Przedmioty szkolne po angielsku

Plan lekcji bez potknięć: fundamenty zapisu i użycia

Nazwy przedmiotów w angielszczyźnie rządzą się kilkoma żelaznymi regułami. Kiedy je opanujesz, bez wysiłku ułożysz plan lekcji, opiszesz profil klasy i naturalnie powiesz, co było na biologię albo matematykę.

Wielka czy mała litera – kiedy którą stosować?

Większość nazw przedmiotów piszemy małą literą: history, biology, physics, music, geography. Wielką literą zapisujemy nazwy języków oraz przedmiotów od nazw własnych: English, Polish, German, Spanish, French, Latin. Wielką literę stosujemy też, gdy nazwa jest częścią tytułu kursu lub egzaminu: Advanced Mathematics, IB Biology HL, AP Chemistry.

Czy Mathematics i Physics są „liczbą mnogą”, ale gramatycznie pojedyncze?

Tak. Mathematics, physics, economics, linguistics, genetics to rzeczowniki zbiorowe zakończone na -s, ale w szkolnym znaczeniu wymagają czasownika w liczbie pojedynczej: Mathematics is difficult, Physics is my favourite subject. Wyjątek dotyczy znaczeń nauk jako dziedzin lub rezultatów badań – wtedy możliwe są konstrukcje w liczbie mnogiej, lecz w kontekście szkolnym przyjmuj zasadę liczby pojedynczej.

Lesson, class czy subject – jak je odróżnić w praktyce?

Subject to „przedmiot” jako dziedzina (Biology is my favourite subject). Class to „lekcja” lub „zajęcia” (I have math class at 9) oraz „klasa” jako grupa uczniów (Our class is small). Lesson to konkretna jednostka lekcyjna (a 45-minute lesson). Classroom to „sala”. Unikaj tłumaczenia „I have English lesson” w stylu kalki – naturalniejsze jest I have English albo I have an English class.

Timetable czy schedule – jak mówić o planie i godzinach?

W brytyjskim angielskim używamy timetable, w amerykańskim schedule. O dniach używamy on (on Monday), o godzinach at (at 8:00), o zakresie czasowym from… to… (from 8 to 8:45). W Polsce „godzina wychowawcza” to form time/tutor time (BrE) lub homeroom period (AmE).

Najczęstsze nazwy – warianty brytyjskie i amerykańskie w jednym miejscu

Poniższa tabela zestawia kluczowe przedmioty z polskiej szkoły z najbliższymi odpowiednikami w wersji brytyjskiej i amerykańskiej, podając skróty i krótkie uwagi użytkowe.

Praktyczne zwroty: jak naturalnie mówić o lekcjach i ocenach

Dobrze dobrane czasowniki i kolokacje sprawiają, że wypowiedź brzmi jak u native speakera. Poniżej zebrane są najczęstsze wzorce z przykładami i krótkim komentarzem.

Jak powiedzieć, że masz daną lekcję albo wybierasz przedmiot?

W szkole używamy przede wszystkim have/take + subject. Have częściej w BrE i w codziennych wypowiedziach, take częściej w AmE oraz gdy mowa o wyborze kursu.

Jak opisać czynności charakterystyczne dla różnych przedmiotów?

Dobierz czasownik do typowej aktywności: w naukach ścisłych „do/conduct” eksperymenty, w humanistyce „write” wypracowania, na geografii „read” mapy.

Jak mówić o planie, jednostkach i salach?

Typowe słówka to period/lesson (jednostka), double lesson (blok 2×45 min), classroom/lab (sala/ pracownia), timetable/schedule (plan), room 203 (sala 203).

Jak poprawnie mówić o sprawdzianach i egzaminach z przedmiotów?

W kontekście brytyjskim mówimy sit/take an exam; w amerykańskim take an exam. Ocena to mark (BrE) lub grade (AmE). Test z konkretnego przedmiotu zwykle przyjmuje dopełniacz: a math test, a biology quiz.

Czy mówi się science czy sciences – kiedy stosować liczbę mnogą?

Science oznacza „przedmiot przyroda/nauki ścisłe” w ujęciu ogólnym (I like science). Sciences używamy, gdy mówimy o grupie odrębnych dyscyplin lub profilu: She studies the sciences; a timetable heavy in the sciences.

Profil rozszerzony i poziomy – jak nazwać polskie realia?

