przez cztery lata.).- ukończona czynność trwająca przez pewien okres, który już się zakończył: ‘He gained 5 kilograms in September.’ (We wrześniu przytył pięć kilogramów.) -> wrzesień już się zakończył, jest na przykład już marzec w kolejnym roku i porównuje ‘jego’ wagę w każdym miesiącu tamtego roku. Jeśli byłby kolejny miesiąc, październik a ‘on’ nie mieściłby się w spodnie, czyli skutki akcji z przeszłości można by odczuć w teraźniejszości, bo przez to, że we wrześniu on przytył 5 kilo, w październiku nie mieści się w spodnie, to można by zastosować czas Present Perfect Simple i wtedy zdanie wyglądałoby tak: ‘He has gained 5 kilograms in September.’ -> jak widać czasem o zastosowaniu danego czasu wiele mówi kontekst w jakim zdanie jest wypowiadane. 2. Present Perfect Simple:- pojedyncza lub lub powtórzona akcja w przeszłości, wykonana w nieokreślonym czasie: ‘I have been to the cinema many times.’ (Byłam w kinie wiele razy.)- sytuacja, która rozpoczęła się, lecz się nie zakończyła i trwa do chwili obecnej: ‘ I have worked at the garage for half an hour.’ (Pracowałem w garażu przez pół godziny ‘i pracuję tam dalej, bo naprawiam skrzynię biegów, jest to trudne do zrobienia, dlatego tyle czasu mi to zajmuje.’).- jedna lub więcej dokonanych czynności w pewnym okresie, który jest kontynuowany do teraz: ‘He has sold only two potatoes since five in the morning’. (Od piątej rano on sprzedał tylko dwa ziemniaki.) -> zdanie jest na przykład wypowiedziane w takim kontekście, że jest godzina czternasta, ‘on’ dalej sprzedaje ziemniaki i od godziny piątej rano sprzedał tylko dwa ziemniaki; akcja handlowania ziemniakami dalej jest kontynuowana.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!