Take odmiana
Take odmiana: nieregularny czasownik angielski — base form take /teɪk/, 3. os. l.poj. takes, Past Simple took /tʊk/, Past Participle taken /ˈteɪkən/, -ing taking; pytania i przeczenia w teraźniejszym tworzę z do/does, w przeszłym z did, w perfect z have/has; znaczenia: brać, zabierać, zajmować.
- Zanotować pięć kluczowych form: take, takes, took, taken, taking
- Tworzyć pytania i przeczenia z do/does/did
- Stosować have/has + taken w czasach perfect
- Dopasować czas do kontekstu (teraźniejszość, przeszłość, zwyczaj)
- Łączyć z typowymi kolokacjami i phrasal verbs
Take odmiana wymaga znajomości nieregularnych form i schematu it takes + czas: it takes 15 minutes vs I took the bus; do tego 9 kluczowych phrasali (take off, take up, take over) i kontrast brytyjskie sit an exam / amerykańskie take a test.
Po co tak naprawdę opanować odmianę „take”?
„Take” to jeden z najczęściej używanych czasowników w angielskim: opisuje czynności codzienne (brać parasol, zabrać dzieci do szkoły), organizację czasu (zajmuje to dwie godziny), a także dziesiątki idiomów („take care”, „take part”). Dobra odmiana i składnia to przepustka do naturalnej, swobodnej komunikacji — od maila służbowego po small talk.
Pięć form, które musisz mieć w małym palcu
„Take” jest nieregularny: nie dodajemy -ed w Past Simple/Participle.
| Forma | Przykład zdania |
|---|---|
| base form: take | I want to take a walk |
| 3. os. l.poj.: takes | She takes the train at 7 |
| Past Simple: took | They took my advice |
| Past Participle: taken | We have taken a decision |
| -ing: taking | He is taking notes |
Jak tworzyć zdania, pytania i przeczenia z „take”?
Jak działa Present Simple: zwyczaje i fakty?
W Present Simple odmiana zmienia się tylko w 3. osobie liczby pojedynczej: takes. Pytania i przeczenia tworzy „do/does”.
Affirmative: I take vitamins every morning. She takes vitamins every morning.
Negative: I don’t take sugar. She doesn’t take sugar.
Question: Do you take cards? Does she take notes?
Co z przeszłością: kiedy użyć „took” a kiedy „have taken”?
„Took” (Past Simple) opisuje zakończoną przeszłość powiązaną z konkretnym momentem. „Have/has taken” (Present Perfect) łączy przeszłość z teraźniejszością (skutek teraz) lub doświadczenie.
Past Simple: I took the wrong turn yesterday at 5 pm.
Present Perfect: I’ve taken the course, so I can help you now.
Jak powiedzieć „to zajmuje X czasu” po angielsku?
Użyj wzoru: it + take(s) + time + to + bezokolicznik / rzeczownik. W przeszłości: it took; w przyszłości: it will take. Z podmiotem wykonującym: it takes me/you/him…
It takes 20 minutes to get there. It took me two hours to finish. It will take us a week.
Kiedy używać Continuous: „is taking”?
Formy ciągłe podkreślają trwanie: am/is/are taking (teraz), was/were taking (w przeszłości), will be taking (w przyszłości). Częste w sytuacjach „w trakcie” lub planach tymczasowych.
He is taking an online class this month. They were taking photos when it started to rain.
Najczęstsze znaczenia i schematy składniowe
Jak poprawnie użyć „take + object + to/from + miejsce”?
Schemat „take somebody/something to somewhere” oznacza zabranie kogoś/czegoś do miejsca; „from” podkreśla kierunek od.
I’ll take you to the airport. She took the kids from school.
Co oznacza „take + object + time/effort”?
„Take” w znaczeniu „zajmować/wymagać” łączy się z czasem, wysiłkiem, pieniędzmi.
The repair will take three days. This task takes a lot of patience.
Dlaczego „make a photo” jest błędem, a „take a photo” poprawne?
Kolokacje są kluczowe: po angielsku „zrobić zdjęcie” to „take a photo/picture”. „Make a photo” brzmi nienaturalnie.
Let’s take a photo. Could you take a picture of us?
„Take a decision” czy „make a decision” — co wybrać?
Globalnie częstsze jest „make a decision”. W angielszczyźnie brytyjskiej, formalnie, dopuszczalne i częstsze bywa „take a decision”. W komunikacji neutralnej bezpieczniejsze jest „make a decision”.
Przyimki i phrasal verbs: sedno naturalnej mowy
Jak rozumieć i ustawiać dopełnienie w phrasal verbs z „take”?
W czasownikach rozdzielnych (separable) dopełnienie rzeczownikowe można wstawić między „take” a partykułę; dopełnienie zaimkowe musi wejść między. Czasowniki nierozdzielne (inseparable) trzymają partykułę po „take”.
| Phrasal verb | Znaczenie |
|---|---|
| take off | zdejmować; startować (samolot); nagle odnieść sukces |
| take on | podjąć się; zatrudniać; nabrać (cech) |
| take over | przejąć kontrolę/obowiązki/firmę |
| take up | zacząć (hobby); zajmować (miejsce/czas) |
| take out | wyjąć; zabrać kogoś (na miasto); wziąć (pożyczkę) |
| take in | przyjąć (kogoś); przyswoić; zwęzić (ubranie) |
| take back | zwrócić; odwołać (słowa); przenieść myślą do |
| take to | polubić; zacząć zwyczaj |
| take after | być podobnym do (członka rodziny) |
The plane took off on time. She took on more duties. He’s taken up running.
