Przyimki angielski
Co to jest przyimek?Przyimek to tłumacząc na język angielski ‘preposition’ /ˌprep.əˈzɪʃ.ən/. Słowo to jest rzeczownikiem policzalnym o liczbie mnogiej ‘prepositions’. Według ujęcia gramatycznego jest to słowo, które jest używane przed rzeczownikiem, frazą rzeczownikową lub zaimkiem, który łączy je z innym słowem. Zazwyczaj używamy przyimków, aby pokazać związek w czasie lub przestrzeni, lub logiczny związek pomiędzy dwiema lub więcej osobami, miejscami lub rzeczami. Po przyimkach najczęściej występuje fraza rzeczownikowa lub zaimek jak na przykład w zdaniu:- I saw him driving DOWN the road. (Widziałem, jak jechał drogą.)
– W języku angielskim jest ponad 100 przyimków, a najczęściej używanymi są przyimki jednowyrazowe:
at / for / by / with / against / towards.
– Istnieją jednak przyimki dwuwyrazowe: apart from / because of / due to / away from / next to;
a nawet trzywyrazowe: on top of / in front of / by means of / in spite of.Funkcja w zdaniuPrzyimki zwykle poprzedzają zaimki lub rzeczowniki, jak w przykładzie:- I will be waiting for you at the bus stop. (Będę czekać na Ciebie na przystanku autbusowym.)
Przyimki poprzedzają również czasowniki, w takim wypadku czasownik nie przyjmuje formy odmienionej względem osoby lub czasu, lecz stanie się rzeczownikiem odczasownikowym (gerund), lub prościej – dopisuje mu się końcówkę ‘-ing’, jak w przykładzie:
– I have lost weight by eating less food and exercising more often. (Schudłam/schudłem jedząc mniej i częściej ćwicząc.)
Przyimki również mogą występować w zdaniu nie poprzedzając ani rzeczownika, ani zaimka, ani czasownika. W takim wypadku przyimki pełnią rolę przysłówka, jak w:
– Have you heard this before? (Czy słyszałeś to już wcześniej?) -> Dla jasności, w tym przykładzie przyimkiem jest słowo ‘before’; jak widać nie poprzedza ono żadnego innego słowa, a więc pełni funkcję przysłówka.
Na ogół, gdy już umieszcza się przyimki na końcu zdania to:
– na końcu pytań: Who are you staring at? (Na kogo się gapisz?);
– w zdaniu względnie złożonym (relative clause)– czyli w zdaniu podrzędnie złożonym, zawierającym dodatkową informację na temat danej osoby, czasu, rzeczy lub miejsca: Anna is the girl I used to share a flat with. (Anna to dziewczyna, z którą dzieliłam mieszkanie.).UżyciePrzyimki wskazują na relację pomiędzy częściami zdania i wykazują:- miejsce: This is my pen, the one that is IN your hand! (To mój długopis, ten który jest W Twojej dłoni.) -> miejscem, w którym rzeczownik, czyli dana rzecz się znajduje jest ‘Twoja dłoń’;
– ruch: Go ALONG the station and then ACROSS the bridge. (Idź WZDŁUŻ stacji, a następnie przejdź PRZEZ most.) – ruchem tutaj jest pójście wzdłuż stacji a potem przez most; ruch tutaj to nie bezpośrednio czasownik, ale czasownik połączony z przyimkem ‘to go along’ i ‘to go across’;
– czas: DURING the summer I feel alive. (PODCZAS lata czuję, że żyję);
– środek: Contact us BY email or BY phone, but bear in mind that we are not available all the time. (Skontaktuj się z nami PRZEZ e-mail lub telefon, ale pamiętaj, że nie jesteśmy dostępni przez cały czas.) -> środkiem do wykonania danej czynności jest e-mail lub telefon i ‘by’ to wyraża;
– rzecz, którą coś można wykonać (taki instrument dla muzyka na przykład): You ought to write your end of the school exam WITH a black pen. (Egzamin kończący szkołę powinniście pisać czarnym długopisem.) -> należy tu zwrócić uwagę, że takiego przyimka nie tłumaczy się bezpośrednio jako ‘z długopisem’ lecz w tłumaczeniu na język polski przyimek ten całkowicie znika ze zdania;
– cel: This compelling perfume was made FOR Parisian housewives. (Te zniewalające perfumy zostały wykonane DLA paryskich gospodyń domowych.) -> jaki jest cel wykonania ‘tych paryskich perfum’? a no taki, żeby spryskiwały się nimi ‘paryskie gospodynie domowe’.To co najważniejsze i tłuczone na kursach i w szkołach, czyli przyimki miejscaPrzyimki miejsca określają GDZIE osoba, zwierzę lub rzecz mają jakiś związek z czynnością lub inną rzeczą, osobą i zwierzęciem jak w przykładzie:
IN (W): They keys are IN the purse. (Klucze są W torebce.)
