François Villon
Kim był François Villon i dlaczego jego poezja wciąż porusza?
W świecie średniowiecznej literatury francuskiej jedna postać wyróżnia się szczególną charyzmą – François Villon, poeta-łotr, którego biografia przypomina awanturniczą powieść. Czy wiedzieliście, że ten absolwent Sorbony stał się jednocześnie najbardziej poszukiwanym przestępcą w XV-wiecznym Paryżu? Jego życie pełne skandali i geniuszu poetyckiego do dziś stanowi zagadkę dla badaczy, a wiersze przepełnione gorzką refleksją nad przemijaniem wciąż znajdują współczesnych interpretatorów.
François de Montcorbier, znany światu jako François Villon, to człowiek paradoksów: magister sztuk wyzwolonych i złodziej, uczestnik burd ulicznych i wrażliwy obserwator ludzkiej kondycji. Jego „Wielki Testament” z 1461 roku to literacka bomba zegarowa – mieszanina autoironii, społecznego protestu i metafizycznych niepokojów, która wyprzedziła swoją epokę o stulecia. Choć zaginął bez śladu w 1463 roku, pozostawił po sobie legendę przeklętego poety i ponad 3 000 wersów, które zmieniły oblicze francuskiej poezji.
W jakich czasach kształtowała się osobowość Villona?
Francja XV wieku: między wojną a renesansem
Villon przyszedł na świat w 1431 roku – symbolicznym momencie europejskiej historii. Podczas gdy Joanna d’Arc płonęła na stosie w Rouen, a Wojna Stuletnia wyniszczała kraj, w Paryżu kiełkowały już idee humanizmu. Miasto było wówczas tyglem sprzeczności: z jednej strony kwitły uniwersytety, z drugiej – gangi kontrolowały dzielnicę Łacińską. Epidemie dżumy (ostatnia w 1466) i głód kształtowały zbiorową psychikę, co znajduje odbicie w motywach danse macabre w poezji Villona.
Jak edukacja wpłynęła na poetę-zbrodniarza?
Studia na Sorbonie (ukończone w 1452 roku tytułem magistra) wyposażyły Villona w narzędzia intelektualne, które wykorzystywał w przewrotny sposób. Znajomość retoryki i prawa przeplata się w jego wierszach z więziennym żargonem, tworząc unikalny styl „uczonego błazna”. Jego profesor Guillaume de Villon (któremu zawdzięcza nazwisko) był kanonikiem przy kościele Saint-Benoît – ironia losu, że właśnie tam poeta uczestniczył później w zabójstwie księdza.
Burzliwe życie Villona: geniusz czy przestępca?
Dlaczego student stał się banitą?
Przełomowym momentem okazała się noc 5 czerwca 1455 roku, gdy podczas sprzeczki z księdzem Philippe’em Sermoise Villon zadał śmiertelny cios sztyletem. Śledztwo ujawniło, że spór dotyczył… kobiety o imieniu Catherine de Vausselles. Choć uzyskał królewskie ułaskawienie w styczniu 1456, to wydarzenie uruchomiło lawinę. W grudniu 1456 roku, po udziale w spektakularnej kradzieży 500 złotych écu z College de Navarre, musiał uciekać z Paryża. Jego „Mały Testament” (Le Lais), napisany w przeddzień ucieczki, to ironiczne pożegnanie z przyjaciółmi i wierzycielami, w którym „zapisał” im symboliczną szczątkową spuściznę.
Czy więzienie inspirowało jego twórczość?
W 1461 roku, uwięziony w lochu biskupa Thibault d’Aussigny w Meung-sur-Loire, Villon stworzył swoje najdojrzalsze dzieło – „Wielki Testament”. Warunki były tak ciężkie, że wspominał później: „Przez cztery miesiące piłem tylko wodę/ I jadłem suchy chleb jak pies na łańcuchu”. To w tym okresie powstały słynne ballady o przemijaniu, w tym poruszająca „Ballada wisielców”, napisana w cieniu wyroku śmierci. Doświadczenie celi stało się katalizatorem dla najgłębszych refleksji egzystencjalnych.
| Okres | Wydarzenia | Twórczość |
|---|---|---|
| 1431-1455 | Narodziny, studia na Sorbonie, zabójstwo Sermoise | Wczesne epigramaty, ballady miłosne |
| 1456-1461 | Życie banity, kradzież w College de Navarre, uwięzienie w Meung-sur-Loire | „Mały Testament”, ballady żebracze |
| 1461-1463 | Powrót do Paryża, ostatnie aresztowania, wyrok banicji | „Wielki Testament”, „Ballada wisielców”, „Ballada o paniach minionych” |
Co czyni dzieła Villona wyjątkowymi?
Jak Villon rewolucjonizował poetykę?
Jego innowacje formalne obejmują:
- Polif
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!