🎓 Poznaj Panda Genius – Twojego edukacyjnego superbohatera! https://panda.pandagenius.com/

Rak po angielsku

Rak po angielsku oznacza: cancer jako choroba, Cancer jako znak zodiaku i konstelacja oraz crayfish/crawfish jako zwierzę słodkowodne; nie myl z crab (krabem). Opis obejmuje poprawną gramatykę (uncountable vs a Cancer), typowe kolokacje medyczne (lung cancer, cancer treatment) i warianty regionalne.

Rak po angielsku ma trzy podstawowe znaczenia; dostajesz jasne różnice między cancer a tumour, regionalizmy typu crawdad i yabby oraz 8 konkretnych kolokacji medycznych. Bonus: krótkie wskazówki wymowy w IPA.

Rak po angielsku — pełny przewodnik po znaczeniach i użyciu

Polskie „rak” bywa zdradliwe: w języku angielskim kryje co najmniej trzy odrębne pola znaczeniowe, a do tego różne rejestry i pułapki. Poniżej zebrane są klarowne reguły, przykłady i kontrasty, które pozwolą mówić precyzyjnie zarówno o medycynie, jak i o znakach zodiaku czy świecie zwierząt.

Jak dobrać tłumaczenie „rak” do kontekstu?

Dobór ekwiwalentu zależy od dziedziny: medycyna, astrologia/astronomia albo zoologia. Pomoże szybka mapa pojęć:

Kontekst Angielski ekwiwalent Kiedy używać Przykład
Choroba cancer Diagnoza, profilaktyka, leczenie; rzeczownik niepoliczalny w znaczeniu choroby Early detection improves cancer survival
Osoba spod znaku a Cancer; Cancerian (rzadziej) Horoskopy, astrologia; wielka litera She is a Cancer with a rising Leo
Znak/konstelacja Cancer Nazwa znaku lub gwiazdozbioru; wielka litera Cancer is a faint constellation
Zwierzę słodkowodne crayfish; US: crawfish; regionalnie US: crawdad; AU: yabby Biologia, kulinaria, ekologia They caught crayfish in the stream
Krab (morski) crab Inne zwierzę — fałszywy przyjaciel dla „rak” Crab is not the same as crayfish
🧠 Zapamiętaj: Disease → cancer; Zodiac/constellation → Cancer (wielka litera); Freshwater animal → crayfish/crawfish/crawdad (regionalnie), w Australii często yabby; „krab” to crab, nie „rak”.

Czym różni się cancer od tumour i kiedy te słowa łączyć?

W angielszczyźnie cancer to nowotwór złośliwy (choroba jako zjawisko), natomiast tumour (US: tumor) to guz — niekoniecznie złośliwy. Z tego wynikają trzy praktyczne reguły:

  • Gdy mowa o chorobie w ogóle lub jej typie: używaj cancer (np. breast cancer, skin cancer)
  • Gdy opisujesz zmianę w tkankach bez rozstrzygnięcia złośliwości: używaj tumour/tumor (np. benign tumour, brain tumor)
  • Gdy precyzujesz złośliwość: malignant tumour (złośliwy), benign tumour (łagodny); malignant tumour może być cancer, benign — nie
Przykłady:

  • The biopsy confirmed malignant melanoma, a type of skin cancer
  • The MRI revealed a benign tumour in the parotid gland

Jak mówi się o raku konkretnego narządu po angielsku?

Dwa wzorce są równoważne stylistycznie, ale o różnym rytmie: „lung cancer” (złożenie) i „cancer of the lung” (konstrukcja przyimkowa). W praktyce dominuje skrócone złożenie: liver cancer, colon cancer, pancreatic cancer. Dłuższa forma bywa użyteczna, gdy eksponujemy organ.

Skuteczne wzorce:

  • colorectal cancer incidence rises after 50
  • cancer of the cervix is preventable with screening
  • prostate cancer screening remains controversial

Czy można powiedzieć „a cancer” i kiedy to ma sens?

W znaczeniu choroby ogólnej „cancer” jest niepoliczalny (uncountable): She has cancer. „A cancer” pojawia się w dwóch sytuacjach: gdy mowa o konkretnym guzie („a cancer in the left lung”) lub metaforycznie („corruption is a cancer on democracy”). Osoba spod znaku to „a Cancer”.

Jakie są najważniejsze kolokacje z „cancer” w medycznym angielskim?

