Gustaw Morcinek, choć tak naprawdę Augustyn Morcinek, syn ubogiego wozaka Józefa Morcinka, urodził się dwudziestego piątego sierpnia tysiąc osiemset dziewięćdziesiątego pierwszego roku (25 sierpnia 1891 r.) w Karwinie, czyli mieście, które za jego czasów znajdowało się na Śląsku Cieszyńskim, czyli w historycznej krainie obejmującej południowo-wschodnią część dzisiejszego Śląska, skupionego wokół miasta Cieszyn i rzeki Olzy. Wtedy było to miasto polskie, a teraz przypada na tereny należące do państwa czeskiego.
Chłopiec był najmłodszym z czwórki rodzeństwa. Jego chrzciny odbyły się w kościele parafialnym w rodzinnym mieście, czyli w Karwinie, a były udzielane przez księdza wikarego Józefa Körnera. Rok po urodzinach syna, w 1892, ginie ojciec Gustawa, a cały ciężar utrzymywania spada na jego matkę.
Gustaw Morcinek był pisarzem, działaczem publicystycznym, nauczycielem, a nawet posłem na sejm PRL I kadencji (czyli w latach 1952-1956). W 1958 roku był także członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu, czyli instytucji społeczno-politycznej podporządkowanej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) i realizującej jej cele polityczne.
Młody jeszcze Gustaw-Augustyn, po ukończeniu szkoły ludowej w swoim rodzinnym mieście Karwinie, zaczął pracować w kopalni. Po trzech latach pracy, jego koledzy, inni górnicy, zebrali pieniądze, aby Morcinek mógł dalej się kształcić. Dzięki temu młody jeszcze chłopak uczęszczał do Polskiego Seminarium Nauczycielskiego w Białej i ukończył je w wieku 23 lat, czyli w 1914 roku. Kiedy nastała I Wojna Światowa został powołany do wojska i należał do austriacko-węgierskiego garnizonu stacjonującego w Cieszynie.
Po wojnie, w 1919 roku został zatrudniony jako nauczyciel w szkole w Skoczkowie.
Jego pierwszą publikacją literacką był artykuł „Wspomnienia z przewrotu w listopadzie 1918 r.” zamieszczony w 1920 w „Dzienniku Cieszyńskim”. Publikował tam różne artykuły, a także angażował się w redakcji „Zarania Śląskiego”. Lecz jego większe dzieła dopiero nadchodziły. W latach 20. i 30. pisząc swoje utwory został jednym ze znaczących śląskich i polskojęzycznych prozaików. W jego twórczości mamy między innymi takie tytuły jak: zbiór noweli „Serce za mną”, powieść „Łysek z pokładu Idy”, „Narodziny serca” czy „Wyrąbany chodnik”. Wiele z jego dzieł było poświęcone tematyce górniczej i śląskiej. Za sprawą swojej twórczości zyskał uznanie oraz opiekę literacką Zofii Kossak, którą nazwał swoją „literacką matką chrzestną” i był
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!
Wystąpił błąd, spróbuj ponownie :(
Udało się! :) Na Twojej skrzynce mailowej znajduje się kod do aktywacji konta
";
jej bardzo wdzięczny.
W roku 1936 wyjechał za granicę i odwiedził wtedy Francję, Włochy, Austrię, Niemcy i Danię. Po trzech latach wrócił do ojczyzny, a z dniem wybuchu II wojny światowej, czyli 1 września 1939 pojechał do Lwowa, skąd wrócił pod koniec września. Niestety już 6 października został aresztowany przez Gestapo za jego przedwojenną działalność antyniemiecką i aż do końca wojny był osadzony w kolejnych obozach koncentracyjnych: w Skrochowicach obok Opawy, w Sachsenhausen i w Dachau. Morcinek nie wyparł się polskości i za każdym razem, kiedy proponowali mu wolność w zamian za złożenie wniosku o wpisanie go na niemiecką listę narodowościową – odmawiał.
Po uwolnieniu w 1945 roku Gustaw Morcinek osiadł w Katowicach i mając duże poparcie nowych władz znów pisał. Jego powojenne utwory nie zyskały już takiego uznania jak te przedwojenne, ale wśród tych są takie dzieła jak: powieść historyczna „Ondraszek” o najsłynniejszym śląskim zbójniku, czy baśnie, oparte na ludowych przekazach.
Za swoją działalność twórczą, jak i patriotyczną został odznaczony wieloma orderami i odznaczeniami. Są to dwa Ordery Sztandaru Pracy (I i II klasy), Krzyż Komandorski oraz Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal Niepodległości, jak i Medal pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego oraz odznaka „Gwiazda Śląska”. Jego twórczość nie była tylko w języku polskim, ale została wydana i przetłumaczona również w innych językach.
Morcinek zmarł w Krakowie 20 grudnia 1963 roku chorując na białaczkę. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie.
Ku jego pamięci w szkole w Skoczowie, w której pracował w latach tysiąc dziewięćset dziewiętnaście do tysiąc dziewięćset trzydziestego szóstego (1919-1936), zostało założone Muzeum im. Gustawa Morcinka w Skoczowie i w tymże mieście można znaleźć także jego pomnik zaprojektowany przez profesora Jana Kucza i odsłonięty dwunastego maja tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego siódmego. Jego imienia jest również Szkoła Podstawowa w Gdańsku Wrzeszczu, a w Elblągu jest także ulica Gustawa Morcinka. Gustaw Morcinek ma również swoje popiersie wykonane przez Irenę Molin-Sowę na „V Wystawę Okręgu Warszawskiego Związków Polskich Artystów Plastyków” w roku tysiąc dziewięćset pięćdziesiątym czwartym i nazwane „Popiersiem Gustawa Morcinka”. Wspomniane Muzeum zostało otwarte w dniu dwudziestym grudnia tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym szóstym roku, czyli dwadzieścia trzy lata po jego śmierci. Wystawa biograficzna, która się tam znajduje, wcześniej mieściła się w domu pisarza.
Dodaj komentarz jako pierwszy!