Przymiotniki angielskie to nieodmienne słowa opisujące rzeczowniki i zaimki; wskazują cechy, ilość i przynależność, stosujemy je przed rzeczownikiem lub po czasownikach łącznikowych, stopniujemy (regularnie i nieregularnie), ustawiamy w kolejności OSASCOMP, odróżniamy pary -ed/-ing, łączymy z typowymi przyimkami i dobieramy właściwe intensyfikatory dla przymiotników stopniowalnych i niestopniowalnych.
Przymiotniki angielskie mają 8-stopniową kolejność (OSASCOMP), co porządkuje frazy: lovely little old wooden box; w AmE częściej pojawia się color przed shape. Dołączone kolokacje z przyimkami (20 pozycji) ułatwiają płynne zdania.
Rola opisu w angielszczyźnie: co naprawdę robi przymiotnik
Dobry opis to połowa sukcesu w komunikacji. Przymiotniki budują obraz, doprecyzowują rzeczowniki, a w wielu zdaniach pełnią funkcję orzecznika po czasownikach łącznikowych. Poniżej znajdziesz praktyczne zasady, które pomagają mówić naturalnie, zwięźle i poprawnie.
Co to jest przymiotnik i gdzie go stawiamy?
Przymiotnik (adjective) nazywa cechę, stan lub przynależność rzeczownika/zaimka. Występuje w dwóch głównych pozycjach: atrybutywnej (przed rzeczownikiem: a smart idea) oraz orzecznikowej po czasowniku łącznikowym (The idea is smart).
• She bought a red car. / The car is red.
• Your plan seems risky. / a risky plan
🧠 Zapamiętaj: Przymiotniki w angielskim nie odmieniają się przez liczbę ani rodzaj: a big house / big houses (bez -s).
💡 Ciekawostka: Część przymiotników to tzw. predicative-only (używane głównie po łączniku), np. asleep, afraid, alive: The child is asleep, ale nie: an asleep child.
Jakie czasowniki łącznikowe współpracują z przymiotnikami?
Oprócz be używamy: seem, become, get, feel, look, sound, taste, smell, remain, turn, prove. Po nich występuje przymiotnik, nie przysłówek.
• I feel bad (nie: badly).
• The soup tastes delicious.
• She became furious; He remained calm.
Kiedy przymiotnik działa jak rzeczownik?
Określone grupy społeczne możemy wyrażać rzeczownikowo z the + adjective: the rich, the poor, the elderly. Konstrukcja jest liczby mnogiej i wymaga czasownika w liczbie mnogiej: The elderly are vulnerable.
Stopniowanie: reguły, wyjątki i naturalne brzmienie
Jak poprawnie stopniować przymiotniki?
Krótki (zwykle 1–2 sylaby): -er/-est; długi (3+ sylaby): more/most. Zasady pisowni: -y → -ier/-iest (happy → happier), podwajanie spółgłoski po schemacie CVC (big → bigger), -e + r (nice → nicer). Przysłówki porównawcze: far → farther/further (odległość/funkcja), late → later (czas), latest (najnowszy), latter (drugi z dwóch – przymiotnik jakościowy).
| Przymiotnik |
Stopień wyższy / najwyższy |
| good |
better / best |
| bad |
worse / worst |
| far |
farther/further / farthest/furthest |
| little (ilościowe) |
less / least |
| many/much |
more / most |
| old |
older/elder / oldest/eldest (elder do osób w rodzinie lub „elderly” jako odrębny przymiotnik) |
• This route is shorter than that one.
• She is the most creative member of the team.
Jakich przymiotników się nie stopniuje?
Przymiotniki niestopniowalne (ungradable/absolute) wyrażają wartości skrajne lub binarne: unique, perfect, dead, impossible, infinite. Wymagają przysłówków typu absolutely, completely, utterly, a nie very.
• absolutely impossible (nie: very impossible)
• completely unique (uwaga stylistyczna: często krytykowane, ale spotykane w języku potocznym jako „wyjątkowo unikalne”)
Jak uniknąć typowych błędów w porównaniach?
Nie łącz -er z more (nie: more easier). Używaj than, nie to (twardsze reguły niż w polskim: bigger than me). Zadbaj o równoległość: more intelligent and experienced (nie: more intelligent and experience). Less używaj dla niepoliczalnych, fewer dla policzalnych: fewer problems, less time.
Kolejność kilku przymiotników: od opinii do celu
Jaka jest naturalna kolejność przymiotników (OSASCOMP)?