„Rozszerzenie” opisz jako advanced level/extended level w kontekście programowym, a przy egzaminach użyj formatu właściwego systemowi: for the Matura exam in Mathematics at the extended level; IB HL (Higher Level) / SL (Standard Level); A-level Biology (UK), AP Biology (US). Użyteczne przymiotniki: compulsory (obowiązkowy), elective/optional (fakultatywny), core subject (przedmiot podstawowy).

Najczęstsze błędy Polaków i jak ich unikać

Błędy wynikają z kalki z polskiego albo z mieszania rejestrów. Oto najważniejsze pułapki z szybką korektą.

Czy „I have a PE” jest poprawne?

Nie. PE traktujemy jak nazwę zajęć niepoliczalnych: I have PE, We had PE outside. Rodzajnik pojawia się tylko, gdy doprecyzowujesz typ: a PE class focusing on basketball.

„Chemistry” to to samo co „chemicals”?

Nie. Chemistry to przedmiot/dziedzina, chemicals to substancje chemiczne. Mówimy: I study Chemistry, not I study chemicals.

Czy wszystkie przedmioty piszemy wielką literą?

Nie. Wielką – języki i nazwy własne kursów. Pozostałe – małą: history, biology, geography. Wyjątek: nazwa egzaminu lub oficjalnego programu (A-level History, Advanced Physics).

Class a lesson – czy można wymiennie?

W praktyce szkolnej class bywa synonimem lekcji, ale lesson to bezpieczniejszy termin na jednostkę. Uważaj, bo class to również grupa uczniów: The class is noisy.

Różnice międzynarodowe: Wielka Brytania, USA i polski kontekst

Różnice dotyczą przede wszystkim nazewnictwa przedmiotów okołospołecznych i technicznych oraz organizacji roku szkolnego.

Jakie warianty nazw są typowe dla UK, a jakie dla USA?

UK: Maths, RE, DT, tutor time, year 9. USA: Math, Social studies, shop class, homeroom, 9th grade. W obu systemach funkcjonują AP/A-levels jako kursy/egzaminy zaawansowane, ale inne są programy i skróty.

Jak przełożyć polskie „WOS”, „WDŻ”, „godzina wychowawcza”?

WOS najlepiej oddaje Civics (BrE) lub Social studies (AmE). WDŻ zwykle wchodzi w zakres PSHE (BrE) lub health education (AmE). Godzina wychowawcza to tutor/form time lub homeroom period.

Year vs grade – jak mówić o klasach?

W UK używamy year (Year 7–13), w USA grade (1st–12th grade). W polskim liceum „klasa 1.” to zwykle Year 10–11 w UK/10th–11th grade w USA – zależnie od ścieżki, więc lepiej podawać wiek niż sztywne ekwiwalenty.

Gotowe zdania i mini-słowniczek kolokacji

Utrwal zwięzłe, często używane połączenia. To one decydują o naturalności wypowiedzi.

• have/take + subject: have Art, take Computer Science
• do/conduct an experiment (Chemistry/Physics lab)
• solve equations/word problems (Maths/Math)
• write an essay/source analysis (History)
• draw a diagram/label a map (Geography)
• sit/take an exam, pass/fail an exam, get a mark/grade
• compulsory/core subjects vs elective/optional subjects
• double lesson, first/second period, homeroom/tutor time

„Mapa do tornistra słówek” – szybkie punkty orientacyjne

• Mała litera dla większości przedmiotów; wielka dla języków i nazw własnych kursów
• Mathematics, physics, economics – zapis z -s, ale czasownik w liczbie pojedynczej
• Subject (dziedzina) ≠ class/lesson (zajęcia/jednostka); classroom/lab to sala/pracownia
• BrE vs AmE: timetable/schedule, Maths/Math, RE/Religion, DT/shop class, year/grade
• Typowe kolokacje: have/take + subject, do a lab, write an essay, solve equations
• Bez rodzajnika przy nazwach przedmiotów w znaczeniu ogólnym
• Geografia i historia często jako humanities; science vs the sciences zależnie od kontekstu
• WOS = Civics/Social studies; WDŻ = PSHE/health education; godzina wychowawcza = tutor time/homeroom

Pytania do przemyślenia:

• Które kolokacje z Twoich ulubionych przedmiotów możesz od razu wpleść w opis tygodnia?
• Jak przetłumaczysz profil klasy i poziomy egzaminów tak, by zrozumiał je nauczyciel z Wielkiej Brytanii lub USA?
• W których kontekstach będziesz konsekwentnie wybierać wariant brytyjski, a w których amerykański?