AT (NA/PRZY/W) – używane jest ono, by wskazać dokładną pozycję danej rzeczy, osoby, zwierzęcia: You can sit at a window table. (Możecie zająć miejsce przy oknie.)
IN i AT można używać wraz z rzeczownikami określającymi budynki, lecz nie są one swoimi synonimami, nie znaczą tego samego:- I am at the theatre. (Jestem w tetarze.) -> w takim znaczeniu, że oglądam, lub zamierzam oglądnąć spektakl;
– I am waiting for Tomasz in the theatre. (Czekam na Tomka w teatrze.) -> jestem w kinie, fizycznie i czekam na Tomka, ale niekoniecznie oglądam spektakl, po prostu tam jestem.
– ON (NA): The hospital is on the left. (Szpital jest na lewo.)
– UNDER (POD): The cat is hiding UNDER the couch and it thinks that no one knows it. (Kot ukrywa się pod kanapą I myśli, że nikt o tym nie wie.)
– BELOW (POD): BELOW the stairs is where Harry Potter used to live. (Poniżej schodów znajduje się miejsce, w którym mieszkał Harry Potter.)
– OVER (NAD – jest to pozycja bezpośrednio nad): Somewhere OVER the rainbow bluebirds fly. (Gdzieś nad tęczą latają drozdy.) -> jest to fragment z piosenki ‘Somewhere Over the Rainbow’ z musicalu „Czarnoksiężnik z krainy Oz” z 1939 roku, dlatego przypadek OVER łatwo spamiętać.
– ABOVE (PONAD/NAD – jest to pozycja nad, lecz nie bezpośrednio nad): In this high-rise building, the dentist is located fifteen floors above the barber shop. (W tym wieżowcu dentysta jest zlokalizowany piętnaście pięter nad barberem.)
– ON TOP OF (NA SZCZYCIE CZEGOŚ): My bag is on the top of the luggage. (Moja torba jest na górze bagażu.)
– NEXT TO (OBOK): The primary school I used to go to is NEXT TO the old vodka parlour. (Szkoła podstawowa do której chodziłam jest OBOK starej pijalni wódki.) ‘Next to’ może być używane naprzemiennie z BESIDE, BY i wtedy oznacza, że dana rzecz jest blisko, lub może też mieć swój zamiennik w NEAR co oznacza już ‘nie tak daleko od’.
– NEAR zazwyczaj odnosi się do zlokalizowania miast i wsi niż do określonych rzeczy. Zatem powyższe zdanie mogłoby wyglądać:
– The primary school I used to go to is BESIDE the old vodka parlour.
– The primary school I used to go to is BY the old vodka parlour.
– IN FRONT OF (PRZED) – co nie oznacza ‘na przeciw’: Joanne always sits in front of Jane. (Joanna zawsze siedzi przed Jane.)
– OPPOSITE (NA WPROST) – co nie oznacza ‘przed’: The toilet is situated opposite the kitchen.( Ubikacja jest usytuowana na wprost kuchni.)
– BETWEEN (POMIĘDZY) – co oznacza być usytuowanym/ną z jedną lub więcej rzeczami obok z dwóch stron: Someone parked a car between a police station and a bank. (Ktoś zaparkował samochód między posterunkiem policji a bankiem.)
– AMONG (WŚRÓD) – co oznacza być usytuowanym/ą pomiędzy grupą ludzi lub rzeczy: There is a traitor among us. (Wśród nas jest zdrajca.)Przyimki czasuW języku angielskim przyimki czasu wprowadzają informację o zmianie położenia przedmiotu, rzeczy lub osoby względem czasu. Są to:
AT (O) – używane, by wprowadzić określony czas/godzinę: The match starts AT five o’clock. (Mecz rozpoczyna się O godzinie piątej.)
IN (O) – używane by zaznaczyć określony przedział czasu/wiek/miesiąc/sezon/rok: I like waking up IN the morning when there is no traffic on the streets. (Lubię budzić się rano, kiedy na ulicach nie ma ruchu.) – warto tu zwrócić uwagę, że ‘in’ nie jest tutaj tłumaczone na język polski, często tak się dzieje. ON (W) – używane, by wyrazić dni oraz specjalne/świąteczne dni i część dnia: ON Thursdays I go jogging. (W czwartki uprawiam jogging.)