Oto osiem wysokoczęstotliwościowych połączeń, które brzmią naturalnie:

  • cancer screening
  • cancer prevention
  • cancer risk
  • cancer diagnosis
  • cancer therapy
  • cancer survivor
  • cancer recurrence
  • cancer mortality
Użycie w zdaniach:

  • Population-wide cancer screening reduces mortality
  • Smoking remains the leading modifiable cancer risk

Jak zapisać i wymówić znak zodiaku „Cancer” bez wpadek?

Nazwa znaku i konstelacji ma wielką literę: Cancer. Osobę określamy: a Cancer; przymiotnik Cancerian bywa używany w astrologii. Uwaga na dwuznaczność w tekstach nienaukowych — Capitalization i kontekst rozstrzygają, czy mowa o znaku, czy chorobie.

💡 Ciekawostka: Znak Cancer bywa symbolem opiekuńczości i wrażliwości, a jego glif nawiązuje do szczypiec. Konstelacja Cancer (Rak) jest stosunkowo słabo widoczna gołym okiem.

Jaki „rak” pływa w rzece: crayfish, crawdad czy yabby?

W angielszczyźnie brytyjskiej i międzynarodowej dominuje crayfish. W USA równolegle funkcjonuje crawfish oraz regionalnie crawdad (głównie Zachodnie i Południowe stany). W Australii popularny jest yabby (konkretne gatunki). Wszystkie te słowa oznaczają słodkowodne skorupiaki podobne do miniaturowych homarów.

Ważna uwaga: Krab to crab — inna rodzina zwierząt morskich. Myląc crayfish z crab, zmieniasz gatunek i habitat.
Naturalne zdania:

  • We ordered a spicy crawfish boil in Louisiana
  • Kids found a yabby in the farm dam

Jak uniknąć dosłownych kalk i fałszywych przyjaciół?

Najczęstsze potknięcia wynikają z przenoszenia polskich schematów. Oto lista kontrolna, która oszczędza błędów:

  • Nie tłumacz „iść rakiem” dosłownie; użyj backpedal, reverse course, move backwards
  • „Nowotwór” nie zawsze znaczy cancer; jeśli nie wiadomo o złośliwości, użyj tumour/tumor
  • „Rak piersi” to breast cancer, a nie „cancer of breast” bez rodzajnika
  • „Znak Rak” zapisuj jako Cancer; „She is Cancer” bez rodzajnika brzmi nienaturalnie — poprawnie: She is a Cancer
  • „Raki” w kuchni to crayfish/crawfish; „kraby” to crabs

Jak brzmi poprawna wymowa kluczowych słów?

Wymowa (IPA) i akcentowanie pomagają brzmieć pewnie. Najistotniejsze pozycje:

  • cancer — /ˈkæn.sər/ (AmE /ˈkæn.sɚ/)
  • Cancer (znak) — identyczna wymowa jak choroba; znaczenie niesie wielka litera i kontekst
  • crayfish — /ˈkreɪ.fɪʃ/
  • crawfish — /ˈkrɔː.fɪʃ/ (AmE często /ˈkrɑː-/)
  • crawdad — /ˈkrɔː.dæd/ (AmE /ˈkrɑː-/)
  • yabby — /ˈjæ.bi/
  • tumour (BrE) — /ˈtjuː.mə/; tumor (AmE) — /ˈtuː.mɚ/

Słowniczek pojęć

benign
łagodny (niezłośliwy); np. benign tumour nie nacieka i nie daje przerzutów

malignant
złośliwy; dotyczący nowotworów o potencjale inwazyjnym i przerzutowym

carcinoma
rak w sensie histopatologicznym: nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka

sarcoma
mięsak: nowotwór złośliwy tkanek mezenchymalnych (np. kości, mięśnie)

lymphoma
chłoniak: nowotwór układu limfatycznego; często unikamy słowa „cancer” w nazwie

leukaemia/leukemia
białaczka; pisownia BrE/AmE; rzadko łączona z „cancer” w nazwie potocznej

Czy „cancer” zawsze występuje z rodzajnikiem?

Nie. W znaczeniu choroby używamy go bez rodzajnika: She died of cancer; He is being treated for cancer. Z rodzajnikiem pojawia się w odniesieniu do typu/ogniska („a cancer of the larynx”) lub w funkcji metafory: a cancer on society.

Jak poprawnie pisać o statystykach i badaniach nad rakiem po angielsku?

