Wincenty Kadłubek

"; powrocie do ojczyzny rozpoczął pracę w szkole katedralnej krakowskiej jako scholastyk, czyli duchowny, będący członkiem kapituły oraz sprawujący nadzór nad szkołami w swojej diecezji. Nauczył się wówczas języka łacińskiego, retoryki oraz dialektyki. Wykształcił się w sztuce pisania listów oraz dokumentów, a także pojął wiedzę z zakresu arytmetyki i muzyki. W Krakowie przebywał w środowisku duchowieństwa. Zapoznał trzy osoby, które decydująco ukształtowały jego zainteresowania i poglądy. Byli to arcybiskup gnieźnieński Jan, biskup krakowski Mateusz, a także jego następca – Gedko. Kadłubek w późniejszym okresie pełnił funkcję kapelana książęcego Kazimierza Sprawiedliwego, a także Leszka Białego. Uczestniczył w wystawianiu dokumentów w charakterze świadka lub wydawcy. Objął również urząd prepozyta sandomierskiego. Postać Wincentego pojawia się w historycznych źródłach dopiero w 1208 roku, w momencie, gdy został mianowany przez kapitułę biskupem krakowskim. Na tym stanowisku Kadłubek był jedną z najpotężniejszych osób w ówczesnej Polsce. Jego diecezja obejmowała dzielnicę krakowską, ale także miasta Częstochowa, Sandomierz, Kielce, Lublin i Siedlce. Zarządzał olbrzymim majątkiem kościelnym, do którego należały liczne wsie: iłżeckie, tarszeckie, sławkowskie oraz muszyńskie. Wiadomo, że oprócz tego Wincenty zwany Kadłubkiem był w posiadaniu własnego dworu. Uczestniczył w obradach słynnego IV soboru laterańskiego. Zapewne po wyborze na biskupa krakowskiego, autor nie miał czasu na kontynuowanie swej kroniki i rozpoczął kończenie jej dopiero po rezygnacji z tego stanowiska. Wincenty oficjalnie ustąpił z urzędu biskupa latem 1218 roku, po 10-letniej posłudze. Zwołał kapitułę krakowską, która przeprowadziła elekcję nowego biskupa. Kanonicy wybrali na jego następcę Iwona Odrowąża. Po elekcji i wysłaniu listu do Rzymu Kadłubek osiadł w klasztorze Cystersów w Jędrzejowie. Historycy ustalili, że prawdopodobnym powodem do złożenia rezygnacji było uderzenie pioruna i pożar skarbca katedry krakowskiej. Wincenty najpewniej odczytał to jako znak od Boga i postanowił ustąpić z funkcji. Imię Kadłubka nie pojawiło się od tego wydarzenia aż do jego śmierci na żadnym dokumencie, z tego względu przyjmuje się, że pisarz nie opuścił już klasztoru. Wincenty zmarł 8 marca 1223 r. i został pochowany na honorowym miejscu w prezbiterium w kościele klasztornym opactwa cystersów w Jędrzejowie. Obecnie znajduje się tam sanktuarium pod jego wezwaniem. W roku 1764 został ogłoszony błogosławionym Kościoła katolickiego.