Są jednak niektóre wyrażenia nawiązujące do czasu, w których nie używa się przyimków jak: this/last/next/every: this morning (ten poranek), last morning (ostatni poranek), next morning (następny poranek) i every morning (każdy poranek ) itp.
IN (W) – określa dany okres: They crossed the Atlantic IN a fortnight. (Oni przepłynęli Atlantyk W dwa tygodnie.)
WITHIN (W PRZECIĄGU) – oznacza ‘przed okresem, który przeminął’: They should have done the test WITHIN two days. (Powinni byli wykonać test W CIĄGU dwóch dni.)
BY (DO) – co oznacza ‘nie później niż do’ określonego czasu: I should do it BY Friday. (Powinnam to zrobić DO piątku.)(FROM)… UNITL/TO (DO) – używane do określonego zakończenia czegoś w określonym czasie: A spell worked on Cinderella FROM her meeting with the fairy UNTIL midnight. (Na Kopciuszka działał czar OD spotkania z wróżką DO północy.)
Czasem w języku konwersacji można zamienić ‘until’ na ‘till’, które oznacza to samo.
FOR (PRZEZ) – użyte w odniesieniu do czasu oznacza ‘przez cały czas’: We waited for the waitress FOR an hour. (Czekaliśmy na kelnerkę PRZEZ godzinę.)
DURING (PRZEZ) – oznacza to, że w danym okresie coś trwało ‘przez’ określony czas: I couldn’t sleep DURING the entire night spent in a hotel on the side of the road because I thought someone was going to break into my room. (Nie mogłam zasnąć PRZEZ całą noc spędzoną w hotelu na uboczu drogi, bo myślałam, że ktoś włamie mi się do pokoju.)Przyimki ruchuW języku angielskim przyimki ruchu wprowadzają informację o zmianie położenia przedmiotu, rzeczy lub osoby. Są to:
INTO (DO): Let’s go INTO the garage. (Chodźmy DO garażu.)
OUT OF (Z) – jest to antonim do ‘into’: Let’s get OUT OF the garage. (Wyjdźmy Z garażu.)
ONTO (DO) – określa ruch po powierzchni lub po wyznaczonej linii (szlaku/jezdni): The spider jumped ONTO the wall. (Pająk skoczył NA ścianę.)
OFF (Z/ZE) – jest to znaczenie przeciwne go ‘onto’: The spider jumped OFF the wall. (Pająk zeskoczył ZE ściany.)
ALONG (WZDŁUŻ) – gdy poruszamy się ‘along’ to oznacza, że pokonujemy określoną długość, na przykład rzeczki, drogi, chodnika: Just walk ALONG the main path and you will find the museum. (Wystarczy iść WZDŁUŻ głównej ścieżki, aby znaleźć muzeum.)
PAST (MINĄĆ) – używane do budynków i sklepów ‘past’ oznacza ‘przejść obok i iść dalej’: I went PAST the shopping mall and met Betty. (Minęłam centrum handlowe i spotkałam Betty.)
THROUGH (PRZEZ) – oznacza ‘przejść wzdłuż, przez cały obszar’, co często odnosi się do krajów, otwartych przestrzeni, obudowanych tuneli: Last year we drove THROUGH the whole Poland; it was such a fun. (W zeszłym roku przejechaliśmy PRZEZ całą Polskę, to była taka frajda.)
ACROSS/OVER (PRZEZ) – te dwa przyimki występują razem, ponieważ są swoimi synonimami i oznaczają ‘przebrnąć przez jakiś obszar z jednej strony na drugą stronę’ tak jak w przypadku mostów: Walk ACROSS/OVER the second bridge you will see. (Przejdź PRZEZ drugi most, który zobaczysz.)
TO (DO) – używane jest ‘to’ by wskazać określony kierunek: Go to the park. (Idź do parku.) – w niektórych przypadkach można do ‘to’ użyć synonimu ‘at’, lecz wtedy zdania tak skonstruowane będą oznaczać co innego:- Just throw the apple to me. (Po prostu rzuć mi jabłko.) -> w znaczeniu zdania ‘chcę jabłko’;
– She just threw the apple at me. (Ona po prostu rzuciła we mnie jabłkiem.) -> w znaczeniu zdania ‘była mną poirytowana, zdenerwowana i rzuciła we mnie jabłkiem’.Inne znaczenia przyimkówNiektóre przyimki mogą pełnić więcej niż jedną funkcję, jednak należy zrozumieć, że za każdym razem, gdy modyfikuje się zdanie i używa różnych przyimków, modyfikuje się również znaczenie danego zdania. Określonymi przyimkami, które mogą mieć inne znaczenie niż podstawowe są:
BY – używa się go, by określić JAK została wykonana dana czynność:- You should pay in the restaurant IN/BY cash or BY a debit card. (W restauracji należy płacić gotówką lub kartą debetową.) -> tutaj ‘by’ nie ma bezpośredniego tłumaczenia na język polski.