Standardowa kolejność: Opinion, Size, Age, Shape, Color, Origin, Material, Purpose/Type. Najpierw to, co subiektywne, potem konkret. Dzięki temu zdanie brzmi naturalnie i przetwarza się łatwiej dla słuchacza.
| Kategoria |
Przykłady |
| Opinion (opinia) |
beautiful, boring, lovely, awful |
| Size (rozmiar) |
small, big, tiny, huge |
| Age (wiek) |
new, old, ancient, young |
| Shape (kształt) |
round, square, thin, rectangular |
| Color (kolor) |
red, blue, dark, pale |
| Origin (pochodzenie) |
Polish, French, American, Asian |
| Material (materiał) |
wooden, plastic, cotton, steel |
| Purpose/Type (przeznaczenie/typ) |
sleeping (bag), sports (shoes), wedding (dress) |
• a lovely small old round white Italian marble coffee table
Ważna uwaga: Gdy przymiotniki są równorzędne (coordinate) i można wstawić „and” lub zamienić miejscami, oddziel je przecinkami: a long, difficult, exhausting day. Gdy opis tworzy jedność znaczeniową, nie dawaj przecinka: a high school student.
Kiedy można odejść od schematu?
Kolejność jest preferencją, nie twardym prawem. Zmieniamy ją dla emfazy, rytmu, idiomu czy nazw własnych. Gdy opis staje się ciężki, lepiej przenieść informację do frazy przyimkowej lub zdania względnego: a table made of Italian marble zamiast nadmiaru przymiotników.
• a surprisingly well-organized small local charity (emfaza na „surprisingly”)
• a knife sharp enough to cut glass (cel i właściwość lepiej przez konstrukcję bezokolicznikową)
-ed czy -ing: różnica znaczenia bez zgadywania
Jak rozróżnić bored i boring bez pomyłek?
-ing opisuje źródło wrażenia (rzecz/osoba wywołuje stan), -ed opisuje odczuwającego. Osoba zwykle jest -ed, rzecz – -ing.
• The lecture was boring; the students were bored.
• I’m interested in history; the documentary was interesting.
Które czasowniki łączące zmieniają odcień znaczenia?
Look, sound, feel, taste, smell wprowadzają percepcję: She looks tired (wrażenie), She is tired (stan). Get + adjective sygnalizuje zmianę: get ready, get angry. Become bywa bardziej formalne: become aware.
Kolokacje, przyimki i schematy: naturalność w praktyce
Z jakimi przyimkami łączą się typowe przymiotniki?
Poniżej zestaw kolokacji użytecznych na co dzień; zapamiętuj całe pary.<
";
• afraid of, proud of, tired of, aware of
• interested in, involved in, rich in
• good at, bad at, brilliant at
• similar to, different from/to (BrE), opposed to
• keen on, dependent on, focused on
• allergic to, married to, kind to
• satisfied with, familiar with, crowded with
Jakie wzorce składniowe budują płynne zdania?
Typowe ramy: adjective + to-V (easy to use), adjective + that-clause (glad that you came), it + be + adjective + for sb + to-V (It’s important for us to act), adjective + of sb + to-V (It was kind of you to help). Przymiotniki oceny częściej przy it: It is likely to rain.
Tworzenie i pisownia: sufiksy, prefiksy, fałszywi przyjaciele
Jak tworzyć przymiotniki od rzeczowników i czasowników?
Popularne sufiksy: -y (cloudy), -ful (helpful), -less (careless), -ous (dangerous), -al (cultural), -ic (economic), -ical (economical), -ive (active), -able/-ible (readable/edible), -ish (childish), -ly (friendly – tu przymiotnik), -ward (northward). Prefiksy: un- (unhappy), in-/im-/il-/ir- (inaccurate, impossible, illegal, irregular), dis- (dishonest), non- (nonverbal), over-/under- (overconfident/underprepared), multi-, semi-, pre-, post-, inter-.
💡 Ciekawostka: -ic i -ical różnią znaczenie: economic (gospodarczy) vs economical (oszczędny); historic (doniosły) vs historical (dotyczący historii).
Czy -ly zawsze oznacza przysłówek?
Nie. Lovely, friendly, lively, elderly to przymiotniki. Uważaj też na pary trudne: hard/hardly (twardy/prawie nie), late/lately (późny/ostatnio), near/nearly (bliski/prawie), close/closely (bliski/dokładnie).
