Reported speech

Reported SpeechWstęp, czyli na dobry początek!Mowy zależnej – bo tym jest „Reported Speech” (zwane też Indirect Speech) – używamy w naszych wypowiedziach tylko i tylko wtedy, gdy chcemy przekazać czyjąś wypowiedź, ale bez dokładnego cytowania słów osoby, której słowa przytaczamy. Możemy nie pamiętać oryginalnej wypowiedzi albo nie czujemy potrzeby by ją przytaczać słowo w słowo – dlatego też mowa zależna jest bardzo istotna.Przyjrzyjmy się zdaniom zapisanymi w mowie niezależnej i zależnej:- Michael said: „This is not fair.” – mowa niezależna 
– Michael said that was not fair. – mowa zależna- Lilly said: „I want to go shopping today.” – mowa niezależna 
– Lilly said (that) she wanted to go shopping that day. – mowa zależna- My friends said: „We are going to cinema today.” – mowa niezależna
–  My friends said (that) they were going to cinema that day. – mowa zależna- My mother said: „We will be going to Paris next week.” – mowa niezależna 
– My mother said (that) we would be going to Paris the following week. – mowa zależnaPatrząc na te zdania, można zauważyć klika zmian w porównaniu z mową niezależną. Wiadomo, zmieniła się całkowicie budowa wypowiedzi, ale to nie o to chodzi. Są pewne szczegóły, które nie występują w języku polskim. Otóż na początku przyjrzyjmy się czasom. W pierwszym przykładzie w mowie niezależnej mamy czas Present Simple, zaś w mowie zależnej mamy czas Past Simple – czasy się zamieniły. Podobna sytuacja jest w drugim przykładzie i w trzecim. Ciekawie się jednak robi w przykładzie czwartym, gdzie mamy czas Future Continuous – nie cofamy się do czasu Present Continous. Inną zmianą w wyżej wymienionych przykładach są określenia czasu. Następuje zamiana takich słów jak „today”, „next week” na „that day” oraz „the following week”. Wszystko ma tutaj swoje znaczenie i miejsce. Przyjrzyjmy się jednak dokładniej na początku tym czasom.Następstwo czasów, czyli powrót do… przeszłości!Jak już wspomnieliśmy sobie, podczas tworzenia zdań w mowie zależnej, zmieniamy czas gramatyczny wypowiedzi. Nazywa się to „następstwem czasów” i polega na „cofnięciu” czasu użytego w czyjejś wypowiedzi, którą przytaczamy. Można to zobaczyć na tym przykładzie:- Mary said: „I am fast.” – mowa niezależna 
– Mary said (that) she was fast. – mowa zależnaUżywając mowy zależnej, przekazujemy to, co powiedziała Mary w czasie teraźniejszym. Nic nie zmieniamy, po prostu cytujemy. Jednak kiedy stosujemy mowę zależną, to trzeba „cofnąć” czas i w ten sposób z czasu Present Simple robi się Past Simple. Warto jednak zauważyć, że kiedy tłumaczymy zdanie na język polski to zostawiamy oryginalny czas:- Mary powiedziała: „Jestem szybka.” – mowa niezależna 
– Mary powiedziała, że jest szybka. – mowa zależnaStwierdzenie „Mary powiedziała, że była szybka” – czyli dosłowne przetłumaczenie zdanie z angielskiego – jest niezgodne z prawdą, gdyż Mary ciągle jest szybka.Z kolei zdania w czasie Present Perfect Simple oraz Continuous cofamy do Past Perfect, np.- Julia said: „I have been to Greece once”.- Julia said that she had been to Greece once.Podobną zamianę też robimy z czasami przeszłymi jak np. Past Continous, który zamieniamy na Past Perfect Continous:- Adam said: „I was playing computer games, when they went partying” – mowa niezależna 
– Adam said (that) he had been playing computer games when they had gone partying. – mowa zależnaJednakże, jako iż czasów zaprzeszłych (Past Perfect i Past Perfect Continous) nie da się jeszcze bardziej „cofnąć” to zostawiamy je bez zmian:- George said: „I had been playing this game for 2 years.” – mowa niezależna
–  George said (that) he had been playing this game for 2 years. – mowa zależnaProste czyż nie? Wystarczy znać czasy. W następstwie czasów mamy jednak pewne wyjątki od tej reguły z „cofaniem”. Otóż nie „cofamy” czasów przyszłych, czyli Future, gdyż nie miało by to sensu (stracilibyśmy możliwość wyrażenia przyszłości). W tym więc przypadku używa się tzw. future in the past, czyli, w dużym uproszczeniu, zamieniamy will na would.- Martin said: „I will call you.” – mowa niezależna 
– Martin said (that) he would call me. – mowa zależnaInnym wyjątkiem jest sytuacja, gdy mówimy o czyichś słowach z obecnej chwili. Dla przykładu, w szkole, gdzie jest duży hałas, rozmawiamy z dwiema osobami i jedna nie usłyszała drugiej. W takim wypadku nie musimy zmieniać czasu gramatycznego, określeń czasu, ani nawet czasownika, którego używamy do relacjonowania (o tzw. reporting verbs, trochę później):- Marcin: „I went to the cinema last week.” – mowa niezależna
Marcin
– Marcin said that he went to the cinema last week. – mowa zależnaCzasu gramatycznego nie zmieniamy też w momencie, kiedy słowa, które relacjonujemy wciąż są prawdziwe. Doskonale obrazuje ten fenomen, niniejszy przykład:- Piotr said: „My daughter is in college.” – mowa niezależna
