Zaimki po angielsku
Zaimki po angielsku to słowa zastępujące rzeczowniki, które zapewniają spójność i unikają powtórzeń: osobowe (I/me), dzierżawcze (my/mine), zwrotne (myself), wskazujące (this/that), względne (who/which/that), pytające (who/what), nieokreślone (someone/anyone); dobieraj formę do funkcji, rozróżniaj its i it’s oraz akceptuj neutralne singular they.
Zaimki po angielsku porządkują wypowiedź: wyróżniamy 8 typów z odmiennymi rolami. Różnicuj these i those, stosuj whoever/whomever zgodnie z funkcją i korzystaj z neutralnego they – np. Alex forgot their keys – gdy płeć pozostaje nieznana.
Zaimki po angielsku — praktyczny kompas dla pewnej komunikacji
Zaimki to zamienniki rzeczowników, które ułatwiają płynność wypowiedzi, zapewniają spójność odniesień i skracają zdania bez utraty sensu. Ich poprawny dobór decyduje o przejrzystości, grzeczności i precyzji.
Czym są zaimki i jaką pełnią funkcję w zdaniu?
Zaimki zastępują osoby, rzeczy, zjawiska lub całe treści, do których już się odwołaliśmy (lub które są oczywiste z kontekstu). Dzięki nim nie powtarzamy w kółko tych samych rzeczowników, a tekst staje się klarowny. W angielskim liczy się nie tylko typ zaimka, ale i jego pozycja (podmiot vs dopełnienie), zgodność z czasownikiem oraz rejestr (neutralny, formalny, potoczny).
Jakie są główne typy i formy zaimków w angielskim?
Poniższa tabela porządkuje najważniejsze kategorie z kluczowymi przykładami i zastosowaniem.
| Kategoria | Formy | Użycie i przykład |
|---|---|---|
| Osobowe (podmiotowe) | I, you, he, she, it, we, they | Jako podmiot zdania: She works here |
| Osobowe (dopełnieniowe) | me, you, him, her, it, us, them | Po czasownikach/przyimkach: I saw him; with them |
| Dzierżawcze – przymiotniki | my, your, his, her, its, our, their | Przed rzeczownikiem: our plan |
| Dzierżawcze – samodzielne | mine, yours, his, hers, its (rzadko), ours, theirs | Bez rzeczownika: This seat is mine |
| Zwrotne | myself, yourself, himself, herself, itself, ourselves, yourselves, themselves | Gdy wykonawca = odbiorca: He hurt himself |
| Wskazujące | this, that, these, those | Dystans i liczba: these ideas |
| Pytające | who, whom, what, which, whose | Pytania o osoby/rzeczy/własność: Whose is this |
| Względne | who, whom, which, that, whose, where, when | Łączenie zdań: the book that I bought |
| Nieokreślone | someone, anyone, everyone, no one, something, anything, each, either, neither, none, both, all, many, few, several | Uogólnienia/ilości: everyone is welcome |
| Egzystencjalne/„puste” | it, there | It’s raining; There are two options |
Podmiot czy dopełnienie — jak wybrać poprawną formę?
Formy podmiotowe (I, he, they) używaj jako wykonawcy czynności, a dopełnieniowe (me, him, them) jako odbiorcy lub po przyimkach. Przykłady:
• Between you and me, the plan needs work.
• It was she who solved the issue — bardzo formalne; naturalniej: It was her who solved the issue.
Po spójnikach porównawczych często naturalne są formy dopełnieniowe: She is taller than me. W rejestrze bardzo formalnym możliwe: than I (am).
My czy mine — gdzie wstawić zaimek dzierżawczy?
Przymiotnik dzierżawczy (my/our/their) wymaga rzeczownika: my idea. Forma samodzielna zastępuje całość: This idea is mine. Kluczowe pułapki:
- its vs it’s: its = „tego czegoś”, it’s = „it is/it has”
- double possessive: a friend of mine (poprawne i naturalne, gdy mowa o jednym z wielu znajomych)
- whose (czyj) vs who’s (who is/has)
Who czy whom — jak rozstrzygnąć w praktyce?
Who pełni funkcję podmiotu, a whom — dopełnienia, zwłaszcza po przyimkach: To whom did you speak? W nowoczesnej angielszczyźnie whom poza oficjalnym stylem bywa zastępowane przez who: Who did you speak to? W zdaniach względnych możliwe jest opuszczenie dopełnienia: The person (whom) I met.
Kiedy naprawdę potrzebujesz zaimka zwrotnego?
Reflexives dodajesz, gdy wykonawca i odbiorca to ta sama osoba: She taught herself French. Użycie emfatyczne wzmacnia podmiot: I did it myself. Unikaj hiperpoprawności: ~Please contact myself to niepoprawne w standardzie; poprawnie: Please contact me.
„Each other” czy „one another” — czy istnieje różnica?
Współcześnie niemal wymienne: They helped each other / one another. Jeśli chcesz subtelnie zaznaczyć liczbę, niektóre poradniki sugerują each other dla dwóch i one another dla wielu, ale nie jest to reguła obowiązkowa.
Jak działa dystans i nastawienie w this/that/these/those?
This/these wskazują bliskość (fizyczną lub mentalną), that/those — dystans. W rozmowie that może sygnalizować chłodny dystans lub zamknięcie tematu: Let’s drop that idea. W prezentacjach this bywa używane do wprowadzania nowej tezy: This shows a clear trend.
Dlaczego „everyone is”, a nie „everyone are”?
