Anthony Burgess

„Anthony Burgess. Życie i twórczość”.
Dzieciństwo.
25 lutego 1917 roku w Harpurhey, na przedmieściach Manchesteru w Anglii przyszedł na świat John Burgess Wilson. Jego rodzice, Joseph Wilson i Elizabeth Burgess poza nim mieli jeszcze córkę Muriel, która urodziła się w 1910 roku. Ojciec, zanim dołączył do Armii Pay Corps podczas I wojny światowej, pracował jako obwoźny sprzedawca encyklopedii. Matka trudniła się pracą piosenkarki i tancerki. Gdy John miał rok, jego siostra i mama zmarły w wyniku pandemii grypy. Ojciec oddał go na wychowanie siostrze swojej żony, Ann Bromley. Chłopiec wychowywał się w Crumpsall, razem z dwoma kuzynkami. W tym czasie Joseph Wilson poznał się bliżej z gospodynią pubu „Golden Eagle”, w którym wieczorami grywał na pianinie, Margaret Dwyer. W 1922 roku ożenił się z nią i wspólnie przejęli opiekę nad Johnem. Zamieszkali nad pubem w dzielnicy Miles Platting. Dwa lata później założyli sklep tytoniowy, w którym sprzedawali także wyroby alkoholowe. Należeli do niższej klasy średniej, powodziło im się dość dobrze. W związku z typem prowadzonej przez nich działalności, oraz niesłabnącym popytem na oferowane przez nich towary, skutki Wielkiego Kryzysu nie odcisnęły na nich dużego piętna. John będąc nastolatkiem przez pewien okres pracował w sklepie. W późniejszym okresie swoje dzieciństwo opisywał jako trudne, a relacje z ojcem jako złe. Czuł, że ojciec go nienawidził za to, że przeżył, a jego siostra i matka nie. Był samotny i nierozumiany.
Wykształcenie.
John naukę rozpoczął w szkole podstawowej św. Edmunda, następnie przeniósł się do Bishop Bilsborrow Memorial. Obydwie szkoły znajdowały się w dzielnicy Moss Side i obydwie były szkołami katolickimi. Na bierzmowaniu otrzymał drugie imię, Anthony. Uzyskiwał dobre stopnie, był uzdolnionym uczniem i dzięki temu mógł kontynuować naukę w Xaverian College. Uczęszczał tam od 1928 do 1937 roku. Po zakończeniu nauki w szkole średniej, podjął studia na Uniwersytecie w Manchesterze. Ukończył je uzyskując dyplom z literatury angielskiej w 1940 roku. Oceniano go jako błyskotliwego, ale posiadającego braki w wiedzy.
Służba wojskowa.
Po zakończeniu nauki
John Anthony przez sześć tygodni pracował jako rekruter wojskowy w Eskbank. Następnie został sanitariuszem w Korpusie Medycznym Królewskiej Armii. W 1941 roku ścigała go żandarmeria brytyjskich sił zbrojnych za dezercje z bazy wojskowej Morpeth. Będąc na urlopie z ówczesną ukochaną Lynne Isherwood, nie wrócił do bazy w wyznaczonym czasie. Podczas pięcioletniej służby sprawiał wiele innych problemów, między innymi strącił kaprala i obraził generała Franco, za co został na krótko aresztowany. W 1942 roku poprosił o przeniesienie do Wojskowego Korpusu Edukacyjnego. Jego prośba została spełniona, a on sam awansował do stopnia sierżanta. Stacjonował w Gibraltarze i podczas tego pobytu uczył w college’e. Wykładał w języku niemieckim, hiszpańskim oraz francuskim. Jego zamiłowanie i łatwość do języków zostały zauważone przez wywiad wojskowy i wykorzystane przy przesłuchaniach Holendrów i Francuzów szukających schronienia przed wojną na Gibraltarze. W programie „The British Way and Purpose”, który miał na celu wprowadzić wojskowych w pokojowe życie powojenne, w duchu socjalizmu, odgrywał istotną rolę prowadząc kursy dla żołnierzy. Burgess był również instruktorem w Centralnej Radzie Doradczej do spraw Szkolnictwa Siłowego Ministerstwa Oświaty. Opuścił armię w 1946 roku w randze sierżanta-majora.
Żony i dzieci.
Podczas studiów John Anthony Burgess Wilson poznał Llewelę „Lynne” Isherwood Jones. Uczyła się ona na kierunku Ekonomia, Polityka i Historia najnowsza, który ukończyła w 1942 roku. Została jego żoną 22 stycznia 1942 roku. Podczas jednego z zaciemnień, które służyły jako ochrona miasta przed agresorami, Lynne została napadnięta i zgwałcona przez czterech amerykańskich dezerterów i prawdopodobnie straciła wskutek tego ciążę. Burgess w tym czasie stacjonował w Gibraltarze i nie mógł się z nią zobaczyć. W 1963 roku spotkał się z dwanaście lat młodszą Lianą Macellari, która była włoską tłumaczką. Nawiązali romans, a ona w kolejnym roku urodziła mu syna Paolo Andreę. Lynne, która cierpiała wtedy na alkoholizm, dowiedziała się o wszystkim, Burgess jednak od niej nie odszedł. Zmarła 20 marca 1968 roku na marskość wątroby. John Anthony sześć miesięcy po jej śmierci ożenił się z Lianą i uznał syna. Paolo Andrea, znany był również jako Andrew Burgess Wilson zmarł w 2002 roku, mając zaledwie 37 lat, a jego matka pięć lat później.