Kolokacje, które brzmią naturalnie
Jakie połączenia z „take” są najbardziej użyteczne?
Najpraktyczniejsze zestawy to: take a seat (usiąść), take a break (zrobić przerwę), take care (uważać/opiekować się), take part (brać udział), take responsibility (wziąć odpowiedzialność), take place (odbyć się), take turns (robić coś na zmianę), take measures (podjąć działania), take a chance (zaryzykować), take notes (robić notatki).
Please take a seat. The conference takes place on Monday. We took turns driving.
Wymowa i pisownia bez potknięć
Jak wymawiać formy „take/took/taken” i gdzie gubi się „e”?
take /teɪk/ — dyftong /eɪ/; took /tʊk/ — krótkie /ʊ/; taken /ˈteɪkən/ — akcent na pierwszą sylabę. W -ing usuwamy końcowe -e: taking. Dodanie -s: takes /teɪks/ (bez dodatkowej sylaby).
Różnice znaczeniowe: take, bring, carry, fetch
Kiedy „take”, a kiedy „bring”?
„Take” oznacza ruch od mówiącego w kierunku innego miejsca („We’ll take the documents to HQ”). „Bring” to ruch do mówiącego lub do punktu referencyjnego rozmówcy („Can you bring the documents here?”). To subtelna, ale ważna różnica perspektywy.
Co z „carry” i „fetch” — gdzie ich użyć zamiast „take”?
„Carry” podkreśla fizyczne niesienie („carry a bag”); „fetch” to „pójść po coś i przynieść” („fetch water”). „Take” bywa bardziej ogólne („take the bag to the car”).
Typowe błędy Polaków i szybkie poprawki
Dlaczego „I take the bus now” nie zawsze jest poprawne?
Jeśli mówisz o czynności w trakcie, wybierz Present Continuous: „I’m taking the bus now”. Present Simple „I take the bus” opisuje zwyczaj, nie bieżącą akcję.
Czy można powiedzieć „take an exam” wszędzie?
Tak, neutralne i szeroko zrozumiałe. W Brytyjskim częste też „sit an exam”. W Amerykańskim typowe „take a test”.
Czy „take a decision” brzmi zawsze dobrze?
Brzmi formalnie, częściej w brytyjskiej odmianie. Neutralnie: „make a decision”.
Ważna uwaga: Unikaj kalk z polskiego: „make a photo”, „take a party”, „take a coffee”. Poprawnie: „take a photo”, „take part”, ale „have a coffee”. Kolokacje zapamiętuj w całości.
Minićwiczenia: sprawdź, czy forma „wchodzi w krew”
Jaką formę wybierzesz w tych zdaniach?
Uzupełnij poprawnie (w nawiasie podano czasownik i wskazówkę):
1) It ____ me an hour to fix it. (take, Past Simple)
2) She ____ great notes in every class. (take, Present Simple 3. os.)
3) We have ____ all necessary measures. (take, Participle)
4) I’m ____ the day off tomorrow. (take, -ing)
5) ____ you ____ credit cards? (take, Present Simple – question)
Praktyczne szablony zdań do natychmiastowego użycia
Jak budować zdania „it takes…” w różnych czasach?
It takes/It took/It will take + osoba + time + to + verb.
It takes me 30 minutes to commute. It took her three attempts to pass. It will take us a while to adapt.
Jak elegancko wyrazić udział, odpowiedzialność, troskę?
Użyj kolokacji: take part in, take responsibility for, take care of.
We took part in the project. He takes responsibility for the outcome. She takes care of the budget.
Mity i fakty o odmianie „take”
Forma 3. to „tooken”.
Poprawna 3. forma to „taken”. „Tooken” nie istnieje w standardowej angielszczyźnie.
„Make a decision” jest brytyjskie, a „take a decision” amerykańskie.
„Make a decision” dominuje globalnie; „take a decision” bywa formalne w brytyjskim, rzadkie w amerykańskim.
Każdy phrasal verb z „take” jest rozdzielny.
Są rozdzielne (take off, take on) i nierozdzielne (take after). Pozycja dopełnienia zależy od typu.
Najczęściej zadawane pytania
Jaka jest pełna odmiana „take” w trzech podstawowych formach?
Kiedy używać „have/has taken” zamiast „took”?
Czy „take care” to czasownik, czy wyrażenie idiomatyczne?
Jak zadać pytanie o czas trwania: „Ile to zajęło?”
Słowniczek pojęć
Szybka ściąga na lodówkę
- Formy: take – takes – took – taken – taking
- Present Simple: pytania/negacje z do/does; Past Simple: z did
- It takes/took/will take + (me/you…) + time + to + verb
- Kolokacje: take a seat/break/photo/part/responsibility/care of/take place/take turns
- Phrasale kluczowe: take off/on/over/up/out/in/back/to/after
- Wymowa: /teɪk/, /tʊk/, /ˈteɪkən/; -ing: taking (bez -e)
- Różnica: take (od mówiącego), bring (do mówiącego)
Pytania do przemyślenia:
- W jakich dwóch sytuacjach w Twojej pracy najczęściej użyjesz konstrukcji „it takes…”?
- Które trzy phrasal verbs z „take” dodasz dziś do aktywnego słownika i w jakich zdaniach ich użyjesz?
- Jak zmieni się znaczenie Twojego zdania, jeśli użyjesz „bring” zamiast „take”?
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!