Many, few, both, several są liczby mnogiej (Many are ready), ale zaimki zakończone na -one/-body/-thing (everyone, somebody, everything) traktujemy jako liczbę pojedynczą: Everyone is welcome. „None” może przyjąć czasownik w l. poj. lub mn., zależnie od nacisku: None is missing (zespół jako całość) vs None are missing (członkowie). „Each of” wymaga liczby pojedynczej: Each of us is responsible.
Czy neutralne „they” jest poprawne i kiedy po nie sięgnąć?
Używaj, gdy płeć jest nieznana, nieistotna lub gdy dana osoba preferuje formę they: Sam updated their profile. Zwróć uwagę na zgodność: they + czasownik w liczbie mnogiej, ale zaimek dzierżawczy to their/theirs, a zwrotny — themself (coraz częstsze w standardzie) lub themselves.
Jak używać „it” bez referentu i czym jest „anticipatory it”?
It zastępuje informacje o pogodzie, czasie, dystansie i temperaturze: It’s late. It’s five kilometers. W roli „anticipatory” przesuwa długą frazę na koniec zdania: It’s important to back up your files (zamiast: To back up your files is important). Podobnie: It seems that he’s right.
Po co „there is/are” i jak działa szyk?
There w konstrukcjach egzystencjalnych sygnalizuje istnienie lub pojawienie się: There are three options. W pytaniach następuje inwersja: Is there any room? W przeszłości: There were many challenges. Zwróć uwagę na zgodę z pierwszym rzeczownikiem po czasowniku: There is a pen and two notebooks — w mowie często słyszysz is, choć logicznie liczba mnoga skłania do are.
Najczęstsze błędy Polaków — jak je szybko naprawić?
Skup się na tych korektach:
- „it’s” zamiast „its” przy własności — popraw na its
- myself jako „ja” — zamień na I/me zgodnie z funkcją
- that dla ludzi omijane bez uzasadnienia — w zdaniach definiujących that jest naturalne: the doctor that treated me
- everyone + are — zmień na is
- podwójny zaimek: ~my this book — wybierz either this book albo my book
- overuse this/that bez spójności odniesienia — upewnij się, do czego się odnoszą
Mini‑trening: czy rozpoznasz poprawną formę?
Spróbuj przekształcić, a następnie sprawdź odpowiedzi po myślniku.
- Between you and I/Between you and me — poprawne: Between you and me
- Each of the students is/are ready — poprawne: is
- This is she/her speaking — neutralniej: This is her speaking (formalnie: she)
- Someone left their/his-or-her bag — poprawne i naturalne: their
- Whom/Who did you meet? — naturalnie: Who did you meet?
- To whom/Who did you speak? — formalnie: To whom did you speak?
- Is there/Are there a lot of people? — Are there
- My/ Mine car is outside — My car
- The idea which/that won — w definicjach krótsze i naturalne: that
- They blamed themselves/themself — liczba mnoga: themselves
Mity i fakty o angielskich zaimkach
„That” nie może odnosić się do osób.
W zdaniach definiujących that jest powszechne także dla ludzi: the nurse that helped me.
Zawsze trzeba użyć „whom” w funkcji dopełnienia.
W rejestrze codziennym who jest akceptowane: the person who I called.
„Singular they” to błąd gramatyczny.
To standard zalecany przez główne style; pomaga zachować inkluzywność i klarowność.
Najczęściej zadawane pytania
Czy „none” łączy się z czasownikiem w l. poj., czy mnogiej?
Kiedy mogę pominąć zaimek względny?
Czy „it’s me” jest poprawne?
„Who’s” a „whose” — jak nie pomylić?
Strategie kontroli odniesień — jak zapewnić klarowność?
Aby uniknąć niejednoznaczności, zadbaj o bliskość zaimka i antecedentu, unikaj szeregu poprzedników bez powtórnego nazwania kluczowego rzeczownika i testuj zdanie „na głos”. Gdy wątpliwości nie znikają, powtórz rzeczownik: Instead of it, say the proposal. W mowie akademickiej to oznaka dbałości o klarowność, nie „powtórzenie na siłę”.
Pro tip: jak dopasować rejestr i brzmieć naturalnie?
Neutralny standard preferuje who zamiast whom poza formalnymi listami i pismami prawniczymi; dopuszcza singular they; promuje krótsze that w definicjach; ogranicza myself do funkcji zwrotnej lub emfatycznej. W e‑mailach uprzejmościowych unikaj zbitki „myself” jako zamiennika „I/me”.
Pakiet startowy do płynności: kluczowe punkty na wynos
• Dobierz typ zaimka do funkcji (podmiot, dopełnienie, własność, odniesienie, pytanie)
• Dzierżawcze przymiotnikowe (my/our…) stoją przed rzeczownikiem; formy samodzielne (mine/ours…) go zastępują
• This/these = blisko; that/those = dalej (fizycznie lub w postawie mówcy)
• Everyone/somebody/each + czasownik w l. poj.: is/has
• None może łączyć się z l. poj. lub mnogą — wybór zależy od sensu i rzeczownika
• Relative that w zdaniach definiujących jest zwięzłe; pomijaj dopełnienie, nie podmiot
• Unikaj hiperpoprawnego myself; po przyimkach używaj form dopełnieniowych (to me, for her)
• Pilnuj par: its ≠ it’s; whose ≠ who’s
• Stosuj singular they dla neutralności i przejrzystości
Pytania do przemyślenia
• W których miejscach Twoich codziennych zdań najczęściej pojawiają się niejednoznaczne odniesienia — co powtórzył(a)byś, by je wyczyścić?
• Jakie trzy nawyki (np. test „whose/who’s”, kontrola „its/it’s”, bliskość antecedentu) wdrożysz od dziś?
• W jakich kontekstach zawodowych szczególnie skorzystasz na świadomym użyciu singular they?
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!