W tekstach naukowych i popularnonaukowych dominują rzeczowniki niepoliczalne i złożenia. Kilka wzorców stylistycznych:

  • cancer incidence/prevalence/rate increases with age
  • effective cancer control relies on vaccination and screening
  • advances in cancer genomics inform targeted therapy
Zdanie modelowe: Recent declines in cancer mortality reflect better screening and treatment.

Mity i fakty o tłumaczeniu „rak”

MIT:

„Tumor” to to samo co „cancer”.

FAKT:

„Tumour/tumor” oznacza guz i może być łagodny; „cancer” to złośliwy nowotwór (choroba).

MIT:

„Crab” to poprawne tłumaczenie „rak” (zwierzę).

FAKT:

„Crab” to krab; „rak” słodkowodny to „crayfish/crawfish”, regionalnie „crawdad”, w Australii „yabby”.

MIT:

„Cancer” wymaga rodzajnika w każdym użyciu.

FAKT:

W znaczeniu choroby zwykle bez rodzajnika: „She has cancer”. Rodzajnik pojawia się przy konkretyzacji (a cancer of…).

Najczęściej zadawane pytania

Czy „cancer” można policzyć i utworzyć liczbę mnogą „cancers”?

Tak, ale tylko w znaczeniu typów choroby („different cancers affect the population”) lub jako osoby spod znaku („two Cancers in our team”). W diagnozie jednostkowej zwykle bez liczby mnogiej.

Jak napisać „rak płuc” najnaturalniej?

Najczęściej „lung cancer”. Forma „cancer of the lung(s)” jest poprawna, lecz rzadziej używana w stylu potocznym.

Czy w tekstach naukowych używać „cancer” czy łacińskich terminów (carcinoma, sarcoma)?

W streszczeniach i komunikacji ogólnej używa się „cancer”. W wynikach i opisach patologii precyzuje się typ histologiczny: adenocarcinoma, squamous cell carcinoma, sarcoma.

Jak uniknąć niejasności między „Cancer” (znak) a „cancer” (choroba)?

Stosuj wielką literę dla znaku i konstelacji, a w razie potrzeby dookreśl: zodiac sign Cancer; constellation Cancer. W chorobie zawsze mała litera.

Jak mówić o leczeniu i etapach choroby precyzyjnym angielskim?

Przydatne wzorce, które pozwalają zachować jasność, także w rozmowach z lekarzem lub w tłumaczeniach:

  • stage I/II/III/IV cancer
  • localized vs metastatic cancer
  • undergo chemotherapy/radiotherapy/immunotherapy
  • respond to treatment vs show no response
  • achieve remission; disease progression
Przykłady:

  • The patient achieved complete remission after immunotherapy
  • Metastatic cancer requires systemic treatment

Jakie rejestry i styl są właściwe w wrażliwych kontekstach?

W komunikacji o chorobie preferuje się język niedeterminizujący i empatyczny. Zamiast: He is a cancer patient — lepiej: He is a patient with cancer. Unikaj metafor stygmatyzujących („cancer on society”) w kontekstach medycznych; to inny rejestr retoryczny.

„Kieszonkowa ściąga” — najważniejsze rzeczy do zabrania ze sobą

  • „Rak” choroba → cancer (zazwyczaj bez rodzajnika); guz nieokreślony → tumour/tumor
  • „Rak” znak/konstelacja → Cancer (wielka litera); osoba: a Cancer; przymiotnik: Cancerian
  • „Rak” zwierzę → crayfish/crawfish; regionalnie crawdad; w Australii często yabby
  • Krab to crab — inny gatunek i habitat
  • Naturalne medyczne kolokacje: screening, prevention, risk, diagnosis, therapy, survivor, recurrence, mortality
  • Wymowa: /ˈkæn.sər/ (cancer), /ˈkreɪ.fɪʃ/ (crayfish); różnice BrE/AmE przy tumour/tumor
  • Dwa wzorce nazewnicze organów: lung cancer oraz cancer of the lung; w praktyce dominuje złożenie
  • Empatyczny rejestr: patient with cancer zamiast cancer patient, gdy ważna jest wrażliwość językowa

Pytania do przemyślenia:

  • W jakich sytuacjach Twoja branża wymaga precyzji między „cancer” a szczegółowymi terminami histopatologicznymi (carcinoma, sarcoma)?
  • Jakie regionalizmy (crawfish/crawdad/yabby) spotkasz w materiałach, które czytasz lub tłumaczysz?
  • Które kolokacje medyczne warto dodać do Twojego słownika, by brzmieć naturalnie w raportach i prezentacjach?

Sprawdź również:

Dodaj komentarz jako pierwszy!