Dalsze życie, kariera zawodowa, śmierć.
John Anthony Burgess Wilson po opuszczeniu wojska podjął pracę na stanowisku wykładowcy w Mid-West School of Education oraz w Bamber Bridge Emergency Teacher Training College. Przez cztery lata nauczał mowy i dramatu. W tym czasie wykładał również na wydziale niestacjonarnym Uniwersytetu w Birmingham. Pod koniec 1950 roku rozpoczął pracę w Banbury Grammar School jako nauczyciel literatury angielskiej. Był bardzo zaangażowany w to co robił, stworzył dla uczniów koło teatralne, organizował imprezy artystyczne. Chciał zakupić dom niedaleko Banbury, we wiosce Adderbury, dla siebie i żony. Dzięki pomocy finansowej udzielonej przez ojca Lynne udało mu się wpłacić zaliczkę na dom. Nazwał go na część jednego z „czterech kwartetów” TS Eliota „Little Gidding”. Gdy tam mieszkali Burgess kilkakrotnie pisał artykuły dla lokalnego czasopisma” Banbury Guardian”. W 1954 roku przyłączył się do brytyjskiej służby kolonialnej. Uczestniczył w niej jako nauczyciel i urzędnik do spraw Edukacji na Malajach. Z początku nauczał w Malay College. Zajmował z żoną mieszkanie, w którym nie mogli liczyć na prywatność. Wywołało to złożenie skargi u dyrektora szkoły i przeniesienie ich do Malay Teachers 'Training College w Kota Bharu. Burgess posługiwał się językiem malajskim biegle i w mowie i w piśmie, w egzaminach organizowanych przez Urząd Kolonialny otrzymywał wyróżnienia, co skutkowało podwyższeniem jego pensji. Podczas pobytu na Malajach swój wolny czas poświęcał tworzeniu muzyki i przede wszystkim pisaniu. Opublikował w tym czasie swoje pierwsze powieści. Powrócił na krótki urlop do Wielkiej Brytanii, po czym wyjechał do Brunei. Tam objął stanowisko w Sultan Omar Ali Saifuddin College. Podczas prowadzenia zajęć, John upadł, a po wykonaniu badań, stwierdzono u niego nieoperacyjny guz mózgu. Dawano mu niecały rok życia. Zaczął dużo pisać, by zebrać pieniądze dla żony, która po jego śmierci zostałaby sama. Został zwolniony ze służby i jako inwalida wrócił do domu w 1959 roku. Przyjęto go na oddział neurologiczny w londyńskim szpitalu. Wyniki przeprowadzonych badań nie potwierdziły wcześniejszej diagnozy. Burgess jak zdrowy człowiek wrócił do domu i korzystając z pieniędzy odziedziczonych po śmierci teścia i zaoszczędzonych podczas pobytu na Wschodzie, poświęcił się całkowicie pracy twórczej. Razem z żoną często się przeprowadzali, najpierw zamieszkali w Hove, następnie w Etchingham, potem w szeregowym domu w Chiswick. Stamtąd mieli wygodny dojazd do Centrum Telewizyjnego BBC, w którym później Burgess często bywał gościem. Pisarz coraz bardziej się rozpijał, towarzysza do butelki miał między innymi w osobie innego powieściopisarza Williama S. Burroughsa. Po śmierci pierwszej żony i kolejnym ożenku, chcąc uniknąć ogromnego podatku, jaki jego rodzina musiałaby zapłacić przez wzgląd na wysokie dochody, postanowił opuścić kraj. Podróżowali kamperem Bedford Dormobile po Europie, a on w tym czasie pisał powieści i scenariusze. W 1968 roku zamieszkali w małej wiosce na Malcie. Burgess wygłosił tam wykład dla księży katolickich, który nie został dobrze przyjęty. Z tego powodu postanowił opuścić Maltę w 1970 roku. Przez pewien czas mieszkał w Stanach Zjednoczonych, gdzie wizytował jako profesor na Uniwersytecie Princeton, w ramach programu kreatywnego pisania 1970 roku i dwa lata później w City College of New York. W 1975 roku wykładał powieść na University of Iowa. A rok później osiedlił się z rodziną w Monako, będącym istnym rajem podatkowym. Był aktywnym członkiem lokalnej społeczności. Był jednym ze współzałożycieli irlandzkiej Biblio