– Piotr said (that) his daughter is in college. – mowa zależnaMowa zależna umożliwia również zachowanie oryginalnego czasu gramatycznego, w momencie, gdy opisujemy fakty lub odczucia, o których niezmienności jesteśmy pewni. Są to zdania z takimi czasownikami jak „love”, „hate” itp.- Simon said: „I like your model aircrafts.” – mowa niezależna 
– Simon said (that) he likes my model aircrafts. – mowa zależnaTo samo dotyczy wyrażania prawd o świecie, jakichś zjawisk które się nie zmieniają, są stałe, np.- Our teacher said: „Water boils at 100 degrees Celsius.- Our teacher said that water boils at 100 degrees Celsius.Niemniej, wszystkie te wyjątki nie są ścisłymi regułami, których należy się trzymać. Można mimo wszystko trzymać się zasad i wszystko nadal będzie poprawne. Dla przykładu, stwierdzenie: „Our teacher said that water boiled at 100 degrees Celsius”, jest w pełni prawdziwe.Następstwo czasów mamy już za sobą – teraz pora na kolejną istotną rzecz związaną z mową zależną, a mianowicie…Określenia czasów, czyli myśleć o tym samym „wczoraj”Analizując przykłady wypisane wcześniej, można zauważyć, iż w większości z nich słowa takie jak „today” czy „next week”, zmieniały swoją formę. Jest to konieczne, aby dobrze przekazać ewentualne umiejscowienie w czasie, wydarzeń, które relacjonujemy. Otóż, gdy w czwartek znajomy nam powiedział: „Wczoraj bolała mnie głowa”, to relacjonując w sobotę te słowa, nie możemy powiedzieć „Michał powiedział, że wczoraj go bolała głowa”, gdyż nie wiadomo o które „wczoraj” chodzi: o jego „wczoraj” czy o nasze „wczoraj”? Które „wczoraj” jest „wczorajsze?Aby zbędnie nie dezorientować rozmówcy, lepiej po prostu powiedzieć „Michał powiedział, że dnia poprzedniego bolała go głowa” – wiadomo kiedy go bolała głowa i nie trzeba się nad tym zastanawiać. W języku angielskim wyglądałoby to tak:- Michał said: „My head hurts today.” – mowa niezależna 
– Michał said (that) his head hurt that day. – mowa zależnaZamiana określeń przedstawia się następująco:Określenia czasu w mowie zależnej- next week -> the following week
– next month -> the following month
– tomorrow -> the following day
– now -> then
– today -> that day
– this month -> that month
– at the moment -> at the time
– yesterday -> the day before, the previous day
– three days ago – three days before
– last month – the month beforeSprawa dość prosta i oczywista, warto to zobaczyć jeszcze na odpowiednich przykładach:- He said: „I visited him yesterday.” – mowa niezależna
–  He said (that) he had visited him the day before. – mowa zależna- My friend said: „I’m busy tomorrow.” – mowa niezależna 
– My friend said (that) he was busy the following day. – mowa zależna- Nina said: „I am playing now”
– Nina said that she was playing then.Określenia miejsca, czyli to miało miejsce gdzie indziejPodobną sytuację jak z określeniami czasu, mamy w przypadku określeń miejsca. Jeżeli nie relacjonujemy w tym samym miejscu, którego nasza relacja dotyczy, to musimy zmienić odpowiednie słówko – inaczej może dojść do sytuacji gdzie wprowadzimy rozmówcę w błąd, gdyż on będzie miał na myśli inne miejsce niż my:- She said: „Let’s meet here.” – mowa niezależna 
– She told me to meet her there. – mowa zależnaJeżeli koleżanka mówi nam, byśmy spotkali się „tutaj”, a „tutaj” może oznaczać chociażby kawiarnię, to gdy przyjdziemy do pokoju kolegi nie możemy powiedzieć: „Ona powiedziała byśmy spotkali się tutaj”, gdyż nie dość, że skłamalibyśmy, to prawdopodobnie byśmy wprowadzili biednego kolegę w zakłopotanie. Trzeba, więc powiedzieć „Ona powiedziała byśmy spotkali się tam”, a słowo „tam” już może oznaczać tę kawiarnię.Inny przykład, jednak tym razem z „in this place”.- Thomas said: „It’s dark in this place.” – mowa niezależna 
– Thomas said (that) it was dark in that place. – mowa zależnaZaimki, czyli jego, a nie mojeZamiana zaimków w mowie zależnej, też jest istotna. Pozwala to zachować logikę zdania. Przecież jak ktoś mówi nam, że zepsuł się jego samochód to raczej użyje wyrażenia „mój samochód” np. „Wczoraj zepsuł się mój samochód”. Nie możemy bezmyślnie powtórzyć to bez zamiany „mój” na „jego”. No bo przecież to jego samochód.- Tim said: „My car broke down yesterday.”- Tim said that his car had broken down the day before.Zaimki – zamiana- my -> his/her
– our -> their
– this -> that
– these -> thoseWiadomo, że kiedy relacjonujemy własną wypowiedź lub jakąś dawną wypowiedź naszego rozmówcy, to nie ma zmiany zaimków.- I said: ” My car broke yesterday.” – mowa niezależna
–  I said (that) my car had broken the day before. – mowa zależnaWarto przyjrzeć się też innym przyk