BY używa się także, by określić jak się komunikujemy lub podróżujemy:
– I just go to school BY bus, never on foot; for me it is the easiest way. (Do szkoły jeżdżę tylko autobusem, nigdy nie chodzę pieszo; dla mnie to najłatwiejsza opcja.) -> tutaj BY również nie ma bezpośredniego tłumaczenia.
– WITH – używa się go by określić wykonanie czynności ‘w otoczeniu innych ludzi’:
– I used to go to the cinema WITH my boyfriend but now we are no longer a couple. (Kiedyś chodziłam do kina Z moim chłopakiem, ale teraz nie jesteśmy już parą.) – tutaj ‘with’ tłumaczy się jako ‘z’.
WITH używa się również by wykazać ‘instrument’ czyli środek za pomocą którego dana czynność została wykonana:
– I used to write a lot WITH a pen when I was a teenager, now I write everything using my phone. (Kiedy byłam nastolatką, dużo pisałam długopisem, teraz piszę wszystko za pomocą telefonu.) -> tutaj ‘with’ nie ma bezpośredniego tłumaczenia.
UWAGA! Nie używa się przyimka ‘by’ by określić środek za pomocą którego dana czynność została wykonana, dlatego zwanie powyższe zapisane ‘I used to write a lot BY a pen when I was a teenager, now I write everything using my phone.’ jest niepoprawne.
– AS – przyimka tego używa się by określić rolę lub pracę danego człowieka:
– I work AS a waitress in a shabby pub around the corner. (Pracuję JAKO kelnerka w podupadłej knajpce za rogiem.) -> tutaj ‘as’ tłumaczy się jako ‘jako’.
AS może być także użyte by wyrazić przeznaczenie jakiejś rzeczy:
– If you have a light in your mobile phone use it AS a torch. (Jeśli masz latarkę w komórce, użyj jej JAKO pochodni.) -> tutaj ‘as’ również tłumaczy się jako ‘jako’.
– LIKE – używamy ‘like’ kiedy określamy podobieństwo dwóch rzeczy, osób, zwierząt, to takie porównanie:
– She totally acts LIKE a star. (Ona zachowuje się JAK gwiazda.) -> ‘like’ tłumaczy się ‘jak’ ale nie już ‘jako’, więc AS i LIKE nie występują naprzemiennie i zdanie: ‘I work LIKE a waitress in a shabby pub around the corner.’ nie oznacza ‘Pracuję JAKO kelnerka w podupadłej knajpce za rogiem.’ Lecz ‘Pracuję JAK kelnerka w podupadłej knajpce za rogiem.’ co wskazuje na porównanie mojej pracy i pracy kelnerki z podupadłej knajpki obok.
– BESIDES – oznacza ‘w dodatku do’, ‘oprócz’:
– Besides being a student, I would like to work in a company as a secretary. (Oprócz tego, że jestem studentką, chciałabym pracować w firmie jako sekretarka.) -> nie należy mylić BESIDES z BESIDE, ponieważ BESIDE to przyimek miejsca a BESIDES nie jest przyimkiem miejsca.
EXCEPT FOR – oznacza ‘ale nie’, ‘z wyjątkiem’, ‘oprócz’ (jednak nie jest to synonim do BESIDES):
– I have time every day of the week except for Fridays. (Mam czas w każdy dzień tygodnia z wyjątkiem piątków.).
– APART FROM – może być synonimem do BESIDES lub EXCEPT:
– I want to learn every major language BESIDES/APART FROM my native language. (Chcę się uczyć każdego ważniejszego języka, OPRÓCZ mojego ojczystego.);
– APART FROM/ EXCEPT FOR Julia, everyone goes to the concert. (Wszyscy prócz Julii idą na koncert.).
FROM i OF – przyimki te używane są, by określić materiał, z jakiego zostało coś wykonane:
– My jacket is made OF/FROM leather. (Moja kurtka jest wykonana ZE skóry.)
Pomiędzy OF i FROM istnieje bardzo mała różnica, jednak należy pamiętać że FROM używa się do typu materiału, który został już wcześniej przetworzony (taki materiał z recyklingu):
– The material FOR this lamp was obtained from old steel structures. (Materiał do użycia tej lampy został uzyskany ze starych konstrukcji stalowych.).
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!