• a friendly neighbor (adj), but: He spoke friendly — niepoprawne; poprawnie: He spoke in a friendly way.
Praktyka i automatyzacja: mikroćwiczenia
Jak przećwiczyć szyk i stopniowanie w kilka minut?
1) Uporządkuj: leather / elegant / black / Italian / shoes → elegant black Italian leather shoes
2) Wybierz formę: This task is (easy/easier/more easy) than the previous one → easier
3) Uzupełnij: I’m keen ___ modern art → on
4) Popraw błąd: It’s more better now → It’s better now
5) Wstaw właściwe: I feel (bad/badly) about that → bad
6) Zastąp: a car that uses little fuel → a fuel-efficient car
FAQ: pytania, które padają na lekcjach
Najczęściej zadawane pytania
Czy „fun” ma stopniowanie?
Tradycyjnie fun to rzeczownik, ale w potocznym użyciu bywa przymiotnikiem i może przyjąć funnier/funniest. W rejestrze neutralnym preferowane: more fun.
„Different than” czy „different from/to”?
W BrE powszechne different from oraz different to; w AmE dominujące different from, akceptowalne different than w konstrukcjach porównawczych (zwłaszcza gdy po than stoi zdanie).
Kiedy użyć my/mine przed rzeczownikiem?
Przymiotnik dzierżawczy (my, your) stoi przed rzeczownikiem: my book. Zaimki dzierżawcze (mine, yours) występują samodzielnie: This book is mine.
Czy przed przymiotnikiem stawiamy „a/an”?
A/an odnosi się do rzeczownika, nie do przymiotnika: a big apple. Gdy przymiotnikiem zastępujemy grupę ludzi (the rich), używamy the, bez rzeczownika.
Mity i fakty o przymiotnikach angielskich
MIT:
Przymiotniki zawsze stoją przed rzeczownikiem.
FAKT:
Wiele z nich naturalniej występuje po łącznikach: The door is open; She seems ready.
MIT:
„Unique” da się stopniować jak każdy przymiotnik.
FAKT:
Jest absolutny; zamiast very użyj absolutely. W praktyce potocznej bywa wzmacniany, lecz to kwestia stylu, nie gramatyki.
MIT:
Końcówka -ly to zawsze przysłówek.
FAKT:
Friendly, lovely, elderly to przymiotniki; ich przysłówkowe odpowiedniki wymagają konstrukcji z in a … way lub użycia innych słów.
Słowniczek pojęć
Attributive
Pozycja przed rzeczownikiem: a difficult task.
Predicative
Pozycja po łączniku: The task is difficult.
Gradable
Stopniowalny (np. big → bigger → the biggest).
Ungradable
Niestopniowalny (np. perfect, unique), łączy się z absolutely, completely.
Intensifier
Wzmacniacz stopnia: very, quite, rather, extremely.
OSASCOMP
Aka „adjective order”: Opinion–Size–Age–Shape–Color–Origin–Material–Purpose/Type.
Szybka ściąga przed rozmową czy egzaminem
- Pozycja: przed rzeczownikiem lub po łączniku; predicative-only istnieją (asleep, afraid)
- Brak odmiany przez liczbę/rodzaj; the + adjective = grupa (the poor)
- Stopniowanie: krótkie -er/-est, długie more/most; unikaj more + -er
- Wyjątki: good/better/best, bad/worse/worst, far/further/farther
- Niestopniowalne + absolutely/completely; stopniowalne + very/quite/rather
- Kolejność: OSASCOMP; równorzędne przymiotniki oddziel przecinkami
- -ed opisuje odczuwającego, -ing źródło bodźca
- Łącznikowe verby: be, seem, become, get, feel, look, sound, taste, smell
- Kolokacje z przyimkami: afraid of, interested in, good at, similar to, different from/to
- Tworzenie: -y/-ful/-less/-ous/-al/-ic/-ive/-able/-ish; un-/in-/im-/il-/ir-/dis-/non-
Pytania do przemyślenia:
- Które z Twoich codziennych opisów można uprościć przez zmianę kolejności przymiotników, a które lepiej przeredagować do frazy przyimkowej?
- Jakie trzy kolokacje z przyimkami dodasz dziś do swojego aktywnego słownika i w jakich zdaniach ich użyjesz?
- W których sytuacjach wybierzesz further zamiast farther i dlaczego?
Dodaj komentarz jako pierwszy!